NAJEŽIĆE VAM SE SVAKA DLAKA NA TELU: Pogledajte Brdo krstova u Litvaniji (FOTO)

"Križu kalnas", odnosno Brdo krstova, mesto je hodočašća u Litvaniji i nalazi se oko 12 kilometara severno od grada Šjauljaja, na severu ove baltičke zemlje koja je tokom poslednjih vekova zbog ruskog imperijalizma propatila na sličan način kao mi od turskog i austrijskog.

Preporučujemo

Tačan razlog zbog koga su počeli da postavljaju krstove na brdu se ne zna, ali se veruje da je povezano sa prvim neuspelim ustankom protiv ruskog jarma 1831. godine.

Naime, Litvanci su kasno primili hrišćanstvo, tek u 15. veku, ali su od tada stabilno rimokatolici. Nekoliko vekova su bili u uniji sa Poljskom, te sa njom formirali Poljsko-litvansko kraljevstvo. Rusi su zajedno sa Prusima i Austrijancima podelili njihovu zemlju u tri navrata, a poslednji je značio fizičku likvidaciju čitave države.

Tako su se Litvanci 1795. godine našli pod vlašću pravoslavne imperije, koja se pokazala ista kao i svaka druga. Vera im je zabranjivana i proganjana, jezik im je stavljen van zakona, kultura takođe.

Dva puta su se Poljaci i Litvanci dizali na ustanke, jedan smo već spomenuli, drugi put trideset godina docnije. Pošto porodice nisu mogle da lociraju tela ubijenih rodoljuba, počeli su da postavljaju simbolične krstove na ovom brdu.

Kada se tamnica Ruske Imperije, u kojoj je i 90 odsto samih Rusa bilo potlačeno a kamoli pripadnici drugih naroda, srušila na kraju Prvog svetskog rata, Litvanci su proglasili nezavisnost. Na ovom su se brdu molili za mir, za svoju porobljenu pa oslobođenu zemlju, za svoje voljene koji su pali u ratovima putem kojih su izborili samostalnost.

Kada su ih Rusi, ovoga puta kao Sovjetski Savez, ponovo okupirali 1944. godine i od Litvanije napravili člana SSSR-a sve do 1990, ovo mesto je služilo tamošnjim rodoljubima da iskažu vernost svom identitetu, veri i nasleđu.

Sovjeti su uporno pokušavali da unište ovo mesto, pa su ga čak i buldožerima tri puta preorali, a postojala je i glasina da planiraju da sagrade branu koja bi potopila brdo.

Papa Jovan Pavle II je posetio ovu svetinju 1993. godine i proglasio ga mestom nade, mira i žrtve.

Tokom skoro dva veka postojanja na brdo su postavljani ne samo krstovi već i divovska raspeća, rezbarije litvanskih rodoljuba, statue Bogorodice i na hiljade slika, skulptura i brojanica. Pošto nije ni pod čijom jurisdikcijom, svako na njemu može po svom nahođenju da postavlja šta god želi.

Procenjuje se da je na njemu 1990. godine bilo 55.000 krstova i drugih predmeta, dok ih je 2006. bilo čak 100.000, premda druge procene govore i o 400.000. Osam godina kasnije, broj je svakako još veći.

(J. G.)