Jezgrovito predavanje o istoriji Roma povodom Samudaripena

Istoričar Danijel Vojak sa Instituta društvenih nauka "Ivo Pilar" održao je 1. avgusta, predavanje pod nazivom „Istorija romskog stanovništva na hrvatskim područjima od doseljavanja do danas“ u Multimedijalnoj sali Instituta. Ovaj događaj organizovan je povodom Međunarodnog dana sećanja na romske žrtve Samudaripena, odnosno genocida u Drugom svetskom ratu, a organizatori su Institut u saradnji sa romskom nevladinom organizacijom Perspektiva i njenim predsednikom Ramizom Ajdinom. Pored predavača, publici su se obratili Ramiz Ajdin, direktor Instituta Željko Holjevac, i pesnikinja Ljiljana Lipovac koja je izgovorila pesmu o istoriji Roma.

Vojak je svoje predavanje koncipirao kao uvod u pregled ključnih trenutaka i karakteristika istorije Roma. Počeo je sa prvim migracijama iz Indije i tokom doseljavanja u Evropu. Istakao je da je u prvoj fazi boravka u Evropi postojala pozitivna percepcija, jer su se Romi predstavili kao kulturno slični zajednicama u koje su dolazili. Masovnija doseljavanja počela su sa osmanskim prodorima u Evropu, a tada se menjao odnos prema Romima, prelazeći iz pozitivnog u negativan. Rasla je diskriminacija i progoni, koji su dostigli vrhunac tokom vladavine Marije Terezije i Josipa II.

Preporučujemo

Veći deo predavanja Vojak je posvetio savremenijem i najtragičnijem delu romske istorije, periodu Drugog svetskog rata i fašističkim režimima širom Evrope. Kao kontrast tragičnom obeležavanju 2. avgusta, u sećanje na poslednje Rome ubijene u Aušvicu, Vojak je istakao značaj Dana otpora Roma 16. maja, naglašavajući da mlađe generacije sve više prepoznaju romski otpor fašizmu. Govoreći o stradanju Roma u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, Vojak je ukazao na značaj kulture sećanja na mesta masovnih zločina i naglasio da se ona poslednjih decenija sve više neguje.

U završnom delu, Vojak se osvrnuo na položaj Roma u socijalističkoj Jugoslaviji, razlike između tadašnjih federativnih republika i značaj koji je za emancipaciju Roma u pravnom, političkom i kulturnom smislu imalo sticanje statusa zasebne nacije, odnosno nacionalne manjine u postjugoslavenskom periodu. Predavanje je završeno kratkim pregledom trenutnog položaja Roma u hrvatskom društvu.

Ovo predavanje deo je projekta "Upoznajmo se - Te pendžarkeras amen" romske nevladine organizacije Perspektiva, koji kroz seriju različitih aktivnosti teži afirmaciji romske kulture, sa ciljem da razbije uobičajene narative o Romima i ojača samu romsku zajednicu.

Izvor: Phralipen.hr

(Telegraf.rs/A.N)