Novi precizni spisak razloga zbog kojih je nekima zabranjeno da budu davaoci krvi: Zašto su onda jednog dečka odbili zbog mucanja i tikova?

Iako su pozivi na dobrovoljno davanje krvi gotovo svakodnevni, i činjenica je da nam taj resurs uvek treba, pre nego što rešite da budete humani, prvo proverite da li ispunjavate uslove. U suprotnom, moglo bi da vam se desi isto što i ovom mladiću.

Đorđe I. otišao je da donira trombocite za bolesnog dečaka, ali je ubrzo vraćen i to zbog toga što muca i ima tikove.

Preporučujemo

- Odbijen sam rečenicom da ne mogu zbog mog zdravstvenog stanja. Pitao sam kog to zdravstvenog stanja, a zdravstvena radnica mi je rekla: Zbog vaših tikova i mogućih kontraindikacija - ispričao je on.

Printskrin: Facebook

Krv ne mogu da daju ni oni koji su nedelju dana pre toga vadili ili popravljali zub, koji idu na akupunkturu, ili upražnjavaju seks bez zaštite. Prema novom Pravilniku, davaoci ne mogu biti ni oni koji imaju:

Neće proći ni oni sa hronično visokim pritiskom, Foto-ilustracija: Profimedia/BSIP

- kardiovaskularna oboljenja: malignu hipertenziju, anginu pektoris, apsolutnu aritmiju i ventrikularne ekstrasistole, koronarnu bolest, infarkt miokarda, operacije na srcu, srčanu manu (osim kongenitalnih anomalija koje su u potpunosti izlečene);

- respiratorna oboljenja, i to: astmu, hroničnu opstruktivnu bolest pluća, emfizem pluća,

- gastrointestinalna oboljenja, i to: hronično oštećenje jetre neinfektivnog porekla, hronično oštećenje pankreasa neinfektivnog porekla, ulcerozni kolitis;

- endokrina oboljenja, i to: hipo i hipertireozu, šećernu bolest zavisnu od insulina, Adisonovu bolest, akromegaliju;

- genitourinarna i renalna oboljenja, i to: teška aktivna, hronična ili recidivirajuća oboljenja;

- oboljenja centralnog nervnog sistema, i to: epilepsiju, ponovljene epizode sinkope ili anamnestički podaci o konvulzijama, stanja posle insulta;

- psihijatrijska oboljenja i ostali mentalni poremećaji, i to: psihozu, psihopatiju, mentalnu retardaciju, hronični alkoholizam, narkomaniju;

- maligna oboljenja

- sistemska oboljenja i to: hroničnu sistemsku bolest sa insuficijencijom organa;

- infektivna i zapaljenska oboljenja, i to: nosioce virusa humane imunodeficijencije 1 i 2 (HIV 1/2) i humanog T limfotropnog virusa 1 i 2 (HTLV I/II), nosioce virusa hepatitisa B (HBV), nosioce virusa hepatitisa C (HCV), tropske bolesti (Кala-azar, babezioza, hronična Q groznica, Chagasova bolest), prionske bolesti: Creutzfeldt-Jakobovo(CJB) oboljenje i druge spongiformne encefalopatije, hroničnu toksoplazmozu;

- hronična autoimuna oboljenja, i to: hronični ekcem, Hronovu bolest, multiplu sklerozu, psorijazu, reumatoidni artritis, sarkoidozu, sistemski lupus, trombocitopeniju;

- rizično seksualno ponašanje i rizične navike utvrđene putem upitnika o davaocu krvi i komponenata krvi koje davaoca dovode u visoki rizik da oboli od zarazne krvlju prenosive bolesti;

- ponovljene kolapse pri davanju krvi;

- ugrađene transplantate.

Privremeno ne može biti davalac krvi ili komponenata krvi lice kod koga se prilikom davanja krvi ili komponenata krvi utvrdi:

Imate zapušen nos - zaboravite na davanje krvi, Foto: Shutterstock

- vrednost hemoglobina za žene ispod 125 g/l (hematokrit 0,38 L/L), i za muškarce ispod 135 g/l (hematokrit 0,40 L/L) – do normalizacije;

- hipotenzija ‒ krvni pritisak niži od 13,3/8,66 kPa (100/60 mmHg) ‒ do normalizacije,

- benigna hipertenzija ‒ krvni pritisak viši od 24/13,3 kPa (180/100 mmHg) ‒do normalizacije,

- poremećaj srčanog ritma, uz dokaz o nepostojanju hroničnih bolesti srca ‒ do normalizacije,

- reumatska groznica ‒ dve godine od prestanka simptoma, osim ako nema dokaza o hroničnoj bolesti;

- respiratorne infekcije ‒ u trajanju od 14 dana,

- rinitis – u trajanju od sedam dana,

- zapaljenje pluća ‒ u trajanju od tri meseca,

- tuberkuloza pluća i drugih organa – u trajanju od dve godine;

- akutna upala žučne kese – u trajanju od jedanog meseca,

- gastrointestinalne infekcije ‒ u trajanju od 14 dana,

- zarazna žutica tipa A – u trajanju od jedne godine,

- trihineloza ‒ u trajanju od dve godine;

Stanje endokrinog sistema, i to:

- tireotoksikoza ‒ u trajanju od šest meseci;

- stanje urogenitalnog sistema, i to:

- akutna upala bubrega ‒ u trajanju od šest meseci,

- urinarne infekcije ‒ u trajanju od 21 dan,

- gonoreja ‒ u trajanju od šest meseci,

- menstruacija ‒ za vreme trajanja,

- trudnoća ‒ za vreme trajanja trudnoće,

- pobačaj ‒ u trajanju šest meseci od pobačaja,

- porođaj ‒ u trajanju šest meseci od porođaja;

- stanje centralnog nervnog sistema, i to:

- akutni alkoholizam ‒ u trajanju od jedan dan,

- reaktivne psihoze ‒ do normalizacije,

- ostale privremene psihoze ‒ do normalizacije;

- stanje koštano ‒ zglobnog sistema, i to:

- osteomijelitis ‒ u trajanju od dve godine;

- stanje kože, i to:

- akutne alergije ‒ u trajanju od 15 dana,

- gnojne bolesti kože ‒ u trajanju od 14 dana,

- herpes simpleks ‒ u trajanju od 14 dana,

- stanje posle akutne infektivne bolesti, i to: lakše zarazne bolesti (prehlada i sl.) – najmanje dve nedelje od dana potpunog kliničkog oporavka, akutna toksoplazmoza – u trajanju od šest meseci, sifilis – u trajanju od jedne godine od datuma potvrđenog izlečenja, bruceloza ‒u trajanju od dve godine, lajmska bolest ‒ u trajanju od jedne godine, zarazna mononukleoza ‒ u trajanju od jedne godine,

- temperatura koja je viša od 38 ºC i bolest koja liči na grip ‒ u trajanju od 21 dan,

- infekcija virusom Zapadnog Nila – u trajanju od četiri meseca posle utvrđivanja dijagnoze;

Ako ste imali virus Zapadnog Nila, četiri meseca ne možete biti davalac, Foto: Profimedia

Malarija, i to ako je:

‒ bolovao od malarije ‒ tri godine od prestanka tretmana i odsustva simptoma, ako je imunološki ili molekularni genomski test negativan,

‒ u poslednjih pet godina boravio u oblasti malarije – tri godine od napuštanja endemskog područja, pod uslovom da ne pokazuje simptome, odnosno šest meseci, ako je imunološki ili molekularni genomski test negativan kod svakog davanja krvi,

‒ boravio u endemskom području, a nema simptome bolesti – šest meseci nakon napuštanja endemskog područja ako je imunološki ili molekularni genomski test negativan,

‒ je sa simptomima nedijagnostikovane febrilne bolesti u toku boravka u endemskom području ili šest meseci nakon napuštanja tog područja – tri godine nakon otklanjanja simptoma, odnosno šest meseci ako je imunološki ili molekularno - genomski test negativan,

‒ anamnestički podaci o nedijagnostikovanoj febrilnoj bolesti u toku posete endemskoj oblasti ili šest meseci nakon toga – tri godine nakon otklanjanja simptoma, odnosno šest meseci ako je imunološki ili molekularno – genomski test negativan;

Stanje posle izlaganja rizika od dobijanja infekcija koje se prenose putem krvi:

- transfuzija krvi ili komponenata krvi – u trajanju od šest meseci,

- presađivanje tkiva ili ćelija – u trajanju od šest meseci,

- veće hirurške intervencije – u trajanju od šest meseci,

- endoskopija sa biopsijom – u trajanju od šest meseci,

- akupunktura – u trajanju od šest meseci,

- tetoviranje i pirsing – u trajanju od šest meseci,

- inokulacione povrede – u trajanju od šest meseci,

- kontakt sluzokože sa krvlju – u trajanju od šest meseci,

- vađenje zuba i manje stomatološke intervencije – u trajanju od sedam dana,

- ambulantne hirurške intervencije – u trajanju od sedam dana;

- kontakt sa obolelim licima pozitivnim na markere krvlju prenosivih bolesti:

- kontakt (zajednički život u kući) sa licem obolelim od hepatitisa A – u trajanju od tri meseca,

- kontakt (zajednički život u kući) sa licem obolelim od hepatitisa B – u trajanju od šest meseci,

- seksualni kontakt sa licem zaraženim hepatitisom B ili hepatitisom C – u trajanju od šest meseci od poslednjeg seksualnog kontakta,

- seksualni kontakt sa licem zaraženom HIV–om – u trajanju od jedne godine od poslednjeg seksualnog kontakta,

- seksualni kontakt sa licem obolelim od sifilisa – u trajanju od šest meseci od poslednjeg seksualnog kontakta;

- da uzima lekove koje prema njihovoj farmakokinetici ne dozvoljavaju davanje krvi ili komponenata krvi;

- da je vakcinisano: živim, atenuisanim virusima ili bakterijama (rubeola, morbili, zauške, poliomijelitis, BCG, žuta groznica, tifus, kolera) – u trajanju od 28 dana, protiv besnila – u trajanju od jedne godine, protiv hepatitisa A i B date kao posledica izlaganja virusima – u trajanju od šest meseci,

- zbog kontakta sa obolelim od hepatitisa B – u trajanju od jedne godine,

- zbog kontakta sa obolelim od hepatitisa A – u trajanju od 42 dana.

(G.A./M.L.)