Plač srpskog vojnika u izgnanstvu 1915. godine: Heroj je poklekao nakratko, pa prkosno nastavio borbu (FOTO)

Srpski vojnik plače u izgnanstvu 1915. godine. Potresna fotografija Samsona Černova, ruskog autora jevrejskog porekla. Foto: Wikimedia Commons/Tchernoff, Sampson/The Five Years War – The Serbs in 1912-1916

Samson Černov je bio ruski fotograf jevrejskog porekla koji je u Srbiju prvi put stigao 1912. godine kao dopisnik listova "Novoje vremja" i "Ruskoje slovo". Tada je počeo da radi i za francuske listove, što je nastavio i tokom Drugog balkanskog rata, a onda i tokom Prvog svetskog.

Preporučujemo

Snimao je Černov zločine austrougarskih vojnika na tlu Posavine i Mačve, a Vrhovna komanda Srpske vojske priključila ga je i filmskoj ekipi koja je snimala Šabac, dejstva u Sremu, razaranje Beograda.

Sa srpskom se vojskom povlačio preko Albanije, bio je na Krfu, bio je na Solunskom frontu. Na Krfu je prešao u pravoslavlje, a kum na krštenju bio mu je tog 16. jula 1916. godine ni manje ni više nego general Božidar Terzić (zapovednik Šumadijske divizije 1. poziva u sklopu 2. armije, tokom 1917/18. godine i ministar vojni); kršten je kao Aleksandar, po regentu. Nakon Boljševičke revolucije, kao pristalica belih, nije mogao da se vrati u Rusiju pa je ostatak života proveo u Francuskoj, gde je držao predavanja o Srbima.

Legendarna fotografija Dragutina Matića, srpskog vojnika iz Prvog svetskog rata. Delo Samsona Černova, ruskog fotografa jevrejskog porekla. Foto: Istorijska fotografija

Njegove fotografije (među kojima je i čuveno "Oko sokolovo", odnosno legendarni izviđač Dragutin Matić) danas su od velike važnosti i služe kao istorijska građa i kao podsetnik na ratna stradanja i borbu srpskog naroda, ali ujedno i na to da rat nikada nije dobra stvar i da je huškanje na rat jedno od najrđavijih ljudskih delovanja (ma, najrđavije).

Opšti kontekst fotografije na samom početku teksta je jasan na prvu loptu, ali konkretni kontekst nam je nepoznat. Autor na poleđini slike nije napisao ništa osim "U izgnanstvu! 1915", tako da nije jasno gde je ona nastala, nakon koje operacije Centralnih sila, niti ko je na slici.

Moguće je da se radi o vojniku sa teritorija Kraljevine Srbije koje su se neposredno naslanjale na tlo Austrougarske monarhije, a koji je usled operacija neprijateljske vojske izgubio porodicu i ognjište. Možda i ne, ko zna. Nećemo dalje spekulisati, osim što ćemo reći da deluje kao da se čovek nalazi u nekom mestu na Kosovu, ili u današnjoj Makedoniji, odnosno na prostoru koji je srpska vojska oslobodila tokom Balkanskih ratova koji su ovim događajima neposredno prethodili.

Uostalom, nije ni trebalo ništa drugo napisati. Ovako je slika univerzalna!

(Telegraf.rs)