Lilićev napadač pokušao da prevari nanogicu, ali evo zašto je to nemoguće

U Srbiji se dogodio nesvakidašnji slučaj čiji je glavni akter Dejan Vuksanović (29) uhapšen u oktobru zbog sumnje da je pretukao Darka lilića (39), sina bivšeg predsednika Jugoslavije Zorana Lilića, koji je osuđen za pomenuti napad na 12 meseci kućnog zatvora uz nanogicu koju je, kako smo pisali, skinuo i stavio na svog psa, a on otišao u grad. Uhvaćen je ubrzo istog dana, negirao je krivicu na saslušanju, a ovaj "događaj" otvorio je temu o nanogicama, odnosno o tome kako one funkcionišu.

Tim povodom pričali smo sa Upravom za izvršenje krivičnih sankcija (UIKS) u kojoj su objasnili da ona nema GPS, da je nemoguće "pevariti nanogicu", kao što je to pokušao da uradi Vuksanović koji ju je, kako smo gore naveli, stavio na svog psa.

Preporučujemo

"Kada sud prema okrivljenom odredi primenu mere kućnog pritvora, kontrolu poštovanja ograničenja koja su okrivljenom određena odlukom suda obavlja Poverenička služba preko poverenika. U slučaju kućnog zatvora/pritvora bez elektronskog nadzora poverenik može da proveri nenajavljenom posetom da li se lice nalazi u prostorijama u kojima stanuje. Takođe, poverenik putem poziva na fiksni telefonski broj proverava da li se lice nalazi na adresi na kome se izvršava kazna kućnog zatvora odnosno mera kućnog pritvora bez elektronskog nadzora.

Podaci o licu prema kojem se sprovodi izvršenje predstavljaju naročito osetljive podatke o ličnosti i njihova zaštita se obavlja u skladu sa zakonom koji uređuje zaštitu podataka o ličnosti. Kazna kućnog zatvora započinje se dana kada to odredi poverenik i u tom trenutku osim osuđenog u prostorijama treba da budu prisutni i članovi domaćinstva kako bi se upoznali sa prirodom samog izvršenja i u narednom periodu bili pomoć i podrška svom ukućaninu da na zakonski predviđen način kaznu izvrši.

Ukoliko se radi o kazni sa primenom elektronskog nadzora oprema za elektronski nadzor instalira se istog dana kada se započinje izvršenje i kada lice potpisuje program izvršenja. Opremu čine stacionarni uređaj koji se instalira u delu prostora gde se specijalnim uređajem izmeri da će imati najstabilniju komunikaciju sa personalnom jedinicom ("nanogicom").

Foto: CCTV

Personalna jedinica se montira na ekstremitet osuđenog, uglavnom se radi o nozi i od tog trenutka se lice može kretati samo u radijusu dozvoljenog kretanja. Koliki je taj radijus lice biva upoznato od strane poverenika, posebno ako se radi o višespratnim kućama. Kada lice napusti dozvoljeni radijus kretanja ili se ne vrati u isti nakon dozvoljenog intervala za napuštanje prostorija nadležnom povereniku stiže SMS poruka na službeni telefon, nakon čega on preduzima radnje iz svoje nadležnosti kako bi ustanovio razloge nedozvoljenog napuštanja prostora. I u slučaju oštećenja ili pokušaja oštećenja nanogice ili stacionarnog uređaja, takođe, poverenik dobija SMS obaveštenje. Zloupotrebe nanogica nisu moguće (skidanje, uništavanje, prenošenje na neku drugu osobu), a da sistem istog trena to ne registruje."

Kućni zatvor

I u slučaju kućnog zatvora, odnosno kućnog pritvora ukoliko osuđeni, odnosno okrivljeni napusti prostorije u kojima izdržava kaznu kućnog zatvora, odnosno meru kućnog pritvora Poverenička služba o tome obaveštava nadležni sud. Prema Zakonu o izvršenju vanzavodskih sankcija i mera, ukoliko dođe do zloupotrebe, jedino sud može da donese rešenje po kome će osuđeni ostatak kazne odslužiti u zatvoru.

U potpunosti smo posvećeni uspostavljanju moderne i efikasne Povereničke službe imajući u vidu da je razvoj alternativnih sankcija od ogromnog značaja za smanjenje stope povrata u društvu, lakše reintegracije bivših osuđenika u društvo i smanjenje broja lica lišenih slobode u zatvorima. Radi unapređenja rada Povereničke službe, Uprava je u proteklih nekoliko godina zaposlila nove službenike u povereničkim kancelarijama i radila na unapređenju softvera za rad.

Prava i obaveze 

Okrivljeni prema kome se primenjuje mera kućnog pritvora ima pravo na boravak van prostorija u kojima se primenjuje mera u trajanju od najviše jednog sata dnevno (boravak na svežem vazduhu). Svako drugo napuštanje prostorija u kojima se izvršava mera kućnog pritvora sa ili bez elektronskog nadzora odobrava jedino nadležni sud.

Foto: Shutterstock

Osuđeni kome je određen kućni zatvor ne sme napuštati prostorije u kojima stanuje, osim u slučajevima predviđenim Zakonom o izvršenju vanzavodskih sankcija i mera. Osuđeni ima pravo na boravak van prostorija u kojima stanuje u trajanju od najviše dva časa dnevno (boravak na svežem vazduhu).

Odlukom direktora Uprave za izvršenje krivičnih sankcija osuđeni može napustiti prostorije u kojima stanuje u sledećim slučajevima: zbog pružanja nužne medicinske pomoći osuđenom ili članu njegovog porodičnog domaćinstva, ako je za pružanje medicinske pomoći neophodno napuštanje prostorija, radi odlaska na posao i to ako krivično delo za koje je osuđen nije u vezi sa radom, radi pohađanja nastave tokom redovnog školovanja, zbog odlaska na polaganje ispita, zbog teške, akutne ili hronične bolesti, radi odlaska na redovne zdravstvene preglede ili stacionarnog lečenja, zbog smrti bliskog srodnika…Sa odlukom o dozvoli napuštanja prostorija u kojima osuđeni stanuje upoznati su sud i nadležna policijska uprava.

Značaj nanogice i kućnog zatvora

Zakon o izvršenju vanzavodskih sankcija i mera usvojen je 2014. godine, ali su kroz Zakon o izvršenju krivičnih sankcija alternativne sankcije i mere uvedene u krivično zakonodavstvo Srbije još 2006. godine. Poslove izvršenja sprovodi Poverenička služba u okviru Uprave za izvršenje krivičnih sankcija. Značaj vanzavodskih sankcija i mera (takozvanih alternativnih sankcija) je višestruk:

Izbegavaju se negativni efekti zatvaranja (uticaj drugih osuđenika i pritvorenika), smanjuje se broj lica u zatvorima što znači i mnogo manje izdvajanja novca iz budžeta čime se postiže milionska ušteda novca. Osuđeni u kućnom zatvoru imaju mogućnost nastavka radnog odnosa, školovanja, studiranja, a ne dolazi ni do „kidanja“ porodičnih odnosa jer se kazna sprovodi u kući u kojoj osuđeno lice stanuje. Sve skupa pomaže da ne dođe do novog činjenja krivičnog dela čime se smanjuje stopa kriminaliteta i povrata u društvu.

Ne postoji ograničenje po pitanju vrste krivičnog dela za koje može da se izrekne kazna kućnog zatvora, već je osnovni preduslov da se radi o kazni zatvora u trajanju do godinu dana.

Sa druge strane mera kućnog pritvora može biti izrečena bez obzira na krivično delo ili visinu zaprećene kazne i trajanje kućnog pritvora nije vremenski ograničeno, već kao i kod klasičnog pritvora sud donosi odluku o nastavku ili ukidanju mere.

Broj lica koji se u ovom trenutku nalazi na nekoj od vanzavodskih sankcija i mera je neznatno veći nego prethodnih godina i kreće se od 2500 do 2700 lica.

(Telegraf.rs)