Šta se stvarno desilo 27. marta, a nisu vas učili u školi (FOTO) (VIDEO)

Danas se navršava godišnjica vojnog prevrata izvršnog 27. marta 1941. godine kojim je poništeno potpisivanje protokola o pristupanju Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu i određena dalja sudbina zemlje koja se svrstala u protivnike nacističke Nemačke.

Preporučujemo

LENJIN O SRBIMA: Jedini narod koji zna da se bori i koji hoće da se bori za svoju slobodu! (FOTO)

Puč izvršen u jedan sat po ponoći, bio je ne samo državni udar, već je kao posledica puča Kraljevina Jugoslavija uvedena u Drugi svetski rat. Pučem je, de fakto, poništeno potpisivanje protokola o pristupanju Jugoslavije Trojnom paktu (Nemačka, Italija i Japan) od 25. marta. U Beogradu i drugim srpskim gradovima a ponegde i širom Jugoslavije (Dalmacija), izbile su masovne ulične demonstracije u znak podrške građana puču.

Veliki masovni bunt upamćen je po parolama "Bolje rat nego pakt" i "Bolje rob nego grob". Britanski lider Čerčil izjavio je tada da je "Jugoslavija pronašla svoju dušu".

Sve je počelo kada su u ime kraljevske vlade, posle mučnih pregovora, nakon ocene da je Jugoslavija strategijski u bezizlaznom položaju, a da se nikakva pomoć od saveznika ne može dobiti, u Beču protokol o pristupanju Trojnom paktu potpisali ministar predsednik Dragiša Cvetković i ministar inostranih poslova Aleksandar Cincar-Marković.

Printskin: Youtube/Kraljevina Srbija

Namesništvo, čija je prva ličnost bio knez Pavle Karađorđević uklonjeno je, a maloletni kralj Petar II proglašen je punoletnim. Knez namesnik Pavle poslat je u progonstvo.

Planeri i izvođači puča bili su pripadnici neformalne grupe uglavnom vazduhoplovnih oficira i pojedinaca iz redova jedinica garde. Centralna ličnost puča bio je vazduhoplovni general Dušan Simović, potonji predsednik vlade, ali je nepodeljeno mišljenje da je iza njega stajao general Bora Mirković a istaknutu ulogu je imao i major Živan Knežević.

MOTIVI PUČISTA

Na srpskom nacionalnom nivou, motivi pučista mogu se svesti na dva. Jedan je ležao u neprihvatanju hrvatskog odlučujećeg uticaja na državne poslove, koji je uspostavljen posle Cvetković-Mačekovog sporazuma. Drugi motiv bilo je teško nezadovoljstvo namesnikom Pavlom, koje se koncentrisalo oko raširene priče da on namerava, uz Hitlerovu podršku, da otme presto „siročetu“.

Foto: Wikipedia/Public Domain

Vojni zaverenici su bili podstaknuti na puč od pojedinih domaćih antinacističkih političkih opozicionih krugova, kao i na vojna i politička obećanja Ujedinjenog Kraljevstva, koja se tada nalazila u ratu sa Nemačkom. Podsticaj zaverenicima za puč je dat i od strane Moskve koja je time želela da odloži nemački napad na SSSR, koji se uveliko pripremao.

NAKON PUČA

General Simović je uz položaj načelnika Glavnog generalštaba, preuzeo i ulogu predsednika vlade. Slobodan Jovanović, ugledni pravnik, akademik, prvi put je dobio i nekakvu političku funkciju, izuzimajući možda "Srpski kulturni klub".

Izgnani knez Pavle, iako potpuni anglofil, tretiran je od britanske, istina ratne vlade, izuzetno grubo. Prvo je bio zatočen duboko u unutrašnjosti Kenije a bitno docnije dozvoljen mu je boravak u Južnoj Africi.

Foto: Wikipedia/Public Domain

Srpske opozicione stranke i patriotske grupe, kao i Srpska crkva oduševljeno su primili vest o državnom udaru.

Usledio je 6. aprila masovni brutalni napad Nemačke, Italije, Bugarske i Mađarske. Jugoslavija je raskomadana a nacistički okupatori formirali su ustašku tzv. Nezavisnu državu Hrvatsku, kao i veliku Albaniju.

ULOGA SRPSKE CRKVE

Istog dana kada je izvrešen vojni puč, Sveti arhijerejski sabor SPC je već bio na okupu, jer je bio sazvan za 27. mart. Otvarajući vanredno zasedanje Sabora patrijarh Gavrilo je rekao:

„Neka je slava Bogu, zahvaljujući tome da je prošle noći izvršen puč i situacija je mnogo jasnija. Naš položaj je mnogo lakši. Sinoć mi je jedan od kraljevskih namesnika rekao da ćemo mi biti krivi ako narod bude ustao i nastali nemiri, i da će posledica toga biti ulazak Nemaca u našu zemlju. Noćašnji akt spasao je čast našeg naroda i države, pa zbog toga i mi možemo samo blagosloviti ovo delo".

Printskin: Youtube/Kraljevina Srbija

Patrijarh Gavrilo je 28. Marta 1941. u patrijaršiji dočekao pučistu generala Simovića i tom prilikom je rekao da puč nije samo delo vojnika već "celokupnog srpskog naroda i nas svih koji smo se za to angažovali". On je tom prilikom ocenio da je 27. mart jedan od najvažnijih datuma u srpskoj istoriji i da je ravan Vidovdanu. 28. marta, povodom stupanja na presto maloletnog kralja Petra II održano je blagodarenje u svim bogomoljama.

Mnogi Hrvati su beogradski puč shvatili kao „atak na postignutu hrvatsku autonomiju u Banovini Hrvatskoj“. Vladko Maček je bio spreman da brani kneza Pavla i hrvatske pozicije stečene pod Pavlovim namesništvom.

Prethodnih godina sudovi u Srbiji rehabilitovali su nekolicinu učesnika događaja od 25. i 27. marta 1941. godine, poput Dragiše Cvetkovića, Slobodana Jovanovića, Živana Kneževića, kao i Kneza Pavla.

Njegovi posmrtni ostaci preneti su oktobra 2012. u porodičnu grobnicu Karađorđevića u kripti hrama Svetog Đorđa na Oplencu. Zemni ostaci Slobodana Jovanovića sahranjeni su u Aleji zaslužnih građana u Beogradu, decembra 2011. godine.

Na Oplencu je maja 2013. sahranjen i poslednji, nesrećni, kralj Jugoslavije Petar II, kojeg su pučisti 27. marta 1941. proglasili punoletnim, a koji je tokom Aprilskog rata odveden iz svoje zemlje da se u nju vratio tek 2013, posthumno.

(Telegraf.rs)