Apokalipsa 21. veka: Navršava se 20 godina od katastrofe u Indijskom okenau u kojoj je poginulo 275.000 ljudi

Danas se navršava 20 godina od najveće prirodne katastrofe od početka 21. veka. Indonzeiju je pogodio razorni zemljotres, a epicentar potresa koji se dogodio u Indijskom okeanu, izazvao je cunami nevđenih razmera.

Preporučujemo

Cunami u Indijskom okeanu 2004. godine nastao je kao posledica podmorskog Sumatransko-Andamanskog zemljotresa. Ovaj cunami je usmrtio oko 275.000 ljudi i razorio obalu nanevši velike štete od Indonezije sve do Somalije u Africi, što ga čini jednim od najsmrtonosnijih prirodnih katastrofa u modernoj istoriji.

Pogodio je sledeće zemlje: Indoneziju, Šri Lanku, Indiju, Tajland, Maldive, Somaliju, Maleziju, Mjanmar, Tanzanijzu, Sejšele, Bangladeš, Južnoafričku republika, Jemen, Keniju, Madagaskar.

Različite su procene magnitude zemljotresa, koje se kreću od 9,0 do 9,3 po Rihterovoj skali (po ovim procenama to bi mogao biti drugi najveći potres ikada zabilježen seizmografom). Zvanična službena procena je da je magnituda iznosila 9,15 stepeni rihtera.

Hipocentar glavnog zemljotresa bio je oko 160 km od zapadne obale severne Sumatre, u Indijskom okeanu, severno od ostrva Simeulue na dubini od 30 km.

Zemljotres praćen cunamijem se istovremeno osetio u Bangladešu, Indiji, Maleziji, Mijanmaru, Tajlandu, Singapur i Maldivima.

Prvi je stradao grad Loknga u Indoneziji.

Od 1900. godine jedini zemljotresi sa većim razmerama bili su zemljotres u Čileu 1960. godine magnitude 9,5 i zemljotres na Aljasci 1960. godine magnitude 9,2 stepena po Rihterovoj skali.

Jedini veći zemljotresi magnitude 9,0 bili su Zemljotres na Kamčatki 1952. i Zemljotres u Tohoku 2011. godine.

Sva četiri zemljotresa stvorio je cunami u Tihom okeanu.

Međutim, broj umrlih od njih bio je značajno manji, prvenstveno zbog manje gustine naseljenosti duže i zbog dobrog upozoravajućeg sistema u Japanu. Ovaj cunami, kao i svi ostali, ponašao se vrlo drugačije u dubokoj i u plitkoj vodi.

U dubokoj morskoj vodi, cunami talasi čini samo mali grbu, jedva su primetni i bezopasni. Uglavnom putuje vrlo velikom brzinom od 500 do 1.000 km/h, da bi u plitkoj vodi blizu obale usporio samo na nekoliko desetina kilometara na sat, ali i stvorio velike razorne talase. Naučnici su otkrili u indonežanskoj provinciji Aćeh da su talasi cunamija dostizali visinu 24 metara na obali, a čak i do 30 metara u nekim oblastima u unutrašnjosti.

Radar je zabeležio da je maksimalna visina talasa u dubokoj vodi dva sata posle zemljotresa bila 60 cm. Nažalost, ova zapažanja nisu mogli da se koriste za upozorenje, jer sateliti nisu napravljeni za tu svrhu, a podaci se koriste u svrhu analize.Najveća snaga talasa cunamija bio je u pravcu istok–zapad. Iz tog razloga, Bangladeš koji se nalazi na severnom kraju Bengalskog zaliva, imao je vrlo malo žrtava uprkos tome što je zemlja relativno blizu epicentra.

Daljina sama nije garancija sigurnosti, pa je tako Somalija pretrpela veću štetu nego Bangladeš uprkos tome što je mnogo dalje. Cunami je u rasponu od petnaest minuta do sedam sati stigao do obala država. Sever indonežanskog ostrva Sumatre je pogođen vrlo brzo, dok Šri Lanka i obale istočne Indije su pogođene otprilike 90 minuta do dva sata kasnije. Tajland je pogođen oko dva sata kasnije, uprkos tome što je bliže epicentru, jer je cunami putovao sporije u Andamanskom moru do obala.

Prema podacima Geološkog topografskog instituta Sjedinjenih Američkih Država ukupno je poginulo 227.898 ljudi. Kada se pogleda broj mrtvih, ovo je jedna od deset najgorih zemljotresa u istoriji, kao i najgori cunami u istoriji. Indonezija je najgore pogođeno područje, a procenjuje se da je broj poginulih oko 170.000. Međutim, izveštaj tadašnjeg ministra zdravlja Indonezije Sitija Fadilaha govori da je broj žrtava u Indoneziji čak 220.000, što bi značilo da je ukupno 280.000 smrtnih slučajeva.

Cunami je izazvao ozbiljnu štetu i smrt u istočnoj Africi. Zbog cunamija koji je nastao u Roi Elsa u Južnoj Africi, 8.000 km daleko od epicentra, osam ljudi u Južnoj Africi je izgubilo život. Jedna trećina žrtava bila su deca. Čak četiri puta više žena nego muškaraca je stradalo u nekim regionima, jer su čekali na plaži ribare da se vrate kućama. Pored velikog broja meštana, do 9.000 stranih turista je poginulo, posebno ljudi iz Nordijskih zemalja. Od evropski naroda najteže pogođena je bila Švedska, jer je iz te zemlje poginulo 543 ljudi.

Vanredna stanja su bila proglašena na Šri Lanki, Indoneziji i Maldivima. Tadašnji generalni sekretar Ujedinjenih nacija Kofi Anan izjavio je da će rekonstrukcija verovatno trajati između pet i deset godina.Vlade i nevladine organizacije su strahovale da bi konačan broj žrtava mogao da se udvostruči kao rezultat bolesti. Ipak, do toga nije došlo.

(Telegraf.rs)