Hiljadu godina zakopan u pesku: Rimski grad duhova leži na severu Afrike

Kada govorimo o materijalnim ostacima Rimske imperije, Severna Afrika nije prva koja pada na pamet, iako je prostor mediteranskog juga cvetao u to doba na svaki mogući način, pa čak davao i careve (dinastija Sever).

Timgad u Alžiru bio je zakopan u pesku hiljadu godina, kao što su Pompeja i Herkulanum bili zakopani vulkanskim pepelom, ali nije slavan poput dva kampanijska grada; uprkos tome, krije možda i najbolje očuvani primer hipodamovske sheme, tj. rešetkastog, ortogonalnog plana.

Preporučujemo

Kada ga je škotski istraživač Džems Brus za evropski svet otkrio 12. decembra 1765, i o tome pisao u svom putopisu 1790, gotovo niko nije verovao; tek je sto godina kasnije potvrđeno njegovo pisanje, nakon čega su Francuzi preuzeli kontrolu nad lokalitetom i započeli sa sistematskim arheološkim iskopavanjima.

Satelitski snimak Timgada, rimskog grada u današnjem Alžiru, na kojem se jasno vidi hipodamovska shema, tj. rešetkasti, ortogonalni plan. Foto: Wikimedia/Korea Aerospace Research Institute

Da se lokalitet prostire na 50 hektara shvaćeno je tek pedesetih godina; u međuvremenu je identifikovan, utvrđeno je da se radi o mestu Colonia Marciana Ulpia Traiana Thamugadi, koje je car Trajan osnovao 100. godine i imenovao u čast svoje majke, najstarije sestre i oca, tim redosledom.

Grad je osnovan s namerom da bude rimski bastion prema berberskim plemenima na obližnjim obroncima Atlasa i naseljen je bio veteranima i drugim kolonistima.

Pogled na Timgad, rimski grad u današnjem Alžiru, iz pravca gradskog pozorišta. Foto: Wikimedia/Samsoum636

Imao je oko 10.000 stanovnika na svom vrhuncu, koji većinom nikada Rim nisu videli, ali je rimska kultura i rimski identitet bio izuzetno snažan, što se može videti iz ostataka.

Pored obaveznog foruma, imamo tu i veliko pozorište za 3.500 gledalaca, biblioteku iz 2. veka, barem 14 javnih kupatila, te 12 metara visoki Trajanov slavoluk sagrađen od peščenjaka.

Tu je i Kapitolinski hram posvećen Jupiteru, koji po veličini ne zaostaje za Panteonom u Rimu, a iz kasnijih vremena datira hrišćanska bazilika sa heksagonalnom krstionicom.

(Telegraf.rs)