U jednom danu poginulo 120 ljudi, čitava smena radnika i civili: 83 godine od eksplozije u fabrici u Užicu

Parastosom tragično nastradalim radnicima i civilima i polaganjem venaca na spomenik žrtvama u Narodnom muzeju Užice obeležena je 83. godišnjica pogibije radnika i civila u eksploziji u Fabrici oružja i municije 1941. godine. Prisutnima se u ime grada Užica obratio Rajko Radosavljević, zamenik gradonačelnice, istakavši da je ta tragedija jedna od najvećih u istoriji grada.

"Tragedija koja se ovde dogodila pre 83 godine, za nas u gradu Užicu jedna je od najvećih, jer živote je u jednom danu izgubilo 120 ljudi, čitava smena radnika Fabrike oružja i municije i civila koji su se od bombardovanja sakrili u fabričkim tunelima. Njihovu žrtvu ne smemo zaboraviti nikada i zadatak svakog od nas je da nastavi tradiciju sećanja i poštovanja. U obavezi smo generacijama koje dolaze ostavimo svest o tome kolika je žrtva ovde stradalih, ali i svih ostalih stradalih u ratovima za oslobođenje i slobodu u kojoj uživamo. To je naša prošlost koju moramo pamtiti zarad sadašnjosti i budućnosti", poručio je Radosavljević, prenosi Uzice.rs.

Preporučujemo

Foto: uzice.rs

Oslobođenjem Užica 24. septembra 1941. godine, pod kontolom partizanskih vojnih vlasti počela je sa radom Partizanska fabrika oružja i municije, jedina u porobljenom delu Evrope koja je proizvodila oružje protiv fašističkog okupatora. Radnici u fabrici su bili svesni važnosti snabdevanja partizana oružjem i municijom i znali su da je od njih zavisilo koliko će se pokret otpora omasoviti. Shodno naređenju Vrhovnog štaba NOPOJ, u podzemnim prostorijama izgrađenim pre izbijanja Drugog svetskog rata za potrebe trezora Narodne banke Kraljevine Jugoslavije, useljena je fabrika oružja i municije, tačnije njeno municijsko odeljenje i alatnica, dok je levi deo tunela postao civilno sklonište namenjeno građanima koji su tu tražili zaklon od napada nemačkih aviona.

Foto: uzice.rs

Danonoćnim radom u tri smene u fabrici oružja i municije radnici su proizveli 2.700.000 puščanih metaka, 90.000 metaka za pištolj, 21.040 pušaka, 30.000 ručnih bombi i 2.000 nagaznih mina. Takođe je izvršen remont na oko 20.000 pancirnih topovskih granata, popravljeno oko 4.500 pušaka, 200 teških mitraljeza, 300 puškomitraljeza, nekoliko topova i tenkova i veća količina drugog oružja.

Foto: uzice.rs

Dana 22. novembra 1941. godine oko 15 časova u poprečnom delu tunela gde su bili smešteni materijal i fabrički proizvodi, došlo je do eksplozije koja se lančano proširila i na fabriku oružja i na sklonište. Poginula je cela smena radnika u fabrici oružja i civili koji su se nalazili u skloništu.

Vence i cveće su pored delegacija grada Užica i Gradske opštine Sevojno položile delegacije SUBNOR-a, Prvog partizana, Udruženja vojnih penzionera, Udruženja potomaka ratnika Major Kosta Todorović, Društva istoričara Užica kao i rodbina i prijatelji nastradalih.

(Telegraf.rs)