Ispred ove kuće je Miloš Veliki uzviknuo: "Eto mene, eto vas, rat Turcima!" Prva prestonica Srbije

Foto: Rina.rs

U prisoju planine Rudnik, na brdu iznad manastira Vraćevšnica u selu Gornja Crnuća i dan danas se nalazi kuća ispred koje je knez Miloš Obrenović okupljenim ustanicima uzviknuo čuvene reči „Eto mene, eto vas – rat Turcima“. Prema pojedinim istorijskim spisima, Miloš se u Crnuću vratio krajem marta 1815. godine, pa se ovo selo može nazvati prvom, ali privremenom prestonicom Miloševe Srbije, a sada obična seoska kuća, nekada je bila vladarski dvor.

Preporučujemo

- Knez Miloš je decembra 1815. sazvao u toj kući u Gornjoj Crnući, Narodnu skupštinu, koja ga je izabrala za vrhovnog kneza. Tu je usvojila prvi budžet i postavila članove Narodne kancelarije, pa se može reći da je kuća u Gornjoj Crnući nemi svedok početka Miloševe borbe sa Turcima i prvih godina njegove vladavine. Od 1815. do 1819. godine tu se nalazila Glavna narodna blagajna, njom je rukovodio knez, a u njegovom odsustvu poreze je primala kneginja Ljubica - izjavio je za RINU, Aleksandar Marušić, direktor muzeja Rudničko – takovskog kraja.

Knez Miloš je decembra 1815. sazvao u kući u Gornjoj Crnući Narodnu skupštinu / Foto: RINA

Kuća u Gornjoj Crnući tipična je dinarska brvnara, pokrivena šindrom, a donji deo urađen je od kamena u kom se nalazio podrum. U gornjem delu smeštena je stambena zgrada koja ima jedno predsoblje sa ognjištem u sredini, koje je za to vreme bilo uobičajeno, jednu dnevnu sobu i manju odaju sa ormarom, u turskom stilu i ležajem na kome je spavala prva srpska kneginja. Uslovi u kojima su Obrenovići tada živeli mogu se opisati kao skromni, jer je Miloš bio izuzetno štedljiv i vodilo se računa o svakom dinaru. Od pića služila se čaša rakije pre jela i satljik vina za vreme jela. Crna kava u malim fildžanima, služila se posle jela zajedno sa čibucima.

- Nakon nekoliko godina života u Gornjoj Crnući, na Đurđevdan 1818. godine na Skupštini u Beogradu kneževa porodica prešla je u Kragujevac, a o kući je vodio računa Milošev blizak prijatelj. Bilo je to oravo poljoprivredno imanje, gde su se uzgajale koze, prerađivalo mleko, i negovale košnice. Kuća u Crnući detaljno je snimljena 1939.godine. Iako oronula, bez doksata ,kuća je rasturena 1946. Na osnovu podataka iz 1939.kuća je obnovljena 1954. godine . Gornja Crnuća može se smatrati prvom, ali privremenom prestonicom Miloševe Srbije - istakao je Marušić.

Kuća u Gornjoj Crnući je obnovljena i u njoj se sada nalazi stalna muzejska postvka koja sećanje na taj ustanički period i dalje održava živim. Proglašena je za spomenik kulture i pod zaštitom je države. Opština Gornji Milanovac u ovom selu uredila je putnu infrastrukturu, kako bi brojni posetioci iz Srbije ili inostranstva lakše stizali do ovog mesta koje čuva istoriju srpskog naroda.

(Telegraf.rs/ RINA)