DA LI JE OVO ČETNIK ILI PARTIZAN? Nemac je na poleđini slike samo napisao: "HRABAR MOMAK!" (FOTO)

Foto: Friedrich Wilhelm Kruger/slikepartizana.com

Pre nego što je prispeo na jugoslovensko ratište sredinom 1943. godine, kada je ovu fotografiju i napravio, visoko rangirani oficir 7. SS dobrovoljačke brdske divizije "Princ Eugen", čovek po imenu Fridrih Vilhelm Kriger, ratovao je u Poljskoj, gde se borio protiv Armije Krajove (polj. Domovinska armija), prve ustaničke sile u okupiranoj Evropi, ali takođe i protiv jevrejskih ustanika u Varšavskom getu aprila i maja te godine.

Preporučujemo

Po priključenju u zloglasnu Princ-Eugen-diviziju odmah je upao u vatru i pakao balkanskog ratišta: nije imao vremena ni da se okrene oko sebe, a već je bio u vihoru Operacije Švarc, kod nas poznatije kao Bitka na Sutjesci, odnosno Peta neprijateljska ofanziva. Verovatno početkom juna načinio je ovu sliku negde u severozapadnoj Crnoj Gori. Na poleđini njenoj, samo je napisao: "Einsatz Montenegro. Ein verwegener Bursche". U prevodu: "Akcija Crna Gora. Hrabar momak".

Momak, više deda, vezanih je ruku iza leđa sa polomljenom puškom koja mu visi oko vrata. Na kapi nema nikakvo ideološko obeležje; premda je cilj Operacije Švarc bilo razbijanje i uništenje glavnih jedinica Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, u sklopu njenom takođe je postojala akcija razoružavanja pripadnika Jugoslovenske vojske u otadžbini.

Nemački vojnik negde u Hercegovini dotuca ranjenog partizana, verovatno tokom Bitke na Neretvi, tzv. Bitke za ranjenike. Foto: Znaci.net/Muzej revolucije naroda Jugoslavije

Razoružavanje četnika — do kojeg je došlo svega par meseci nakon združenog pokušaja da se unište partizani tokom Bitke na Neretvi (Četvrte neprijateljske ofanzive), kada su se četnici tukli rame uz rame sa Nemcima i Italijanima — izvedeno je uglavnom mirno i bez otpora, mada su se Nemci na momente služili i prevarom (recimo, nakon što je vojvoda Pavle Đurišić stupio u kontakt sa delovima 1. brdske divizije Vermahta, oni su ih rasporedili u Kolašinu gde su ih razoružali pod okriljem noći).

Stoga bi "hrabri momak" na slici mogao da bude zarobljeni partizan, ali bi mogao da bude i razoružani/zarobljeni četnik pošto je poznato da su se pripadnici 7. SS brdske divizije "Princ Eugen" i 118. lovačke divizije u sklopu Vermahta, prilikom nastupanja kroz istočnu Hercegovinu susretali sa italijanskim opstrukcijama i — čarkama sa četnicima.

Jugoslovenski partizani vode zarobljene pripadnike 369. hrvatske pešačke divizije, poznatije kao "Vražja", koja je delovala u sklopu Vermahta. Foto: Znaci.net/Muzej revolucije naroda Jugoslavije

Ti četnici sa kojima su imali čarke su među prvima razoružani, njih nekoliko stotina, pa bi ovaj čovek na slici mogao da bude jedan od njih (prvi su tokom te operacije verovatno bili četnici u Foči; naime, 369. hrvatska pešačka divizija, poznatija kao "Vražja", koja je delovala u sklopu Vermahta, razbila je 23 dana dugu partizansku opsadu Foče 6. maja 1943. godine kom prilikom je oslobodila bataljon italijanske divizije "Aosta" i oko hiljadu četnika koji su pušteni kućama, ali se ne zna da li im je oduzeto naoružanje).

Ako nije jedan od njih, onda je partizan. Ne piše mu na čelu šta je.

Što se onog Krigera, on je napredovao u ratu do čina generala, i bio je zapovednik 5. SS brdskog korpusa. Maja 1945. godine u Austriji je sebi prosvirao metak kroz lobanju.

(Telegraf.rs / Izvor: Slikepartizana.com)