Ostrvo usred Jadranskog mora: Ptice i talasi jedini su stalni posetioci tek jednog kilometra kopna usred mora

Hrvatska je poznata po ogromnom broju ostrva, koja svojom lepotom krase Jadransko more.  Ipak, jedno ostrvo razlikuje se od ostalih po mnogo čemu. Reč je o ostrvu Palagruža.

Ovo ostrvo nalazi se usred Jadranskog mora, u njegovom južnom delu, na samoj sredini između Italije i juga Hrvatske.

Preporučujemo

Palagruža je ostrvo oko 100 kilometara  južno od Splita, na hrvatskom delu Jadrana. Nalazi se u opštini Komiža, u Splitsko-dalmatinskoj županiji.

Sastoo ostrvce Kamik (hrid), pa na istoku mako veće ostrvce Tarmuntona (29 m) i istočnije ostrvce Pupak. Severno od Male Palagruže još je maleno ostrvce Kunj i jugozapadno niski Baba i Gaće. Nekoliko kilometara južnije od Palagruže je niže ostrvce Galijula (11 m). Na njemu leži najjužnija kopnena tačka Hrvatske.

Palagruža je ostrvo koje nema stalne stanovnike. Na njemu samo povremeno provode ribari, koji na tom području ribare još od 14. veka. Nekada se tu lovila plava riba, a sada plave ribe ima u malim količinima, ali sada su odličan ulov jastozi i bela riba.

Svetionik Palagruža izgrađen je 1875. godine. Zgrada svetionika nalazi se na sredini otoka na visini od 90 m pa ovaj objekt nije preporučljiv za odmor osobama starije dobi ili lošijeg zdravstvenog stanja. U njemu tokom cele godine stalno u smjenama žive po dva svetioničara. Na ostrvu Palagruža Velika nalazi se i arheološko nalazište, a pronalasci su dokazali da je upravo Palagruža bila ostrvo grčkog junaka Diomeda.

Foto: Shutterstock

Ostrvo Palagruža je prirodni rezervat s biljnim i životinjskim endemskim vrstama.

Dakle, osim povremenih ribara i po dva svetioničara, retki su oni koji dolaze do ovog ostrva usred Jadranskog mora.

Palagruža je ostrvo gde obilno i samoniklo raste prava suptropska vegetacija, slična suptropskoj vegetaciji koja se nalazi na južnom Sredozemlju, npr. Malta, egipatsko poluostrvo Sinaj, polupustinje Izraela i Palestine i severne obale Afrike.

Među južnim dalmatinskim ostrvima, Palagruža je najbogatije ostrvo retkim vrstama biljaka.

Arheološka nalazišta dokazuju da je Palagruža u prošlosti, bila naseljena. U srednjem veku tu je bio manastir čije se ruševine nalaze na središtu ostrva, vidljive i danas.

Ostrvo Palagruža specifično je i po svojoj klimi. Ono ima najblažu i najtopliju klimu u Hrvatskoj i jednu od najblažih u Evropi.

Zahvaljujući vodenoj površini, leta nisu vrela kao unutar kopna gde temperature dostižu i prelaze 40°C. Maksimalne temperature tokom letnjih meseci kreću se uglavnom od 26 do 30°C i veoma retko prelaze 30°C. Noćne temperature su od 20 do 25°C.

Foto: Shutterstock

Zimske temperature su među najvišim u Evropi i kreću se u proseku od 10 do 15°C i veoma retko padnu na ili ispod 0°C, pri čemu je sneg i više nego retka pojava, nekada i jednom u 10-15 godina.

Palagruža je specifična po najmanjem kolebanju temperatura.

I dok su priobalne planine Hrvatske i Crne Gore zahvaljujući orografiji među najkišovitijim u Evropi i u svetu, pri čemu na Orjenu padne i više od 6.000 litara kiše po kvadratnom metru (Beograd oko 700 litara), Palagruža je najsušnije mesto u Hrvatskoj i na jugu Evrope i među najsušnijim u Evropi, jer godišnje u proseku padne oko 270 litara kiše po kvadratnom metru.

Vazdušne struje koje se premeštaju preko Jadranskog mora tek nailaskom na planine, počinju da se uzdižu, hlade i stvaraju moćne oblake, uglavnom pri duvanju juga, što dovodi do obilnih padavina na navetrnim planinama. Palagruža kao najsušnije ostrvo padavine dobija samo pri prelasku ciklona duž i preko Jadranskog mora.

Foto: Shutterstock

Ostrvo Palagruža poznato je i po najvišim talasima na Jadranskom moru, zahvaljujući veoma jakim, često i olujnim vetrovima i svojoj konfiguraciji. Talasi ovde mogu biti visine i do 10-11 metara, što ovo već sablasno mesto čini još strašnijim.

(Telegraf.rs)