Naši biciklisti putevima Solunaca posetili jednu od najvećih grobnica: Zapušteno svetilište krije kosti 3.000 srpskih junaka (FOTO)

Putujući od Soluna, preko Edese, Kajmakčalana, Medžitlije, Bača, Skočivira i Bitolja, 15 biciklista iz Srbije danas su u Prilepu položili sveže cveće na spomen obeležje na Nemačkom groblju iz Prvog svetskog rata i odali poštu palim srpski vojnicima u Velikom ratu, a povodom 100 godina proboja Solunskog fronta.

Organizovani preko udruženja "Prijatelji 72", biciklisti iz Srbije su posetili i pravoslavni hram "Sv. Kiril i Metodij" u Prilepu, u čijem podrumu počivaju mošti najmanje 3.000 srpskih vojnika palih u Velikom ratu. Veruje se da je ovo najveća grobnica srpskih vojnika van Srbije.

Preporučujemo

Ogromnu pobedu i žrtvu naših predaka, mi smo juče potpuno zanemarili: Da li smo postali nedostojni sopstvene istorije?

Na žalost, zbog nebrige i nedostatka finansijskih sredstava, ovo svetilište je prilično zapušteno i malo ko u Makedoniji zna da se u njemu nalaze mošti palih srpskih boraca u Prvom svetskom ratu.

U podrumu hrama leži 3.000 naših predaka-heroja Foto: Nova Makedonija

Starešina crkve otac Vele je bicikliste iz Srbije upoznao sa istorijom i projektom rekonstrukcije i zaštite ovog hrama u čijim "nedrima" se nalazi grobnica sa posmrtnim ostacima preko 3.000 poginulih srpskih vojnika.

- Crkva "Sv. Kiril i Metodij" je građena u neposrednoj blizini starog paraklisa, koji je bio izgrađen 1884. godine. Izgradnja je započeta na inicijativu sveštenika Alekse Kočovića, koji je tada bio predsednik srpske crkveno – školske opštine. Veliki broj žitelja Prilepa, nezadovoljni patrijaršijskom i egzarhijskom politikom u gradu, priklonili su se Srbima da bi odbacili ugnjetivački jaram s jedne strane, a sa druge zato što su im Srbi obećali novu crkvu u kojoj će moći služiti na svom maternjem jeziku - prenosi Nova Makedonija reči starešine crkve, oca Veleta.

otac Vele upoznao ih je sa istorijom hrama Foto: Nova Makedonija

- Poneti tom idejom, neki od građana koji su naselili Varošku Mahalu otvorili su paraklis, u kome je započela redovna bogoslužba. Kasnije se ovoj grupi Prilepčana priključio i pop Spase Igumenov. On je formirao crkvenu delegaciju koja je lično pregovarala sa carigradskim patrijarhom i apostolskim nuncijem u Carigradu oko rešavanja crkvenog spora. Dolaskom srpske vlasti u Makedoniju, episkop bitoljski Josif (Cvijović) je 1924. godine osveštio temelje za gradnju nove crkve posvećene sv. Kirilu i Metodiju, a 1936. godine, kada je bila završena, crkvu je osveštio tadašnji ohridsko-bitoljski episkop Nikolaj Velimirović.

- U podrumu hrama se nalazi grobnica poginulih vojnika u Prvom svetskom ratu. Nema dovoljno pisanih podataka o grobnici. Hram ima skormni ikonostas, koji nije spomenik kulture. Tek 2006. godine je dovršena izgradnja kupole na crkvi, koja, kada je svojevremeno hram bio građen, do kraja nije bila podignuta jer je nestalo para - objašnjava otac Vele.

Biciklistima iz Srbije on je rekao da imaju projekat za zaštitu crkve i sređivanje spomen kostrunice u podrumu, nadajući se da će uz pomoć države i donacijama

dobrotvora obezbediti dovoljno sredstava za to. Pored odavanja počasti svojim palim predcima, iz udruženja „Prijatelji 72“ su izjavili da njihov projekat „Stazama Solunaca“ na biciklima ima i edukativni krakter, upoznavanje javnosti sa stepenom stradanja u Prvom svetskom radu, kada je tada postojala i biciklistička jedinica.

Putevima Solunaca Foto: Nova Makedonija

Putem kojim je išla srpska vojska u Velikom ratu, oni će od Soluna do Beograda na biciklima proći hiljadu kilometara. Iz Prilepa nastavljaju put ka Štipu, Kumanovu, Vranju, Nišu, Paraćinu i Beogradu, a usput će obići ukupno 12 spomen obeležja poginulih srpskih vojnika u Prvom svetskom ratu, a povodom 100 godina proboja Solunskog fronta.

Video: Vek od povratka srpske vojske kući, ovako je izgledalo probijanje Solunskog fronta

(D.J.)