Hrvati davali imena ulicama po ustašama koji su proterivali Srbe: "Sramote zemlju već 30 godina"

Printskrin: Youtube/N1

Nakon što je premijer i predsednik HDZ Andrej Plenković nedavno javno osudio jednu antisemitsku izjavu novoizabranog zamenika splitskog gradonačelnika, koju je ovaj pre nekoliko godina objavio na društvenim mrežama, istoričar Hrvoje Klasić kaže da mu je drago da Hrvatska ima predsednika vlade kome smeta antisemitizam i koji ima potrebu da to i javno saopšti.

Preporučujemo

Međutim, žao mu je, kaže, što premijer antisemitizam prepoznaje kod političkih protivnika, posebno onih koji na izborima pobede kandidate njegove stranke, ali ne na primer i u slučajevima u kojima je hrvatska država odala priznanje pojedinim ustašama, među kojima ima i sveštenika, a kojima je zločinačka ideologija bila zajednička.

- Jer, kako nazvati, ili još bolje opravdati, imenovanje ulica po ljudima koji su sprovodili ili podržavali antisemitsku i genocidnu politiku - pita Klasić.

To tim pre što su, kako kaže, ti predlozi upravo stizali od HDZ ili od vlasti u kojima je ta stranka imala svoje predstavnike.

U autorskom tekstu za hrvatski portal NET, Klasić je naveo dvadesetak imena osoba po kojima su nazvane ulice širom Hrvatske - od Dubrovnika, Vodica, Pakoštana, Zadra, Paga, Svetog Roka i Svetog Ilije, preko Zagreba, Petrinje, Bjelovara, Davora, Pleternice, Slavonskog Broda, Vinkovaca sve do Erduta.

Možda, kaže Klasić, premijer nije čuo za neke ili jeste, ali nije znao ko su.

- Evo, sada zna i jedno i drugo. Pa zato i očekujem da, kao što je osudio izjavu političara koji je osramotio sebe, još gromoglasnije osudi nazive dvadesetak ulica koji već 30 godina sramote Hrvatsku - piše Klasić.

Ovaj istoričar je prethodno podsetio da je o nekima već ranije pisao kao što je, na primer, Mile Budak, Julijo Makanac ili Vilim Cecelj.

Spominjao je, kaže, u nekoliko navrata i sarajevskog nadbiskupa Josipa Šarića, koj je podržavao pokatoličavanje srpskog stanovništva i zalagao se za podelu oduzete jevrejske imovine onima koji su, kako kaže, "zadužili našu hrvatsku stvar". Nadbiskup, dodaje, u svojim pesmama sve do kraja rata nije prestajao da se divi poglavniku Anti Paveliću.

Mnogi od njih divili su se Paveliću Foto: Wikipedia/Willy Pragher

Neke, pak, u ovom tekstu spominje kaže prvi put, a reč je o Josipu Astaloši, katoličkom svešteniku i ustaškom izviđaču koji je između ostalog učestvovao u proterivanju i pokatoličavanju Srba iz Slavonije.

Ili, Petra Bakića, pripadnika ustaškog pokreta od 1941., koji je, kaže, učestvovao u sprovođenju terora nad Srbima i Jevrejima iz Dubrovnika i okoline.

Kao i Antuna Bonifačića koji je, podseća, od 1941. bio zaposlen u Odeljenju za kulturne veze pri Ministarstvu spoljnih poslova NDH, a 1970-ih preuzeo je vođstvo Hrvatskog oslobodilačkog pokreta, organizacije koju je u emigraciji osnovao Ante Pavelić.

Nikad, kaže, nije ranije spomenuo ni Šimu Debelića koji je u aprilu 1941. učestvovao u pregovorima s nacistima oko proglašenja nezavisne Hrvatske pod zaštitom Nemačke, i koji će kasnije kao član ustaškog pokreta obavljati visoke dužnosti u Vladi NDH.

Kao ni, kako navodi, Vladimira Jurčića koji se za vreme Drugog svetskog rata bavio promocijom ustaške ideologije, indoktrinacijom ustaške mladeži i pisanjem pesama u kojima slavi ustaške heroje poput Jure Francetića i Ante Pavelića.

Ili Branka Klarića, saradnika ustaškog glasila Hrvatski narod koji je takođe svojim pesmama slavio ustašku ideju, NDH, Pavelića i Francetića.

Osim ranije i sada prvi pomenutih, Klasić navodi još niz imena među kojima Peru Kojakovića iz Župe dubrovačke, generala Vladimira Krena, komandanta vazduhoplovstva NDH, Filipa Lukasa, jednog od predratnih ideologa hrvatskog nacionalizma, poznatog po antisrpskim i antijevrejskim stavovima, zatim Franju Nevistića, Vinka Nikolića, Ivan Oršanić, kao i još manje poznatog Ante Sugja i Josipa Šprljana.

Navodeći u kratkim crtama njihove biografije, Klasić piše da svi oni imaju zajedničko to da su bili na visokim političkim, vojnim, verskim i društvenim funkcijama u NDH, kao i da su na različite načine podržavali ustašku ideologiju i sprovodili je u delo.

(Telegraf.rs/Tanjug)