U OVOJ RUPI JE GROB BIBLIJSKOG AVRAMA: On ujedinjuje Jevreje, muslimane i hrišćane! (FOTO)

Grobnica patrijaraha se nalazi u gradu Hebronu, na Zapadnoj obali, i mesto je u kome - po verovanju Jevreja, muslimana i hrišćana - počivaju tri biblijska para: Avram i Sara, Isak i Reveka, te Jakov i Lea. U pitanju je drugo najsvetije mesto u judaizmu (budući da je Avram praotac Jevreja), nakon Zapadnog zida u Jerusalimu, jedno od najsvetijih i u islamu (budući da je Avram praotac i Arapa), i nešto manje u hrišćanstvu.

Preporučujemo

Po biblijskom predanju, Avram je kupio zemlju na tom mestu kada mu je umrla supruga Sara, verovatno oko dva milenijuma pre rođenja Isusa Hrista, sa ciljem da mu posluži kao grobnica. Za nju je isplatio punu cenu: 400 šekela u srebru.

Danas je to glavna verska "atrakcija" u Hebronu, zahvaljujući pre svega zidinama koje je oko nje sagradio Irod Veliki, čiji su neimari koristili isti stil koji je korišćen i za gradnju Hrama. Kažemo zahvaljujući zidinama zato što, da nije bilo njih, grobnica možda ne bi preživela turbulentna vremena na Bliskom istoku.

Premda zidine relativno rečeno ne izgledaju masivno, to je posledica optičke varke. Naime, vešti jevrejski graditelji su svaki niz kamenih blokova uvukli ka unutrašnjosti za oko 1,5 santimetar u odnosu na onaj ispod, a gornja margina je šira od drugih.

Zidine koje je sagradio kralj Irod Veliki, a koje okružuju Grobnicu patrijaraha u kojoj su sahranjeni Avram, Isak i Jakov sa ženama. Foto: Wikimedia Commons/Ooman

Irod je međutim unutrašnjost ostavio pod vedrim nebom, pa su Vizantinci oko 570. godine preko grobnice sagradili crkvu koju su muslimani u 7. veku pretvorili u džamiju, koju su krstaši u 12. veku pretvorili u crkvu, koju su muslimani na čelu sa sultanom Saladinom u istom veku pretvorili u džamiju, koja se danas zove Ibrahimova džamija.

Ćoškovi građevine su orijentisani u odnosu na strane sveta. Unutra, nalazi se konfuzna mešavina minareta, svodova, kupola, stubova i koridora različitih stilova i vremena.

Ceo kompleks je podeljen u tri odvojena glavna dela i u svakom od njih se nalaze po dva spomenika, za svakog patrijarha i njegovu ženu po jedan. Grobovi Avrama, Sare, Isaka, Reveke, Jakova i Leje nalaze se u pećini ispod njih, u koju je pristup zabranjen.

Muslimani se mole Ibrahimovoj džamiji koja se danas nalazi iznad Grobnice patrijaraha u kojoj je, između ostalih, sahranjen i biblijski Avram, koga muslimani zovu Ibrahim. Foto: Wikimedia Commons/محمد الفلسطيني

Postoje dva odvojena ulaza u građevinu, jedan za muslimane i drugi manji za Jevreje, u čijem se delu nalaze samo grobnice Jakova i Leje. Nakon što je jevrejski fanatik 1994. godine uleteo u muslimanski deo tokom molitve i ubio 29 vernika, ove dve verske grupe ograničene su samo na svoje delove, osim tokom 10 posebnih dana kada svi mogu da posećuju sve.

Ovo ograničenje ne važi za turiste i hodočasnike koji mogu uvek da ulaze u oba dela.

Hebron je inače vrlo važan grad za sve tri avramovske religije. Nalazi se u Judejskim planinama na oko 30 kilometara od Jerusalima, na 930 metara nadmorske visine, što ga čini najvišim gradom u Svetoj zemlji.

Jevrejska mlada se moli ispred ulaza u pećinu u Grobnici patrijaraha u Hebronu. Foto: Wikimedia Commons/אני

Ujedno je i najveći grad na Zapadnoj obali, a u njemu žive mahom Palestinci, njih oko 165.000 po proceni iz 2007. godine, kao i više stotina Jevreja koji žive u ilegalnim naseljima, ilegalnim iz perspektive kako Ujedinjenih nacija tako i Palestine.

Upravo je u njegovoj blizini po biblijskom predanju Bog sklopio sporazum (zavet) sa Avramom po kome je odredio da ovaj bude predak brojnih naroda. Oko tri kilometra od Hebrona je i mesto na kome je Avram podigao svoj šator, "pored hrastova Mamrea", mesto koje je danas u posedu male zajednice ruskih pravoslavnih monaha i monahinja.

Tapiserija koja pokriva spomenik pored zapečaćenog ulaza u pećinu u kojoj je sahranjen biblijski Avram. Foto: Wikimedia Commons/Ericstoltz

Takođe, ovde je Avram ponudio gostoprimstvo trojici stranaca koji su njegovoj supruzi Sari, koja je tada imala 90 godina, rekli da će roditi sina (oponašajući Avramovu gostoprimljivost, rani muslimanski vladari Hebrona su svim hodočasnicima i sirotinji delili besplatni hleb i sočivo).

Kada je Mojsije izveo Jevreje iz Egipta, oko 700 godina nakon Avrama, poslao je uhode u Kanaan (današnji Izrael) a oni su se iz hebronske regije vratili sa grozdovima grožđa koji su bili tako veliki da su ovi morali da ih nose na motki između sebe, što je danas simbol izraelskog ministarstva turizma.

Kralj David je kasnije vladao Judejom sedam i po godina baš iz Hebrona, pre nego što je prestonicu premestio u Jerusalim.

(O. Š.)