Američki sud osudio Bošnjaka koji je mučio Srbe u logoru Čelebići: U SAD se predstavljao kao Srbin

Američki sud u gradu Bostonu proglasio je krivim Kemala Kemu Mrndžića (51), šefa obezbeđenja u zloglasnom ratnom logoru Čelebići u centralnoj Bosni, gdje su srpski zatočenici ubijani, te sistematski izgladnjivani, mučeni i zlostavljani, a narednih dana biće mu izrečena zatvorska kazna, saznaje Serbian Times iz izvora u kancelariji američkog Tužilaštva.

Mrndžić, koji ima prebivalište u mestu Svompskot, nedaleko od Bostona, osuđen je nakon ubrzanog dvonedeljnog suđenja za 25-godišnju šemu kojom je prikrivao svoje učešće u progonu etničkih Srba tokom rata u Bosni. Takođe je osuđen za lažne tvrdnje na osnovu kojih je postao izbeglica u Sjedinjenim Državama i konačno državljanin SAD.

Preporučujemo

Kemal Mrndžić, koji je pre 17 meseci uhapšen u svojoj kući tokom akcije specijalnih snaga policije, takođe je osuđen po sledećim tačkama optužnice; davanje lažne izjave agentima Državne bezbednosti o njegovoj ulozi u logoru; posedovanje potvrde o naturalizaciji i kartice socijalnog osiguranja dobijene na prevaru; i korišćenjem na prevaru stečenog pasoša i uverenja o naturalizaciji. Porota ga je oslobodila po dve tačke optužnice za davanje lažnih izjava specijalnim agentima Državne bezbednosti.

Velika porota je podignula optužnicu protiv Mrndžića u junu 2023. Na suđenju je otkriveni šokantni detalji koji otkrivaju da se Mrndžić godinama u SAD predstavljao kao Srbin i vešto krio svoje pravo ime i prezime. Čak je odlazio i na neka druženja sa Srbima.

Američki sudija ganut potresnim svedočenjima

"Srceparajuće svedočenje preživelih srpkih logoraša iz Čelebića podsetilo nas je da ih fizički bol i duševni bol koje su Kemal Mrndžić i njegove kolege stražari naneli u tom zloglasnom logoru i dalje progone, 30 godina kasnije", rekao je vršilac dužnosti tužioca Sjedinjenih Država Džošua S. Levi, koji je dodao sledeće:

"Mrndžić je decenijama prikrivao svoje zločine, ali je ozbiljno potcenio hrabrost ovih žrtava i posvećenost organa za sprovođenje zakona u pronalaženju i procesuiranju onih koji su učestvovali u ratnom progonu. Istraga i krivično gonjenje ovih istorijskih transnacionalnih slučajeva zahteva izuzetnu posvećenost i mi smo duboko zahvalni na izuzetnom radu naših saveznih partnera za sprovođenje zakona i naših partnera u zemljama širom sveta".

"Porota je proglasila Mrndžića krivim da je lagao o svojoj prošlosti da bi došao u SAD pod lažnim izgovorom, prikrivajući svoj rad kao čuvar u ozloglašenom logoru Čelebići, zatvoru sa dobro dokumentovanim slučajevima nasilja, zlostavljanja, pa čak i ubistava zatvorenika tokom rata BiH", rekao je Majkl Dž. Krol, specijalni agent zadužen za istrage o domovinskoj sigurnosti.

"Nastavljamo da koristi naš međunarodni domet i regionalnu ekspertizu da otkrije prošlost i privede pravdi one koji lažu da nezasluženo traže utočište u SAD. Želimo da izrazimo duboku zahvalnost na hrabrosti preživelih koji su se pojavili da svedoče tokom ovog suđenja2, zaključio je on.

Mrndžić je služio kao nadzornik stražara u zloglasnom zarobljeničkom logoru u Bosni i Hercegovini tokom rata 1990-ih. Pet preživelih logoraša svjedočilo je na suđenju, prepričavajući užasne uslove u logoru Čelebići 1992. godine, kada je Mrndžić tamo bio nadzornik.

Samo trojica osuđena za Čelebiće

Tribunal Ujedinjenih nacija istražio je zločine počinjene u Čelebićima 1990-ih i osudio dvojicu najviših komandanata logora i jednog posebno sadističkog čuvara za brojne zločine, uključujući ubistvo i mučenje.

Tri Mrndžićeve kolege, upravnika logora Zdravka Mucića, njegovog zamenika Hazima Delića, te stražara Esada Landžu, osudio je MKSJ nakon suđenja u Hagu, na kojem su preživeli svedočili o mučnim uslovima u logoru.

Mucić je osuđen na 9 godina zatvora, Delić na 18 a Landžo na 15.

Presuda MKSJ u kojoj se detaljno opisuju zločini počinjeni u Čelebićima možete pronaći ovde.

Dok su Mrndžića 1996. godine ispitivali istražitelji u vezi sa tim slučajem, međunarodne vlasti ga nisu optužile. Mrndžić je kasnije smislio šemu da napusti Bosnu tako što će preći granicu sa Hrvatskom i prijaviti se kao izbeglica u Sjedinjene Države koristeći izmišljenu priču.

U svom zahtevu za izbeglice i intervjuu, on je lažno tvrdio da je pobegao iz svog doma nakon što su ga srpske snage uhvatile, ispitivale i zlostavljale, i da nije mogao da se vrati kući iz straha od budućeg progona.

Kako je vlada tvrdila na suđenju, Mrndžić je iskoristio svoje iskustvo kao progonitelj da bi objavio lažnu priču da je bio proganjan. Primljen je u SAD kao izbeglica 1999. godine, a na kraju je postao naturalizovani američki državljanin 2009. godine.

Predviđena kazna od 5 do 10 godina zatvora

Optužbe za korišćenje lažno dobijenog pasoša i potvrde o naturalizaciji predviđaju kaznu do 10 godina zatvora, tri godine uslovnog puštanja na slobodu pod nadzorom i novčanu kaznu od 250.000 dolara. Za tri preostale optužbe predviđena je kazna do pet godina zatvora, tri godine uslovnog puštanja na slobodu pod nadzorom i novčana kazna od 250.000 dolara. Kaznu će izreći sudija saveznog okružnog suda na osnovu smernica i statuta Sjedinjenih Država koji regulišu određivanje kazne u krivičnom predmetu.

Pored sudije i specijalnih agenata Državne bezbednosti (Homeland security), Socijalne bezbednosti, Generalnog inspektorata, Stejt Departmenta, Granične patrole, pomoć u istraživanju ovog slučaja pružili su Kancelarije za međunarodne poslove Ministarstva pravde, Međuagencijskog centra za prekršioce ljudskih prava i ratnih zločina Sjedinjenih Država i Službe za državljane i imigraciju Sjedinjenih Država. Pomoć su pružili Odsek za ljudska prava i specijalna tužilaštva Odeljenja za krivična dela i ambasade Sjedinjenih Američkih Država u Sarajevu, Beogradu i Helsinkiju. Pomoć su pružili i Federalna policija Australije, Ministarstvo pravde Bosne i Hercegovine, Ministarstvo pravde Srbije, organi za provođenje zakona u Finskoj i Kraljevska kanadska konjička policija, kao i Šerifova kancelarija okruga Kuk (Ilinois) i policijska uprava Svampskota.

Slučaj su vodili pomoćnici američkog tužioca Džon T. Meknil i Džejson A. Kejsi iz Jedinice za nacionalnu bezbednost.

(Telegraf.rs)