U ovom selu na Kosovu nema živih Srba, ali postoji hram u koji dolaze sa zavetom da će se vratiti na dedovinu
U Vitomirici udaljenoj oko pet kilometara od centra Peći nalazi se Hram Svetog Luke, čija je obnova zvanično počela prošle godine na dan slave ove svetinje kada je svetu Arhijerejsku liturgiju prvi put posle 1999.godine služio Vladika Teodosije, i u znatnoj meri oskrnavljeno ali očišćeno groblje, svedoče o srpskom trajanju.
U crkvu i na groblje, pošto u selu posle hapšenja Milorada Đokovića više nema živih Srba, dolaze samo namernici posebno oni čiji su se preci unazad nekoliko stotina godina doselili, kako stoji zapisano u crkvenim knjigama, s one strane Prokletija uglavnom iz plemena Vasojevića i po neka srpska porodica iz Nikšićke župe.
Svedoči Hram Svetog Luke i groblje o propadanju i vaskrsenju srpstva i želji raseljenih Vitomiričana da se kad tad vrate na dedovinu.
Hram je uz pomoć raseljenih i "Delija" navijača Crvene Zvezde znatno renoviran posle potpunog devastiranja u leto 1999. godine.
U porti Hrama izgrađen je dom u kome živi iskušenica bivša učiteljica iz Vitomirice Momirka Vukmirović koja nema blagoslov da govori o povratku u rodno selo ali voli da kaže da je Božji blagoslov ponovo živeti, roditi se, u Vitomirici.
Paroh Pećki Zoran Radomirović koji nedeljno bar jednom zajedno sa monahinjama iz Pećke Patrijaršije obilazi Hram i groblje podseća da je crkva u Vitmorici izgrađena 1912. godine.
Uveren je da će se kad tad dogoditi povratak i da do tada ma koliko to bilo rizično naslednici Kneza Vitmorira,po kome je selo dobilo naziv, moraju verujući u Boga dolaziti u crkvu i održavazti groblje na kome, kako ističe, za razliku od stotina drugih nema travke a kamoli šipražja i korova.
Na groblju su poslednji posmrtni ostaci položeni 2016.godine kada je Zoran Stanišić, uprkos upozorenjima bivših komšija i kumova druge veropispovesti, da nema bzebednosti u porodični spomenik spustio urnu majke Dese.
"Bila je to njema poslednja želja da je sahranimo pored njenog voljenog Mitra, moga oca, kome smo takođe uprkos tome što je živeo u Prištini, ispunili želju da bude sahranjen pored roditelja", govori Zoran i dodaje da je svojim sinovima ostavio oporuku da ga sahrane u Vitomirici.
Najlakše je, kaže, preneti posmrtne ostatke jer ljudi ne shvataju da tim činom greše dušu i greše se o Boga, te da prenošenjem posmrtnih ostataka zatrpavaju i brišu tragove svog postojanja.
Njegova sestra Vera Mašić, udata u Prilužju, prvi put je posle očeve sahrane davne 1990.godine došla u Vitomiricu, da se isplače i , kako reče, verovatno poslednji put paljenjem sveća oda počast roditeljima i dedi i babi.
"Plašim se da od mojih četvoro dece, niko nikada neće doći u Vitomiricu jer je to selo koje je u njihovim očima selo u kome je zabranjeno Srbima da dolaze i u njemu borave", sa suzama u očima govori ona nastojeći da pravda uverenje dece o zloćudim ljudima u Vitomirici.
Žali, dodaje, što o zadušnicama ili bar o Slavi Sveti Luka,Vitomirčani nemaju snage da masovno dođu i pokažu da se nisu pomirili sa statusom proganih i raseljenih, da pokažu da je Vitomirica bila srpsko selo u kome su Srbi crkvu sagradili posle oslobađanja od Turaka.
Očišćeno groblje svedoči o vandalizmu i uništavanju nadgrobnih spomenika viđenijih srpskih porodica iz Vitomirice ali time, kako reče Vera, bacili su prokletstvo na svoje naslednike na one čije su dede i očeve Srbi hranili, prizivali i privijali uz sebe.
"O trajanju srpstva u Vitmirici svedoče ovi nadgrobni spomenici i krstače klesane od Banjskog kamena", dodade ona navodeći da je prema njenim saznanjima groblje u Vitomirici staro više od pet stotina godina.
O zadušnicama i svetim danima sveće precima, po očevoj i majčinoj liniji, rodbini iz porodica Dulović,Kaluđerović, Popović..., pali monahinja Pećke patrijaršije Arsenija rođena u Podgorici.
Pali, takođe, sveće precima Justina Mrenovića, iguman manastira Lastva Grbaljska, čiji su otac, stričevi i njihovi preci sahranjeni na groblju u Vitomirici.
Reče i poruči, iako nema blagoslov igumanije Pećke Patrijaršije, da sve dok je sestrinstva u patrijaršiji i Bratstva u Visokim Dečanima, trajaće srpstvo u Vitomirici makar to bilo, okupljeno o svetim danima u hramu Svetog Luke ili kad ih želja da se prisete svojih predaka natera da dođu na groblje i upale im sveću.
(Telegraf.rs/N.Zejak)
Video: Beseda patrijarha Porfirija Peći: Bez obzira na oluje, gromove i vetrove, nećemo se slomiti
Telegraf.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
Dušan K. Ilijenadin
Na Kosovu i Metohiji postoje tragovi više od 1500 (hiljadu-pet-stotina) pravoslavnih hramova i crkvi, starosti od 10. i 11. veka i mlađi - naravno, u vrlo različitom su stanju - od ostataka ruševina, do objekata koji su u punoj funkciji. Za nekoliko se smatra da su prvobitno nastali još u "apostolska" vremena. Mnogi međutim, uopšte nemaju monahe ili sveštenike... Na svetu, samo još grad Rim, sa Vatikanom, ima toliki broj sakralnih objekata...
Podelite komentar