Potresni portret srpskog dečaka koji se od ustaškog noža sklonio u Sloveniju početkom 1945. godine (FOTO)

Portret srpskog dečaka izbeglog iz Drežnice, naselja u Gorskom kotaru kod Ogulina, na granici sa Likom. Fotografija je s početka 1945. godine, nastala u Črnomelju u Sloveniji, na slobodnoj teritoriji gde se narod sklonio od ustaša. Foto: Znaci.net/Muzej revolucije naroda Jugoslavije

Od svih vojnih konflikata koji su od druge polovine XIX pa do sredine XX veka vođeni na prostoru Jugoslavije i Balkana, ubedljivo nam najviše fotografskog materijala dolazi iz perioda Drugog svetskog rata, koji je bio najkrvaviji od svih.

Preporučujemo

Sa jedne strane, to obilje materijala je blagoslov, jer nam omogućava jedan neposredan uvid u suštinu ratne strahote, a sa druge prokletstvo jer nas neprestano vraća unazad, neprestano nas podseća na ono što je bilo i što više ne sme da se ponovi. Da li je postojanje ove slika pred nama blagoslov ili prokletstvo, teško je reći, jer zavisi od ugla gledanja. Nesporno je, međutim, da je u pitanju bolni podsetnik i večna opomena.

U pitanju je portret jednog srpskog dečaka izbeglog iz Drežnice, naselja u Gorskom kotaru kod Ogulina, na granici sa Likom. Zbog toga što je Drežnica tokom Drugog svetskog rata bila snažno partizansko uporište, zbog toga što je od februara 1942. pa sve do januaru 1944. u njenoj šumi Javornici bila smeštena Partizanska bolnica br. 7, u vreme Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije zvanično se 1970. godine prozvala Partizanskom Drežnicom.

Ova potresna fotografija — na kojoj možemo da vidimo srž patnje deteta u ratu, srž strahote progona, preuranjenog odrastanja, grč na nedužnom licu, skromnost, stisnute oči i usne, ruke koje stežu kaputić i kao da pitaju: „Zašto?!“ — nastala je s početka 1945. godine u Črnomelju u Beloj krajini, u današnjoj regiji Jugoistočna Slovenija, tada na slobodnoj teritoriji gde se narod sklonio od ustaša.

Reći da slika govori više od hiljadu reči, kliše je, ali u ovom slučaju i neadekvatno. Jer, ova slika govori više od milion reči.

(O. Š.)