Srpski vojnici jurišali uz Marš na Drinu: Zanimljivosti o Cerskoj bitki koje mnogi ne znaju

Foto: Rista Marjanović

Cerska bitka vođena je od 12. do 24. avgusta 1914. godine, a u istoriografiji se pominje i kao Jadarska bitka, jer su glavne vojne operacije vođene u slivu reke Jadar.

Preporučujemo

Bili su to dani ponosa i slave. Bili su to dani kada su srpski oficiri komandovali "za mnom", a ne "napred".

Bili su to dani kada nam se ceo svet divio zbog hrabrosti i sjajne taktike. Dani kada je srpska vojska izvojevala prvu veliku pobedu u Velikom ratu, kasnije nazvanom Prvi svetski rat. Pobedu na Ceru, piše National Geographic.

Postoji nekoliko zanimljivosti o prvoj velikoj pobedi srpske vojske koje možda i niste znali.

Marš na Drinu

Marš na Drinu, koračnica koju je u Valjevu napisao Stanislav Binički, a koja je posvećena pobedi srpske vojske nad austro-ugarskim trupama na Ceru, vojna je koračnica sa najvećim brojem verzija u rok muzici. Ova legendarna melodija, koje postala simbol hrabrosti Srba tokom Prvog svetskog rata, doživela je 17 rok verzija, od kojih je najpoznatija verzija grupe Shadows, potom grupe Lajbah, Smak...

Marš na Drinu svirali su svi, na svim meridijanima. Izvođena je čak i u Beču, na novogodišnjem koncertu 1985, pod upravom Fon Karajana.

Ova vojna koračnica je izvođena i u Ujedinjenim nacijama, a gotovo da je zaboravljen podatak da je na referendumu početkom devedesetih godina izabrana za himnu, ali to nikad nije postala.

Jedina bitka kraljevine na filmu

Cerska bitka je jedina vojna operacija iz Prvog svetskog rata o kojoj je za vreme SFRJ napravljen igrani film, za razliku od partizanskih filmova u kojima je opisana svaka bitka, često nerealno. Istina, iako se rukovodi istoriografijom, Marš na Drinu nije toliko film o celom toku bitke, koliko o jednom delu prve Kombinovane divizije.

U ovom filmu Živorada Žike Mitrovića koji je snimljen 1964, igrao je sam vrh jugoslovenskog glumišta, a film je teškom mukom prošao cenzorske makaze.

Seljanke iz Mačve pomažu srpskim vojnicima da izvuku teško artiljerijsko oruđe na cerske položaje. Snimljeno avgusta 1914. Foto: Rista Marjanović

Sukob istoričara oko datuma početka bitke

Istoričari se i danas prepiru oko toga kada je zapravo počela Cerska bitka: 12. avgusta probojem austro-ugarskih trupa preko Drine i Save i osvajanjem Loznice i Šapca ili 15. avgusta - kada su srpske trupe nakon 20 sati usiljenog marša izvršile kontranapad, koji je pet dana kasnije završen totalnim rasulom u redovima Poćorekove vojske.

Prekršen lanac komande

Ova bitka prva je u srpskoj istoriji u kojoj je prekršen lanac komandovanja: Vojvoda Radomir Putnik je čekao ishod austro-ugarskih operacija, a general Stepa Stepanović je shvatio važnost planine Cer i obrazovao Cersku udarnu grupu s kojom je samoinicijativno zauzeo kote Trojan i Kosanin grad.

Zbog vojnih uspeha u Cerskoj bici, Stepa je kasnije unapređen u Vojvodu.

Prvi poraz velike sile od male zemlje

Vladavina cara Franje Jozefa bila je poznata po vojnim katastrofama. Do Cerske bitke - njega su pobeđivale samo Velike sile: Francuska i Pruska.

Nakon pobede naših trupa, počele su da pristižu donacije za opremanje vojske, a pojedine italijanske partije su tražile od zvaničnog Rima da se uđe u rat, baš pozivajući se na uspehe Srba na Ceru.

(Telegraf.rs)