U bosanskom selu blizu Jadrana Rimljani su živeli 5 vekova, tamo su spomenici Nikolićima, a danas je potpuno zapušteno (FOTO)

U dalekom 3. veku pre nove ere u "gradu na sedam brežuljaka" iz kojeg se iznedrilo jedno od najvećih carstava svih vremena, tekle su poslednje pripreme za pohod na Iliriju, zemlju smeštenu na brdovitom Balkanu.

Preporučujemo

JUGOSLAVIJA SE UJEDINILA ZBOG STEĆAKA: Ceo svet opčinjen tajnom koju kriju kameni blokovi (FOTO)

Već dobro uvežbani rimski legionari sa sobom nose mač gladijus, koplje i strelu, obavezni štit u obliku pravougaonika ili kruga i kreću na kraljicu Teutu i ilirske gusare na Jadranskom i Jonskom moru. Skoro dve stotine godina trebalo je Rimljanima da osvoje Balkan gde će izgraditi nekoliko naselja čiji su ostaci vidljivi i danas.

Gradeći naselja na plodnom Balkanu, bogatom mnogim prirodnim resursima, Rimljani otkrivaju i danas jedini grad u Bosni i Hercegovini na moru. Mediteranska klima s dugim i toplim letima, kratkom i blagom zimom, godi kršnim legionarima s Apeninskog poluostrva, a na dva kilometra od mora i Neumskog zaliva grade celo selo.

Foto: Wikimedia / BiHVolim

- Vranjevo selo je u 1. veku pre nove ere bilo značajno rimsko naselje koje je u kontinuitetu trajalo sve do 6. veka p. n. e - naveli su za Radiosarajevo.ba iz Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine koja je ovo arheološko područje i nekropolu sa stećcima proglasila nacionalnim spomenikom BiH u odluci 2004. godine.

Selo se nalazilo uz put koji je vodio u antički Diluntum (Stolac) i vezivalo se na cestu Narona-Epidaurum ili Narona-Leusinium. Kako se naselje tada zvalo nije poznato. Ovo je naselje u srednjem veku bilo važan politički centar župe Žaba i sedište najistaknutijeg vlasteoskog roda.

Ostaci naselja zapravo su prvi put navedeni u arheološkim istraživanjima 1984. godine kada se otkrivaju ostaci građevine ovog sela, sakralni objekt u obliku stuba na kojem se nalazi krst, i ostaci zidova. Uz ostatke naselja prostire se i nekropola sa 66 stećaka. Većina ovih kamenih nadgrobnih spomenika pripada kneževskoj porodici Nikolić.

- U 14. veku Nikolići su bili gospodari feudalnih oblasti, isključivi nosioci političke i kulturne delatnosti žapske župe i članovi bosanskog velikaškog zbora (barones regni) - naveli su iz Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika za Radiosarajevo.ba.

Nekropola sa stećcima podeljena je na dva dela. Na stećcima se vide tragovi razaranja, a samo neki od njih imaju ukrase i natpise. Na određenom broju stećaka primetna je posebna veština dijaka, manastirskog đaka,  u ukrašavanju pojedinih slova.

Foto: KONS

Kao i mnogo puta do sada, bosansko-hercegovačke vlasti ne pokazuju interes za kulturno-istorijska blaga koja se nalaze na tlu Bosne i Hercegovine. Tako je još pre 12 godina utvrđeno da do ove nekropole ne postoji nikakav pristupni put niti staza.

- Jedini mogući prolaz vodi kroz okolne parcele na kojima se izvode poljoprivredni radovi. Parcele su ograđene visokim šibljem. Celo područje zaraslo je u visoko samoniklo rastinje. Nekim delovima nekropole nije moguće pristupiti. Geodetskim snimanjem u februaru 2004. godine, utvrđeno je da je ukupan broj stećaka (66) na nekropoli danas znatno manji u odnosu na stanje iz 1985. godine, kada su evidentirana 152 stećka. Nedostaje 86 stećaka - naveli su za Radiosarajevo.ba iz Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika BiH.

Sigurno je da bi pristup ovom starom gradu nadomak Neuma značajno doprineo promociji turizma jedinog bosnakog grada na moru i njegove okoline, iz kojeg bi mogli biti organizovani istorijski časovi i posete u pratnji turističkog vodiča.

Iako je jasno da su ova kulturno-istorijska bogatstva, naročito iz antičkog doba, itekako primamljiva turistima širom sveta,i važna za očuvanje bosansko-hercegovačke istorije, u BiH gotovo da ne postoji nikakav interes za tim.

(Telegraf.rs)