Noć kad je goreo Hilandar: Plamen progutao više od polovine zgrada srpske carske lavre

Foto: Hilandar.org

U noći između srede i četvrtka navršava se tačno 17 godina otkako je požar u martu 2004. godine zahvatio manastir Hilandar na Svetoj Gori, kada su potpuno uništene gostoprimnica, igumanske prostorije, deo monaških kelija, Beli konak iz 17. veka, mala crkva iz 17. veka i administrativne prostorije.

Bratstvu koje se borilo protiv vatre prvi su u pomoć pritekli Svetogorci iz susednih manastira. Narednog dana je stigla pomoć iz Kareje, potom i na državnom nivou, vojska, ali i naših ljudi i njihovih prijatelja iz Soluna i okoline. Vatra nije zahvatila riznicu, manastirsku biblioteku, pa su i pored velike materijalne štete spašene najvrednije relikvije.

Najstarija stvar koja je izgorela i najveći gubitak bio je jedan antimins (liturgijsko platno na kojem su predstavljena stradanja Hristova i polaganje u grob, koje se polaže na časnu trapezu, u oltaru Crkve) iz 14. veka. zatim dvadesetak ikona iz, uglavnom 17. i 18. veka, a izgorela je i svima nama poznata kompozicija Paje Jovanovića "Krunisanje cara Dušana".

Kako je došlo do požara?

Požar je počeo nešto nakon 1 sat po ponoći u jednom od dimnjaka severozapadnog konaka koji se naziva Igumenarija, odnosno Dohija. Vatra se, zahvativši suvu drvenu krovnu konstrukciju pokrivenu kamenim pokrivačem, brzo proširila i na celu severnu stranu manastirskog kompleksa sve do crkve Svetih Arhangela i pirga Svetog Save.

Do trenutka kada je požar ugašen, u plamenu koji je izbio u noći između 3. i 4. marta 2004. godine nestalo je više od polovine zgrada srpske carske lavre.

Svetska ekonomska kriza i pandemija korona virusa uticale su na priliv sredstava za obnovu svetogorske svetinje. Na sporiji tempo obnove uticale su i druge stvari. Sav šut koji je iznošen iz izgorelih građevina, morala je da proveri grčka arheološka služba.

Prilikom iznošenja šuta, ispostavilo se da su svete mošti koje su se nalazile u prostorijama zahvaćenim požarom, ostale netaknute.

Obnovljeno oko 80 odsto izgorelih objekata

Danas je obnovljeno oko 80 odsto izgorelih objekata, a od juna su radovi, koji su zbog vanrednog stanja na kratko prekinuti, ponovo nastavljeni.

-  Posle prvog udara pandemije, sredinom juna nastavili smo radove i nismo ih prekidali do kraja godine. Grčke vlasti su pomogle i omogućile ulazak radnika, a sredstva su obezbeđena zahvaljujući brizi države Srbije, Ministarstva kulture Srbije, ali i brojnim prijateljima Hilandara koji su pružili dodatnu podršku. Iako smo Trpezariju završili do kraja godine, nismo uspeli da izvedemo opremanje glavne kuhinje, kao što nismo mogli da realizujemo ni sve planove na konaku Dohija – izjavio je za "Politiku" Milivoj Ranđić, direktor Zadužbine Svetog manastira Hilandara.

Hilandar - jedan od najznačajnijih duhovnih i kulturnih središta srpskog naroda

Sveta carska srpska lavra Hilandar i jedan od najznačajnijih duhovnih i kulturnih središta srpskog naroda, nalazi se na Svetoj Gori, autonomnoj monaškoj zajednici u severnoj Grčkoj, na istočnom kraku poluostrva Halkidiki.

Hilandar je četvrti po redu u hijerarhiji svetogorskih manastira i jedan od najznačajnijih duhovnih i kulturnih središta srpskog naroda. Osnovali su ga na ruševinama starijeg manastira 1198. godine monasi izuzetnog ugleda, bivši veliki župan Stefan Nemanja (1166 – 1196) i njegov najmlađi sin Rastko, koji su stvorili samostalnu srednjovekovnu državu i autokefalnu Srpsku crkvu

(Telegraf.rs)