Južna Koreja nestaje zbog "sampo generacije": Oni odbijaju 3 stvari - vezu, brak i dete

Kolektivno venčanje u Južnoj Koreji; Foto: Tanjug / AP

Kada jedna država prolazi kroz ekonomske promene, promene se ne događaju samo na finansijskom planu, one imaju veliki uticaj i na populaciju. Upravo je takav slučaj sa Južnom Korejom koja se, u poslednje tri generacije, razvila kao posledica industrijalizacije. Danas je Južna Koreja četvrta najveća ekonomija u Aziji sa 1,6 milijardi dolara, posle Kine, Japana i Indije.

Preporučujemo

Kako se transformisala Južna Koreja, tako se promenilo i njeno stanovništvo, i to vrlo brzo, i ostavilo državu sa "paradoksom stanovništva", piše BBC.

Južna Koreja doživljava brzi primer onoga što demografi nazivaju "demografskom tranzicijom", razdobljem "bubrenja" stanovništva, opadanjem i eventualnom stabilizacijom koja se dešava kako zemlje postaju bogatije.

Za Južnu Koreju, to znači i veliko, brzo starenje stanovištva, kao i nizak stepen stupanja u brakove i nataliteta koji ne mogu adekvatno da zamene umiruće generacije - prilična zagonetka za budućnost nacije.

Foto: Pixabay

Smanjivanje porodica

Južna Koreja ima najnižu stopu fertiliteta na svetu.

U proseku, svaka žena u Južnoj Koreji ima samo 1,1 dece, manje nego u bilo kojoj drugoj državi (na primer, globalni prosek je oko 2,5 dece). Ova brojka se za samo nekoliko decenija drastično smanjila: u periodu od ranih pedesetih godina do danas ona je pala sa 5,6 na 1,1 dete po ženi.

Kako to utiče na budućnost populacije u ovoj državi? To je zapravo paradoks stanovništva u društvu koje brzo stari. To je zato što je ključni faktor stabilizacije stanovništva ono što se naziva "stopa zamene": tačka u kojoj ukupan broj dece rođene po ženi u populaciji tačno uravnotežuje broj umrlih starijih generacija. U celom svetu taj broj je 2,1 - što znači da stopa plodnosti u Južnoj Koreji ne dostiže nivo zamene.

Drugim rečima, žene u Južnoj Koreji ne rađaju dovoljno dece kako bi se populacija stabilizovala, bez ikakvih migracija.

Ipak, nisu žene u Južnoj Koreji te koje jednostavno ne žele više dece. Sve veći broj njih zapravo odlučuje da se ne venča, okreće leđa partnerstvima, pa čak i privremenim vezama, u korist nezavisnog života i karijere u onome što se još smatra delom seksističkim društvom uprkos ekonomskom napretku.

Ova promena je deo rastućeg društvenog fenomena u Južnoj Koreji: "Sampo generacija". Reč "sampo" znači odustati od tri stvari: veze, braka i dece.

Ipak, statistički podaci odražavaju dramatičan pomak u kulturi: stopa brakova među Južnokorejcima mlađe dobi, i muškaraca i žena, u padu je u poslednje četiri ili pet decenija. Prema popisu stanovništva iz 2015. godine, manje od četvrtine (23%) žena iz Južne Koreje u dobi od 25 do 29 godina izjavilo je da su u braku, što je znatno niže od 90 odsto iz 1970. godine.

Foto: Pixabay.com

Izuzetna dugovečnost

U kasnijim fazama demografske tranzicije, poboljšanja u zdravstvu uglavnom dovode do populacije sa produženom životnom dobi. Upravo to se sada dešava u Južnoj Koreji, gde se očekivani životni vek naglo povećao u drugoj polovini 20. veka usred industrijalizacije.

U prvoj polovini pedesetih godina 20. veka životni vek bio je u proseku 42 godine (37 za muškarce i 47 za žene). Danas te brojke izgledaju znatno drugačije. U toj zemlji je zapravo veoma visok prosečan životni vek, među najvišima u svetu, tačnije na 12. mestu i to mesto deli sa Islandom. U proseku životni vek je 82 godine (79 za muškarce i 85 za žene).

Uporedimo to sa globalnim prosekom koji je na 72 godine (70 za muškarce i 74 za žene).

Prema projekcijama Ujedinjenih nacija, te brojke će nastaviti da rastu i do kraja ovog veka u proseku bi u Južnoj Koreji čovek mogao da živi 92 godine. Predviđanja idu čak dotle da bi Južna Koreja mogla da postane prva zemlja na svetu u kom će prosečan životni vek za žene da bude iznad 90 godina, a šanse da se to dogodi do 2030. godine su 57 odsto.

Tokom pedeseteih, manje od 3 odsto stanovništva imalo je 65 i "kusur". Danas je 15 odsto stanovništva te životne dobi. Do otprilike 2060. čak 40 odsto Južnokorejaca će pripadati toj grupi.

Niska stopa rađanja, brakova, dugačka životna dob su trendovi koji danas obeležavaju populaciju Južne Koreje koja stari brže od bilo koje na svetu.

Previše starih i premalo mladih koji će zameniti jednog dana te stare je paradoks koji južnokorejsko stanovništvo dovodi do nestajanja. Ujedinjene nacije predviđaju da će vrhunac u broju stanovnika Južna Koreja da doživi 2024. godine, a onda će krenuti pad. Do 2100. tamo će živeti oko 29 miliona ljudi - slično kao i 1966. godine.

(N.Z./ BBC)