GDE JE KOPLJE SUDBINE KOJIM JE PROBODEN ISUS? Koja je od ove tri prava svetinja? (FOTO)

Od kako je hrišćanske crkve postoji i legenda o rimskom legionaru po imenu Longin koji je svojim kopljem probo rebro Isusa Hrista na krstu, ne bi li ovaj iskrvario i ispustio dušu. Istovremeno i jednako dugo živi i legenda o oružju kojim je ovo izvršeno: ono se prvi put se pominje već u Jovanovom jevanđelju.

Pomenuti je legionar u međuvremenu postao hrišćanin a potom i svetac koga danas slavimo kao Svetog mučenika Longina, dok je koplje sudbine razvilo sopstveni kult. Danas na svetu postoje tri relikvije koje se tvrdi da su baš one ova svetinja koja je bila u dodiru sa krvlju utemeljitelja hrišćanske vere, za koga hrišćani veruju da je Sin Božiji.

Preporučujemo

RIMSKO

Berninijeva statua Svetog mučenika Longina u bazilici Svetog Petra u Rimu drži koplje sudbine. Foto: Wikipedia Commons/Herufra

Sveto koplje u Vatikanu čuva se ispod kupole bazilike Svetog Petra. Prvi put je spomenuto od strane hodočasnika Antonina od Pjaćence 570. godine, koji ga je video u Jerusalimu, zajedno sa krunom od trnja kojim je Isus bio krunisan na raspeću. Postoje i kasniji izvori koji potvrđuju postojanje ove relikvije.

Nakon što su Persijanci osvojili Svetu zemlju i polomili koplje na dva dela, njegov vrh je otišao u Carigrad gde se čuvao u crkvi Svete Sofije, a posle u crkvi Device Faroske. Latinski car Konstantinoplja Baldvin II ga je uzeo za sebe nakon što su krstaši osvojili prestonicu Vizantije, i kasnije ga prodao francuskom kralju Luju IX. Tokom Francuske revolucije je nestao.

Što se tiče većeg dela koplja kojeg su Persijanci slomili, u jednom izvoru se tvrdi da je viđen u Jerusalimu oko 670. godine, ali se inače ne spominje. Drugi su tvrdili da je u osmom veku prebačen u Carigrad, možda istovremeno sa krunom od trnja. Brojni hodočasnici, posebno Rusi, tvrde da su ga videli u ovom gradu.

Crtež Svetog koplja koje se čuva u Rimu. Foto: Wikipedia Commons/Ginolerhino

Ako je zaista bio svetinja za koju se smatra, pao je u ruke Osmanlija kada su zauzeli Carigrad. Sultan Bajazit II ga je poslao papi Inoćentiju VIII kako bi ga ohrabrio da njegovog brata nastavi da drži u zatočeništvu. Međutim, u Vatikanu su tada sumnjali u njegovu autentičnost jer je već postojalo nekoliko rivalskih kopalja sudbine. Ali, nakon što je papa Benedikt XIV sredinom 18. veka uporedio crtež pariskog vrha u prirodnoj veličini sa onim koje je u Rimu, zaključio je da su ova dva objekta nekada formirali jedno oružje.

BEČKO

Koplje sudbine koje se čuva u Beču, u Carskoj riznici u palati Hofburg, došlo je u posed Svetog rimskog cara Otoa I u 10. veku, ali je njegov put do Nemačke potpuno nepoznat i teško se uklapa u ono što znamo o dešavanjima u prvom milenijumu, prepričanim gore u delu o vatikanskoj relikviji. 1084. na njega je ugraviran natpis "ekser našeg gospoda" zbog eksera koji je u njega utisnut a za koga se veruje da je sa Hristovog raspeća. 1273. godine prvi put je korišćeno u obredu krunisanja cara, a 1350. je po sredini prevučeno zlatnim naglavkom.

Koplje sudbine koje se čuva u Beču. Foto: Wikipedia Commons/Gryffindor, Saibo

1424. godine imperator Sigismund ga je, zajedno sa svim ostalim imperijalnim regalijama, prebacio iz Praga u svoj rodni Nirnberg, i dekretom odredio da to bude njegovo večno počivalište. Međutim, kada su se francuske revolucionarne snage približavale ovom gradu 1796. godine, odlučeno je da se imperijalne regalije prebace u Beč, uz obećanje da će biti vraćene čim opasnost prođe.

Kako je Sveto rimsko carstvo pod težinom Napoleonove soldateske ugašeno i prestalo da postoji deset godina kasnije, to se nikada nije desilo i Habzburzi su ostali čuvari imperijalnih regalija. Sve do Anšlusa, kada je Hitler anektirao Austriju i kada su vraćene u Nirnberg. Tokom Drugog svetskog rata su nestale, sve dok ih američke trupe pod komandom Džordža Patona nisu pronašle.

Detalj zlatnog naglavka kojim je prevučena sredina Svetog koplja koje se čuva u Beču. Foto: Wikipedia Commons/Aerith

Koplje sudbine je 2003. godine testirano od strane engleskog metalurškog stručnjaka dr Roberta Federa koji je procenio da je najverovatnije nastalo u 7. veku, ali je takođe rekao i da ekser konzistentan u dužini i obliku sa rimskim ekserom iz 1. veka. Postoje istoričari koji veruju da je ovo zapravo langobardsko koplje kojim su germanski kraljevi ovog plemena iz dinastije Gungingi dokazivali da vode poreklo od boga Odina. I zaista, Odinovo se koplje u germanskoj mitologiji naziva Gungnir.

JERMENSKO

Drevni Vagaršapat, jedna od istorijskih prestonica drevnih kraljeva ovog naroda, koji je danas verski glavni grad ove "monofizitske" kavkaske zemlje, dom je trećeg koplja za koje se veruje da je sudbinsko oružje kojim je proboden hrišćanski mesija.

Koplje sudbine koje se čuva u svetom jermenskom gradu Vagaršapatu. Foto: Wikipedia Commons/Emanuele Iannone

Prvo pominjanje ove relikvije je u tekstu "Svete relikvije našeg Gospoda Isusa Hrista" iz 13. veka, prema kome je ona donesena u Jermeniju od strane apostola Tadeja koji živeo u 1. veku. Rukopis ne objašnjava gde se koplje čuva, ali se opisuje objekat koji je potpuno podudaran sa kopljem i sa manastirskom kapijom Gegardavanka (doslovno: manastir Svetog koplja).

Sredinom 17. veka francuski putopisac Žan-Batista Tavernije bio je prvi zapadnjak koji je video ovo koplje u Jermeniji. Rusi su početkom 19. veka osvojili manastir i svetinju praktično ukrali, prebacivši je u Tbilisi, koji je tada bio deo Ruskog Carstva. Kasnije je ipak vraćen Jermenima.

Ako pitate naučnike, međutim, Sveto koplje iz Vagaršapata nikada nije bilo oružje već verovatno vizantijski sigilum u formi grčkog krsta dijamantskog oblika. Ako pitate jermenske vernike, nema sumnje u to šta je ovo zapravo.

(V. V.)