8 godina od smrti Muamera Gadafija: Libija je i dalje bojno polje, a demorkatija samo san

Pre tačno osam godina, 20. oktobra 2011. godine, ubijen je Moamer Gadafi. Pre osam godina Libijom su u ovo vreme harali pobunjenici, koji su na kraju i presudili Gadafiju. Tek pre tri godine prvi put su objavljene najčistije snimke poslednjih trenutaka Gadafijevog života pre nego što mu je presudila besna masa ljudi na ulicama Sirta. Skoro deceniju od smrti lidera, moderna i demokratska Libija i dalje ostaje samo san.

U trenutku smrti navršilo se 42 godine njegove vladavine Libijom. Vladao je neumereno. U Libiji je bilo kakvo neslaganje s njim kažnjavano smrću. Komercijalni mediji nisu postojali, a političke stranke su bila zabranjene.

Preporučujemo

Sredinom februara 2011. su, nedugo nakon masovnih protesta, i rušenja dotadašnje vlasti u susednom Tunisu i Egiptu, slični protesti izbili i u Libiji, i prerasli u ustanak tokom koga je, prema izveštajima arapskih i zapadnih medija, za nekoliko dana Gadafijev režim izgubio kontrolu nad najvećim delom zemlje.

Ubistvo Gadafija; Printskrin: Youtube/BBC Newsnight

Gadafi je ubijen 20. oktobra 2011. dok je pokušavao da pobegne iz rodnog Sirta, a tri dana kasnije je bivši pobunjenički Nacionalni prelazni savet (NTV) proglasio “potpuno oslobođenje” Libije i saopštio da je više od 30.000 ljudi poginulo u devetomesečnoj pobuni s podrškom NATO koja je počela kao deo “arapskog proleća”.

Tokom 42 godine svoje vladavine Moamer Gadafi je uspeo uz pomoć eksploatacije nafte da uzdigne zaostalu pustinjsku Libiju u državu s najbogatijim stanovništvom arapskog Bliskog istoka, odnosno Severne Afrike koja je predstavljala svojevrsni Eldorado za tamošnje susedne države, tako da u njoj osim oko 6 miliona Libijaca živelo i više oko 2 miliona registrovanih stranaca.

Osam godina nakon što je Gadafi zarobljen i likvidiran, Libija je i dalje nestabilna pri čemu političke i vojne rivalske snage sabotiraju održivu državu i bore se protiv džihadista, a žitelji Tripolija kažu da su iscrpljeni nestašicama struje, rastom cena i nedostatkom novca, dok se sukobljene vlasti i milicije bore za kontrolu nad rasparčanom zemljom bogatom naftom.

Foto: Profimedia/Zuma Press - News

- Ne žalim za Gadafijevim vremenom jer je sve ovo što je Libija danas produkt 42-godišnjeg sistemskog uništavanja. Pre ili kasnije, Libijci će pronaći svoj mir, ali put se čini veoma dug - rekao je Marvan Džalal, 43-godišnji inženjer za industriju nafte.

Post-gadafijevska Libija ostala je bojište, kako na terenu, tako i u politici.

- Političke i vojne podele... produbljuju se, a napori da se suparničke izborne jedinice iznesu na sto do sada nisu uspele. Ne postoji brzi recept za rešavanje višeslojne krize u Libiji - rekla je analitičarka iz Međunarodne krizne grupe Kladudija Gazini.

(Telegraf.rs)