Kraljev orden nestao u ratu, potomci ga vratili posle osam decenija: Neverovatna priča iz Prnjavora

Orden Karađorđeve zvezde sa mačevima IV reda, kojim je kralj Aleksandar Karađorđević 1934. odlikovao selo Prnjavor kod Šapca nestao je u vihoru Drugog svetskog rata, a potomci ratnika i stradalnika vratili su ga u svoje selo posle skoro 80 godina.

Na inicijativu Dejana Vasića i prilozima hodočasnika na Cer koji čuvaju sećanje na veliko stradanje u Prvom svetskom ratu izrađen je novi orden.

Preporučujemo

- Procedura za pribavljanje saglasnosti za izradu novog ordena je bila teška i kompleksna, trajala je osam meseci, a sama izrada 40 dana. Orden je veran originalu koji se čuva u Vojnom muzeju u Beogradu i darivaćemo ga selu, a čuvaće se u muzeju ili istorijskoj sobi u kojoj će biti stalna postavka posvećena stradanju našeg sela u ratovima od 1912. do 1918. godine - rekao je Vasić.

Prnjavor je jedino selo u Srbiji koje ima ovaj orden. Jugoslovenski kralj Aleksandar Karađorđević je 1934. godine potpisao ukaz o odlikovanju Prnjavora i Šapca kao "mesta mučenike" koja su najviše stradala na početku Prvog svetskog rata.

O tome je svedočio je i dr Arčibald Rajs koji je po pozivu Vlade kraljevine Srbije istraživao zločine nad civilnim stanovništvom i slobodarskom svetu preneo istinu o nečuvenim zločinima austrougarske vojske.

Četiri godine nakon oslobođenja Srbije, na njegovu inicijativu i uz podršku kralja Aleksandra I Karađorđevića u porti crkve Svetog proroka Ilije sagrađena je Spomen kapela sa kosturnicom koja je osveštana 5. novembra 1922. godine.

- Kralj Aleksandar Karađorđević je 1934. boravio u Prnjavoru i lično predao orden, a tom prilikom se poklonio senima 533 meštana čiji su posmrtni ostaci pohranjeni u Spomen kapeli sa kosturnicom. Žrtve iz ovog mesta Srpska pravoslavna crkva je na stogodišnjicu početka Prvog svetskog rata kanonizovala kao Svete velikomučenike i slave se 30. decembra, a od 1962. godine Spomen kosturnica je proglašena za spomenik kulture od izuzetnog značaja - podsećaju u Prnjavoru gde pamte i ne zaboravljaju žrtve svojih predaka i ponosno ističu da u selu žive potomci kojih se ne bi postideli.

(Telegraf.rs)