Ubijeni moćni Sulejmani je bio vođa Kuds snaga, koje su ratovale u Bosni. Ovo je njihova strategija

U jučerašnjem američkom napadu kod aerodroma u Bagdadu ubijen je lider Kuds snaga iranske Revolucinarne garde Kasim Sulejmani. Ubistvo generala u centar pažnje dovelo je odnose Sjedinjenih Američkih Država i Irana, a svet je čuo i za jedinicu Kuds koja je svoje operacije pre svega obavljala u inostranstvu.

Spisak operacija u kojima su ove snage učlestvovale je poduži, a među njima je i rat u Bosni i Hercegovini.

Teheran je obećao da će se osvetiti za smrt svog generala, jednog od najmoćnijih vojnih i političkih figura u toj zemlji.

Ko su Kuds snage?

Kuds snage su deo Revolucionarne garde osnovane nakon revolucije 1979. godine. Zadatak ove garde je da brani Islamsku Republiku Iran.

U sklopu njih su Kuds snage i imaju zadatak da deluju van Irana "radi unapređenja islamske revolucije", rekao je za NBC njuz Džek Vatling sa britanskog Instituta Rojal Junajted.

Njima upravlja Teheran, a ova jedinica ima razvijene odnose sa oružanim grupama u Avganistanu, Iraku, Libanu, Siriji i na palestinskim teritorijama.

Kako navodi NBC njuz, iranske snage okrivljene su za bombardovanje američke ambasade u Bajrutu 1983. godine i za napad na kućice u kojima su živeli pripadnici američkih i francuskih snaga. U tim napadima ubijeno je 307 ljudi.

Kasnije je američki predsednik Džordž V. Buš rekao da su Kuds snage sarađivale sa šiitima i planirale da postave bombe na putevima kako bi ubili američke trupe u Iraku.

Najskorije, pripadnici ovih snaga služili su kao vojni savetnici jedinicama lojalnim sirijskom predsedniku Bašaru al Asadu.

Nakon što je Islamska država napravila svoja uporišta u Siriji i Iraku, Kuds snage su pomogle u mobilizaciji i predvodile desetine hiljada militanata protiv ove terorističke grupe.

Kuds snage pružale su podršku Kurdima protiv Sadama Huseina, a 1982. su dopremljeni u Liban gde su asisitirali u nastanku Hezbolaha.

Rat u Bosni i Hercegovini

Na listi borbi u kojima su učestvovali nalazi se i rat u Bosni. Pojedini izvori navode da su Kuds snage pružale podršku bosanskim muslimanima u borbi protiv bosanskih Srba tokom rata u Jugoslaviji.

Tokom devedesetih godina Islamska republika naširoko je podržala bosanske muslimane u njihovom sukobu sa Srbima i Hrvatima. Podršku je orkestrirao ajatolah Ahmed Džanati, sveštenik srednjeg ranga.

Da bi pomogao muslimanima, Teheran je čak pokrenuo radio-stanicu na bosanskom jeziku, a kasnije i TV stanicu po imenu "Sahar".

U međuvremenu je rat u Bosni pomogao Kuds snagama da se prošire i steknu moć.

Nedavno je Saed Kasemi, general u penziji Iranske revolucinarne garde, u intervjuu jednoj iranskoj televiziji priznao je da je u toku rata u BiH kao pripadnik te organizacije učestvovao u treniranju pripadnika Armije RBiH obučen u uniformu Iranskog crvenog polumeseca.

Kako pišu strani mediji, general Kasemi ne samo da je priznao učešće Iranske garde u ratu u BiH, već je takođe rekao da su s njima rame uz rame bili i pripadnici Al Kaide.

Koliko ima pripadnika Kuds snaga?

Procene su različite, a Vatling veruje da ih je između 17.000 i 21.000 u celom regionu.

Ipak, brojske su od izvora do izvora različite zbog velikog broja "slučajnih aktera".

- Kada sastavite timove i dobijete tehničke eksperte ili medijske, ti ljudi možda nisu obučeni vojnici koji su deo regionalne strukture. Možda dolaze sa drugog mesta, ali su regrutovani za tu misiju - rekao je on.

Šta posle Sulejmanijeve smrti?

Ubistvo Sulejmanija verovatno neće poremetiti iranske operativne sposobnosti, smatra Aniseh Basiri Tabrizi, takođe sa Instituta.

Ona je dodala da će Kuds snage verovatno da nastave sa svojom strategijom, a Teheran je vrlo brzo našao zamenu za Sulejmanija. Ipak, postavlja se pitanje da li je general Esmail Gani toliko efikasan.

I dok Gani zaista ima govotvo isto vojno iskustvo kao i Suljemani, Vatling navodi da je novi lider Kuds snaga "pričično tih i rezervisan".

Takođe, Sulejmani je pre svega bio fokusiran na Irak, Siriju i Liban, dok je Gani većim delom radio u Avganistanu i Pakistanu.

(Telegraf.rs/N.Z)