Ova knjiga je i pobuna i opomena: Emotivni i temeljni omaž Dragoljuba Ackovića genocidu nad Romima

"Ovu knjigu da uzmete u ruke i shvatićete šta znači tragedija jednog prekrasnog naroda koja ima reperkusiju do današnjeg dana", to je bila topla preporuka režisera Lordana Zafranovića za novu knjigu dr Dragoljuba Ackovića. U pitanju je delo pod nazivom "Samudaripen Roma u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj" koje je predstavljeno u Memorijalnom centru "Staro Sajmište" u Beogradu.

Podsetivši da je u pitanju jedna od najstrašnijih epoha države Hrvatske, gde se i sam rodio, ovaj maestralni umetnik je istakao da je Ackovićeva knjiga jedno od najvažnijih dela koje ilustruje autorovo veliko poznavanje tragedije Roma u Drugom svetskom ratu, posebno u pomenutoj zemlji.

Osvrnuvši se na političku ideologiju koja je bila zastupljena u vreme Drugog svetskog rata, a koja se manje-više uvek završi sa tragedijama, Zafranović je izneo zapažanje da je u pomenutom delu ovog etnologa, politikologa, književnika i doktora romoloških nauka, napravljeno ogromno istraživanje gde je prikazano sve detaljno - imena, prezimena, starost.

Režiser, i sam poznati po bavljenju životom i sudbinom romske populacije, čestitao je Ackoviću posebno zbog toga što smatra da je ova knjiga njegova svojevrsna pobuna protiv zaborava.

- Knjiga će poslužiti kao opomena i podsećanje na nešto što su oni koji su isto ljudi kao mi radili pod zakonima koji su ih štitili - zaključio je režiser.

Da je Ackovićevo novo delo izuzetno značajno, smatra i Krinka Vidaković Petrov, direktorka Memorijalnog centra "Staro Sajmište", koja je, ukazavšu da je ova promocija, sa malim zakašnjenjem, organizovana povodom Međunarodnog dana Roma, 8.aprila, istakla važnost svega što autor čitavog života radi po pitanju romske populacije, njihovog života, stradanja, položaja u društvu...

Osvrt na "Samudaripen Roma u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj" dao je i istoričar dr Milan Koljanin istakavši da je u pitanju neobično značajna knjiga jer je autor njome obogatio našu i svetsku istoriografiju sa savesnim i predanim prikazivanjem dugo zanemarivane teme genocida nad Romima.

- U knjizi je sistematski i pregledno izloženo istraživanje genocida nad Romima na centralnom području nekadašnje Kraljevine Jugoslavije, odnosno na teritorijama današnje Srbije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine i Srema. To je bila jedna od najvećih tragedija Drugog svetskog rata prepunog masivnih zločina i pokušaja potpunog ili delimičnog istrebljivanja naroda - rekao je Koljanin.

Ovaj istoričar, koji je urednik više časopisa o istoriji i kulturi Roma, član svetske organizacije Roma, predsednik Saveta Roma Slovenije, član Evropske romske grupe pri Savetu Evrope ukazuje da Ackovićeva knjiga maksimalno prati ovu tematiku i svedočenja malobrojnih preživelih, a to daje posebnu snagu celoj priči, posebno zbog stradanja majki i dece.

- Tužno je što je genocid nad rimokatoličkim Romima vršen bez ikakve reakcije i protesta sveštenstva koje je bilo dužno da zaptiti svoje vernike bez obzira na njihovo poreklo - poručuje Koljanin.

Samo u selu Uštica u Hrvatskoj,u masovnoj grobnici ležeostaci najmanje 16.000 Roma.

Prema njegovim rečima, romski narod je kroz vreme predstavljen ne samo kao manje vredan već kao opasnost za opstanak naroda sa kojim živi. Uništavala ga je, ističe ideologija, politika, genocidna praksa NDH ali nažalost i zakonodavstvo koje je pravdalo sistemsko uništenje Roma.

- Ovu knjigu u rukama mora imati svako ko želi da dobije kompletnu sliku o stradanju Roma i jednom od najmračnijih perioda ne tako davne prošlosti koja je ostavila trajne i tragične posledice na romski narod - naglasio je Koljanin.

Sam autor je, zahvalivši se Zafranoviću, Koljaninu i direktorki memorijalnog centra, rekao da je "Samudaripen Roma u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj" početak trologije na ovu temu a da će druge drve biti posvećene stradanju romske populacije u Srbiji, odnosno u Bosni i Hercegovini.

- Za knjigu koja će biti posvećena Romima stradalim u Srbiji već imam 90 odsto materijala - kaže Acković.

Govoreći o genocidu nad ovom populacijom, on je ukazao da je Aušvicu je, prema poslednjim podacima, stradalo 22 hiljade i nekoliko stotina Roma, a u NDH daleko više.

- Samo u Donjoj Gradini, u Hrvatskoj, više od 40.000, mada ja mislim da je u pitanju 60.000 pripadnika romske nacionalnosti. Dakle, tri puta više nego u Aušvicu - navodi Acković.

Na kraju, govoreći o samoj koncepciji svog dela, autor se našalio da knjiga ima specifičan oblik, veličinu ali težinu - čak 10 kolograma.

Ovu promociju svojim prepoznatljivo moćnom i emotivnom interpretacijom ulepšala su braća Teofilović, izvedbom svojevrsne himne Roma "Đelem đelem". Naziv ove pesme, ako niste znali, u prevodu znači "putovao sam, putovao sam". Sasvim je jasno da je gospodin Acković u izradi ove knjige prevalio veliki put ne samo meren kilometrima nego i dušom, a upravo je duša, i to po prirodi vesela, ono što je kod Roma veće od svakog zla i što ovu populaciju čini potpuno jedinstvenom u svetu.

(Telegraf.rs)