Prodali veru za večeru? Potomci astečkog cara Montezume danas španski plemići i primaju masnu lovu

Astečka tirkizna maska. Foto: Wikimedia Commons/Z-m-k

Montezuma II je bio deveti po redu astečki car. Na vlast je došao 1502. i u sedamnaestoj godini svoje vladavine dočekao kastiljanskog pustolova Ernana Kortesa, koji ga je ubrzo zatočio, što je izazvalo astečki ustanak u kojem je Montezuma izgubio život, najverovatnije tako što su ga ubili sami Asteci, kada se pojavio na balkonu palate pokušavajući da ih umiri, na Kortesovo „insistiranje”.

Preporučujemo

Premda ne momentalno nakon tog događaja (ono što se momentalno desilo je špansko taktičko povlačenje iz prestonice), Astečko carstvo je palo vrlo brzo zahvaljujući savezu između konkistadora i naroda koje su Asteci držali u pokornosti a koji su želeli da zbace njihov jaram.

Zapravo, španski saveznici među domorocima su dobro prošli, pošto savremeni istoričari danas shvataju opstanak mnogih običaja i dobre ekonomske prilike u pojedinim oblastima kao deo povlastica koje su oni dobili nakon osvajanja.

Montezuma II, astečki car koji je vladao kada su stigli Španci, na izmaštanom crtežu iz 18. veka. Foto: Wikimedia Commons/Historicair

Dobar primer su Tlaškalani, koji su svi dobili titule idalga, plemića-bezemljaša koji nisu morali da plaćaju poreze, i koji su sklopili unosne ugovore s dominikancima te stekli monopol u prevozu manile preko kopna.

Suprotno uvreženom mišljenju, izgrađeni sistem nasledne aristokratije koji su zatekli, Španci nisu uništili. Naprotiv, apsorbovali su ga. Većina mesoameričkih vlastelinskih kuća — barem onih koje su primile hrišćanstvo, a takvih je bilo mnogo — integrisana je u novu strukturu.

Mnoge od tih porodica i dalje postoje, što u Meksiku i drugde po Latinskoj Americi, što u Španiji. Neki su i dalje krupni zemljoposednici. Isti je slučaj bio i s astečkom carskom kućom, čak i među potomstvom samog Montezume II, koji je imao veliki broj žena i naložnica.

Ernan Kortes, pustolov iz kastiljanskog sela Medeljin, koji je pokorio Meksiko za špansku krunu. Kolumbijski grad Medeljin nosi ime u čast njegovog rodnog mesta. Foto: Wikimedia Commons/ceres.mcu.es

Nisu sve njegove supruge bile jednakog statusa, pa tako ni njihova deca, ali pojedini španski hroničari pominju da je u trenutku smrti imao već stotinak dece, a da je pedesetak njegovih „devojaka” bilo u različitim stupnjevima trudnoće (što je verovatno preterivanje).

Od velike važnosti su bile princeze, Montezumine ćerke, od kojih je jedna, ona koja je na krštenju dobila ime Izabela, rodila vanbračno dete samom Kortesu a zatim se udala za jednog konkistadora. Pre toga je bila u braku sa dva astečka cara koji su došli nakon Montezume, a čija je vladavina bila jako kratka (prvi je vladao osamdeset dana, drugi manje od godinu dana, nakon čega su Španci dovršili osvajanje).

Od nje potiču porodice Andrade-Montezuma i Kano-Montezuma. Od princeze Akatlan vuče poreklo porodica Sotelo-Montezuma. Ima i drugih.

Palata Montezuma u gradiću Siudad Rodrigo u provinciji Salamanka. Sagradili su je potomci astečkog cara Montezume II, koji su postali španski plemići. Foto: Wikimedia Commons/Lancastermerrin88

Tako je jedna grana porodice koja je vukla poreklo sa ženske strane, primera radi, sve do 1938. godine primala od španske a potom i meksičke vlade, sumu od 500 zlatnih dukata godišnje na ime ugovora koji je potpisan u 16. veku, a kojim je Meksiko (grad) dobio pristup vodi i šumama na njihovom porodičnom imanju.

Neverovatno! Takav podatak ruši čitavu sliku koju imamo o španskoj kolonijalnoj vlasti u Amerikama. Ono što su mogli da otmu, plaćali su! One koje su navodno istrebili, darivali su plemićkim titulama i priznavali im vlasništvo nad zemljom koju su stekli u prethrišćanskom dobu!

Najbitnija porodica koja vuče poreklo od Montezume, međutim, potiče od njegovog sina Pedra Montezume i njegovog sina Dijega, koji se preselio u Španiju na poziv kralja Filipa II. Jasno je da se ni Pedro ni Dijego nisu rodili pod tim imenima, već da su ih dobili prilikom krštenja.

Grb vojvoda od Montezume de Tultenga, potomaka astečkog cara koji su postali špansko plemstvo. Foto: Wikimedia Commons/Ludovicus Ferdinandus

1627. godine dobili su titulu grofova Montezume, koja će se kasnije preimenovati u Montezuma de Tultengo, u čast istoimenog grada u Meksiku koji je bio deo njihovog nasledstva. Tako su postali u punom smislu špansko plemstvo.

1766. oni bivaju uzdignuti na najviši nivo španskog plemićkog sistema, na nivo Velikaša Španije (Grandeza de España), a 1865. postaju vojvode Montezume (tada se izbacuje iz imena "de Tultengo", ali će to biti vraćeno 1992. godine od strane kralja Huana Karlosa).

Trenutni domaćin ove vlastelinske kuće je Huan Hoze Marsila de Teruel-Montezuma i Valkarsel, 6. vojvoda od Montezume de Tultenga i 16. markiz Tenebrona.

(P. L.)