UPOZNAJTE BEOGRAD: Izložbe i koncerti za studente u nekadašnjem Domu oficira (FOTO)

Mnogo zanimljivije od arhitekture zgrada koje u Beogradu postoje duže od jednog veka jesu priče o namenama koje su te građevine imale. Tako je, na primer, zgrada na uglu ulica Kralja Milana i Resavske, u kojoj se danas okuplja buntovna beogradska mladost, nekada gostila stroge kraljeve oficire.

Devesetih godina 19. veka na srpskom tronu je kraj Aleksandar Obrenović. Rešavajući državne poslove kralj, između ostalog, shvata i da je oficirima srpske vojske potrebno mesto za okupljanje, gde se, posle teških vojničkih dana, mogu zabavljati i razonoditi.

Ovih dana kralj poziva u zemlju Jovana Ilkića, srpskog arhitektu koji već godinama živi i radi u Beču. Ilkić se odaziva kraljevom pozivu i ubrzo postaje dvorski arhitekta, odnosno kraljevski građevinski savetnik. Godine 1891. raspisuje se konkurs za izgradnju Doma oficira, na kome Ilkić učestvuje zajedno sa arhitektom Miloradom Ruvidićem. Njih dvojica pobeđuju a zgrada je svečano otvorena na kraljev rođendan, u avgustu 1895. godine.

Ipak, život je ovog puta napisao priču ironije: u ovoj zgradi oficiri su skovali zaveru o ubistvu kralja Aleksandra i kraljice Drage, koju su u delo sproveli u noći između 29. i 30. maja 1903. godine.

I posle kraljeve smrti i promene na čelu Srbije, zgrada zadržava prvobitnu namenu. Glavna prostorija ovog doma je velika dvorana za zabave, u kojoj se održavaju razni balovi. Do privremenog prekida u njihovom održavanju dolazi tokom balkanskih ratova i Prvog svetskog rata. U razdoblju između dva svetska rata omiljena vrsta zabave kod omladine su takozvani matinei, koji počinju u 16 i 17 časova i traju najduže do 21 čas. Najveličanstveniji je, naravno, u Oficirskom domu.

Nakon Drugog svetskog rata, sa novom promenom na čelu države, prestaje namena ove zgrade. U njoj počinju da se skupljaju deca visokih političkih i policijskih funkcionera.

- Bivši Oficirski dom postaje Dom Udbe, pod nazivom "Pane Đukić", "elitna prćija za viši panduraj", u kojem su prikazivani najbolji zapadni filmovi tog doba i organizovani prvi rok matinei za decu udbaša - piše u tesktu objavljenom u nedeljniku NIN 2001. godine.

Godine 1968, nakon studentskih demonstracija, odlučeno je da ovo zdanje bude dato"na upravu" studentima Beogradskog univerziteta. Iste godine, Univerzitet i Univerzitetski odbor saveza studenata Beograda osnivaju Studentski kulturni centar, sa idejom da se omogući kulturna komunikacija studenata Beogradskog univerziteta. Svečano otvaranje SKC-a je 3. aprila 1971. godine prigodnom akademijom, a redovne aktivnosti počinju pogramom u čast 4. aprila, Dana studenata.

- Već prvih godina formira se "elitistički" profil kuće i, na neki način, zaverenički duh koji su vrlo brzo osetili gradski komesari, pa je SKC optuživan da se bavi dekadentnim i prozapadnim oblicima kulture koja nije za široke studentske mase - dodaje se u NIN-ovom tekstu.

Zbog arhitektonskih i istorijskih vrednosti 1984. godine ova zgrada proglašena je za kulturno dobro i stavljena pod zaštitu zakona.

Iako je zgrada u periodu od 1968. godine do danas više puta delimično ili potpuno rekonstruisana osnovne karakteristike eksterijera su u osnovi sačuvane, dok je enterijer pretrpeo značajne izmene. Originalna koncepcija prostora sačuvana je u svečanoj dvorani, sali za predavanja, galeriji i kružnom predvorju.

Godine 1992. ingerencije osnivača preuzela je Vlada Republike Srbije, odnosno Ministarstvo prosvete. Tih godina, SKC, kao i sve druge ustanove kulture, prolazi kroz turbulentan period, zbog pokušaja tadašnjih vlasti da uguše bilo kakav oblik kritičkog mišljenja i duha.

Šestog oktobra 2001. godine nekoliko urednika, koji su u međuvremenu izbačeni, ponovo se vraća u SKC i, uz pomoć mladih umetnika, formira nove izložbe i programe koncerata. Danas, SKC raspolaže Svečanog dvoranom, Malom salom, Galerijom, Baštom, Srećnom galerijom, galerijom "Cirkus", "Happy centrom", a 2005. godine u sastav SKC-a ušao je deo programa i prostora koji je pripadao Politehničkoj akademiji na Novom Beogradu sa ukupnom površinom od od 1300 m2 , od čega je 1000 u javnoj funkciji.

(M. Stojanović / Izvori: skc.org.rs, NIN, in4s.net)