Masovna grobnica u Hrvatskoj datira iz praistorije i svedoči o stravičnom zločinu: Našli dečje kosti

Grobnicu pronašao dok je kopao temelj za garažu Foto: Shutterstock

Pre oko 6.200 godina, 41 osoba ubijena je kod Potočana na teritoriji današnje Hrvatske i sahranjena u masovnu grobnicu, a nove analize posmrtnih ostataka ukazuju da su ih je najverovatnije ubili pripadnici njihove zajednice.

Preporučujemo

Muškarci i žene su među ubijenima, ali uzrasti variraju od 2 do 50 godina, a oko polovina kostura pripada deci, prenosi RTS.

Mnogi fatalni udarci naneti su na lobanjama otpozadi, a nije bilo nikakvih ožiljaka na kostima ruku koji bi ukazivali da su žrtve pokušale da se odbrane od napadača, kažu naučnici.

Genetska istraživanja pokazala su da oko 70 odsto ubijenih nisu bili srodnički povezani sa drugim žrtvama, ali su delili zajedničko poreklo.

Hrvatski stručnjaci sumnjaju da je masakr počinjen zbog iznenadnog porasta populacije ili promene u klimatskim uslovima, zbog čega je sve teže bilo doći do hrane i drugih resursa.

Otkrio grobnicu kopajući garažu

Grobnica je otkrivena 2007. godine, kada je čovek iz sela Potočani u Hrvatskoj kopao temelj za garažu, a jaka kiša odnela je sloj zemlje i otkrila jamu sa desetinama kostura.

Arheolozi na Univerzitetu u Zagrebu su istraživali obližnji lokalitet, pa su već prvog dana po otkriću već stigli do grobnice, kaže Mario Novak, vođa studije i šef Laboratorije za evolutivnu antropologiju i bioarheologiju na Institutu za antropološka istraživanja u Zagrebu.

Isprva se mislilo da su žrtve iz 20. veka. Jama je mala, oko 2 metra u prečniku i tek metar duboka, a u njoj su pronađeni ostaci 41 osobe.

Novak kaže za Lajv sajens da su u početku pretpostavljali da su ostaci novijeg datuma - iz Drugog svetskog rata ili ratova 90-ih.

Međutim, nije bilo nikakvih savremenijih objekata u jami, samo ostaci grnčarije koji su izgledali praistorijski.

Onda su ispitali zube žrtava i nisu pronašli niti jednu plombu. Metodom radioaktivnog ugljenika, kosti, tlo i delovi grnčarije otkriveno je period sahranjivanja – oko 4.200 godine pre nove ere.

Istraživači su identifikovali 21 žrtvu uzrasta od 2 do 17 godina i 20 odraslih ljudi između 18 i 50 godina. Od ukupnog broja, 21 žrtva je bila muškog pola, a ostalih 20 ženskog.

Nasumično ubijanje

Ono što je ostalo nerazjašnjeno jeste zašto su dočekali tako okrutan kraj. U novoj studiji, objavljenoj u časopisu PLOS One, Novak i njegove kolege ispitali su uzorke DNK i analizirali kosti 38 osoba.

Otkrili su da je većina imala najmanje jednu traumatičnu povredu na potiljku, a neke od lobanja imale su i do četiri.

Masovne grobnice u srednjevekovnoj Evropi često sadrže ostatke ljudi svih uzrasta i polova koji su umirali od zaraznih bolesti, ali su žrtve u jami kod Potočana preminule nasilno.

- Jedini mogući scenario je masakr - ističe Novak.

Odnos muškaraca i žena, odraslih i dece je približan, a žrtve nisu imale nikakve ozlede na rukama, nogama ili licima, što ukazuje da najverovatnije nisu ubijene u napadu ili borbi.

Hrvatski stručnjaci nisu uspeli da utvrde da li su žrtve bile vezane ili na neki način onemogućene da se brane.

- Ukoliko vas neko napadne sa batinom ili mačem, refleksno pokušavate da podignete ruku da odbranite glavu - objašnjava Novak, što bi značilo da je trebalo da pronađu barem neke povrede ili posekotine na rukama.

- Nismo pronašli nikakve povrede u samoodbrani - kaže Novak.

Genetski podaci pokazali su da je samo 11 žrtava bilo blisko srodnički povezano, što znači da masakr nije imao za cilj ubijanje određene familije. Niti izgleda kao planirano diskriminatorno masovno ubistvo, u kojem su obično ubijani stariji muškarci i otimane im žene.

- U ovom slučaju, bilo je to nasumično ubijanje, bez obzira na pol ili uzrast - naveo je Novak.

(Telegraf.rs)