Manastir kod Ljiga čuva tajnu Brankovića: Da li su u Crkvinama kosti Đurađa i Proklete Jerine?

Foto: RINA

Crkvina ili Manastirina, ruševine su srednjevekovnog manastira, koje se nalaze u Slavkovici kod Ljiga, u podnožju Rajca. Kompleks je podignut krajem 13. ili početkom 14. veka, a pretpostavlja se da  grobovi u narteksu crkve pripadaju despotu Đurađu Brankoviću, njegovoj supruzi Jerini i sinu Lazaru.

Preporučujemo

- Tri masivna i misteriozna kamena sarkofaga čuvaju tajnu o večnoj kući srednjovekovne čuvene srpske  porodice Branković. Kameja, pravo remek delo minijaturne umetnosti, pronađena u ženskim rukama, upućuje stručnjake na tvrdnju da je u pitanju Irina, poznatija kao Prokleta Jerina, supruga despota Đurađa Brankovića - rekao je Vladimir Ivanović iz TO "Ljig".

Arheološka istraživanja kompleksa obavljena su u periodu od 1973. do 1978. godine, dok su sitniji zaštitni radovi izvedeni 1998.godine. Ruševine manastira su pod zaštitom Republike Srbije, kao spomenik kulture od velikog značaja. Zanimljivo je da su poslužile i za scenografiju jednog segmenta filma "Povratak otpisanih".

- Smatra se da je krajem 13. ili početkom 14 veka, na ovom mestu podignuta crkva jednobrodne osnove, koju narodno predanje vezuje za praznik Vavedenja Bogorodičinog. Njena unutrašnjost je podeljena na tri traveja. Na istočnom kraju se nalazi velika oltarska apsida, nepravilne potkovičaste osnove. Napravljena je  od neobrađenog kamena, verovatno nije bila živopisana, tako da njen jedini ukras predstavljaju lezene na fasadi - izjavio je Ivanović.

Crkvi je sredinom 15. veka dozidan narteks, dobila je i kupolu, a oko nje je podignut niz drugih građevina i zid, čime je postala središte manastira. Prostor oko nje, korišćen je za sahranjivanje od  14. do 16. veka posle čega je najverovatnije zapustela.

- U prostoriji uz južni zid narteksa, nalaze se tri masivna kamena sarkofaga, u kojima su sahranjene tri ugledne ličnosti, najverovatnije manastirski ktitori. U njima su nađeni zemni ostaci dvojice muškaraca (starijeg i mlađeg) i jedne (starije) ženske osobe, u čijim rukama je kameja sa likom svetog Nikole. Ona je iz 10. ili 11. veka a čuva se u beogradskom Narodnom muzeju. Na osnovu nekih izvora, povezuje se sa ličnošću Jerine Branković, zbog čega pojedini naučnici smatraju da grobovi u crkvi pripadaju njoj, njenom mužu i jednom od sinova - kaže Ivanović.

Projektom Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva tokom 2017. godine crkva je rekonstruisana.

(Telegraf.rs)