6 najzanimljivijih arheoloških otkrića u Srbiji: Palata cara Maksimilijana, neandertalac i sarkofag

U blizini Konstantinove vile na Medijani, arheološkom nalazištu u Nišu, pronađeno je kupatilo iz 4. veka nove ere - površine kao moderni spa centar.

- Ovo je velika stvar - najveća u Srbiji, a možda i šire, ali to ćemo videti kad nastavimo iskopavanja - kaže šefica istraživanja na Medijani, arheolog Nadežda Gavrilović Vitas za BBC na srpskom.

Preporučujemo

U poslednjih nekoliko godina u Srbiji je bilo nekoliko značajnih arheoloških otkrića - pronađen je sarkofag u Viminacijumu blizu Kostolca, kod Niša je otkriven zub neandertalca, u blizini Kuršumlije pronađeno je 11 izgubljenih gradova, kao i kod star 8.000 godina kod Jagodine.

BBC na srpskom sastavio je listu šest najzanimljivijih arheoloških otkrića u Srbiji.

KUPATILO CARA KONSTANTINA

Medijana, nalazište iz trećeg veka, Foto: Telegraf

Na prvom mestu je kupatilo cara Konstantina. Za rimska kupatila na Medijani se znalo još 30-tih godina prošlog veka, kaže Gavrilović i dodaje da su 60-tih počela istraživanja.

- Pola veka kasnije imali smo i sreću i privilegiju da krenemo sa novim iskopavanjima termi. Kao stručnjake zapanjilo nas je što smo iskopali terme daleko veće nego što smo očekivali.

Moguće je da su terme veće, kaže Gavrilović objašnjavajući da su završena samo ovogodišnja istraživanja.

- Trenutno su iskopane terme površine preko 1.200 metara kvadratnih. Da steknete utisak koliko je to - javna kupatila koja su otkrivena u okviru carskog grada u Sirmijumu prostiru se po površini 4.200 metara kvadratnih metara, a ovo su privatne terme cara Konstantina - objašnjava Gavrilović.

U jednom periodu, Sirmijum je bio prestonica Rimskog carstva i nalazi se u blizini današnje Sremske Mitrovice.

CARSKA PALATA MAKSIMILIJANA HERKULIJA

Na drugom mestu je nalazište Glac. Pored Medijane, bilo je još nekoliko velikih arheoloških otkrića u poslednje vreme na teritoriji Srbije, kaže za BBC Stefan Pop-Lazić iz Arheološkog instituta.

- Najveće je verovatno nalazište Glac u okolini Sremske Mitrovice, gde je otkrivena carska palata Maksimijana Herkulija. Među važnijim je i hram posvećen carevima u Sirmijumu - ističe on.

U periodu antike, Sirmijum je bio jedan od najvećih gradova na Balkanskom poluostrvu, a u 4. veku je u centru grada izgrađena carska palata. Rimski pisci su ostavili zapise da je car Maksimijan Herkulije podigao još jednu palatu u blizini grada. Tokom iskopavanja 2018. godine, na nalazištu je pronađena kasnoantička vila izgrađena od mermera iz svih delova rimskog carstva. Arheolozi veruju da vila nije pripada običnom građaninu.

NEANDERTALAC IZ NIŠA

Pre samo dva meseca u Jelašničkoj klisuri u blizini Niša pronađen je zub star 100.000 godina. Filozofski fakultet u Beogradu saopštio je da je taj gornji kutnjak prvi „pouzdano identifikovani fosil nenadretalca sa teritorije Srbije".

Arheolozi su tada rekli da je kutnjak „izvanredno očuvan" i da je „pripadao individui u kasnom stadijumu detinjstva". Iz ovog kutnjaka istraživači sada pokušavaju da izoluju drevnu DNK.

SARKOFAG U VIMINACIJUMU

Nalazište Viminacijum, Foto: Tanjug/Dragan Kujundžić

Gavrilović kaže da je Viminacijum, nalazište u blizini Kostolca, „rudnik od lokaliteta" na kom gotovo svakodnevno ima otkrića. U sarkofagu su pronađeni sredovečni muškarac i mlada žena, odevena u raskošnu odeću.

Dok je on bio sahranjen bez ličnih predmeta, žena je bila obučena u odeću protkanu zlatnim nitima, sa perlama od zlata, bisera i stakla, uz ukrase sa dragim kamenjem.

IZGUBLJENI GRADOVI I DREVNI KOD

Deo nalaza iz Jagodine, Foto: Privatna arhiva

Istraživanja u okolini Kuršumlije dovela su do otkriČa 11 „izgubljenih gradova." Tim arheologa iz Prokuplja i Beograda otkrio je i antičku palatu, stub sa misterioznim oznakama i mnoge druge materijalne dokaze o prošlosti tog kraja.

Na figurinama otkrivenim kod Jagodine, pronađen je kod nastao pre oko 8.000 godina - sistem crtica, linija i tačkica urezanih u kamene skulpture. Figurine predstavljaju trudnice, kao i ženske i muške polne organe.

Arheolog Milorad Stojić koji je godinama istraživao nalazište Belica, rekao je da se crtice i tačkice mogu tumačiti na više načina, kao medicinski kalendar kojim su zabeleženi ciklusi plodnosti, ali i kao prikaz fizioloških procesa.

- Kao i danas, za ljude koji veruju u amajlije, kultni predmet je kompletan i delotvoran tek sa zapisom magijske formule ili molitve. Beličke figurine su nesumnjivo izrađivane da bi prenele molbu i želju višim silama, a sudeći po njihovoj simbolici, očekivalo se da donesu plodnost, zdravlje i sreću - rekao je Stojić za Večernje novosti.

(Telegraf.rs)