Student Pravnog fakulteta napravio mapu krsne slave u Srba

Foto: Dušan Dačić

Mapu rasprostranjenosti i osobenosti srpskog slavskog običaja napravio je student četvrte godine Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu Dušan Dačić. Od Ankoridža do Vladivostoka, svugde gde ima Srba, slavi se i krsna slava.

Preporučujemo

Kako je Dušan naveo na mapi, reč je o jednom od tri običaja u Srba na UNESKO listi nematerijalnog kulturnog nasleđa, pored igranja kola i pevanja uz gusle. Tako se navodi da je u Hrvatskoj 1991. godine živelo 581.663 Srba, dok je 2011. godine taj broj 186.633, od tog broja dve trećine govori hrvatskim jezikom. Hrvatska sela na Makarskoj rivijeri čiji žitelji slave slavu: Zaostrog, Drvenik, Podaca, Brist, Gradac, Baćina, Živogošće, Igrane, Podgora, Drašnice. Vrgorac, Kokorić, Sriduša, Klenak, Kozica, Zavojane, Ravča, Dragljane, Banja, Kotezi. Do 10. veka se u Dubrovniku slavio Srđevdan.

U delu BiH koji danas pripada Federaciji Bosne i Hercegovine, 1991. godine živelo je pola miliona Srba, a danas ih je deset puta manje. Najčešće slave u Bosni na kraju 19. veka bile su Đurđevdan, Nikoljdan, Jovanjdan, Stefanjdan i Aranđelovdan.

Коначно, крсна слава је ''мапирана'': распрострањеност и особености српског славског обичаја.I've mapped prevelance and variations of Serbian Orthodox Christian custome- The Slava. HQ map link: https://t.co/PPe6XEFdMG Thank's for help: @IgorJaramaz pic.twitter.com/ffVbi3zh0V— Душан Дачић (@Duyo96) December 7, 2019

U rumunskom delu Banata Srbi su činili znatan deo stanovništva, danas, njihov broj je zanemarljiv. Najčešće slave među Vlasima su Mitrovdan, Nikoljdan i Aranđelovdan.

Slavski običaji su skoro u potpunosti potisnuti u zapadnoj Bugarskoj do Prvog svetskog rata. Zamena je bio do tada nepoznati praznik imendan. Slava se do nedavno održala u selima oko Vidina. Bugari u caribrodskim selima nemaju krsnu slavu, slave samo seosku slavu.

Slavarska albanska katolička plemena: Grude, Hoti, Klimenti, Kastrati, Škrelje, Šalje, Beriše, Dušmani, Šoši, Toplana, Mazreku, Kiri, Plani, Merturi i Nikaj. Pokrovna slava svih plemena je Nikoljdan.

Mnogi muslimani raške oblasti obeležavaju slavu pored islamskih praznika.

U staroj Srbiji i Makedoniji, slava ima i stare nazive, u Metohiji, Kosovu, Skopskoj Crnoj Gori, Kolašinu, Ohridu je slava i sveti. Povardarje, Šopi zovu je služba, sluga, den i velikden; Skopska dolina, Mijaci i Polog - sveden i slava. Na ovim područjima najbrojnija slava je Nikoljdan.

Kako navodi Dušan Dačić, delovanjem bugarske egzarhije i grčkih fanariota u 19. i početkom 20. veka, slava biva delom potisnuta odnosno zamenjena imendanom i u delovima vardarske i belomorske Makedonije.

(Telegraf.rs)