Blistavi dani hrišćanstva u Beogradu pre dolaska Turaka: Mitropolija, mošti svete Petke i čudotvorna ikona
Deo nadvratnika crkve koju je u Beogradu, kao sabornu bogomolju, podigao despot Stefan Lazarević pronađen je prilikom iskopavanja 1967. godine, nedaleko od turskog amama. Ovaj svedok prošlosti srpskog, slovenskog i pravoslavnog Beograda izoštrava priču o srednjovekovnom hrišćanskom Beogradu koji je postojao sve do turskih osvajanja.
Crkva je 1521. godine za dan pretvorena u džamiju, ali prošlost, veru i duh naroda nikad nije moguće zbrisati - sećanja koja se prenose generacijama, istorijski spisi i arheologija učinili su da priča o hrišćanstvu u Beogradu ima kontinuitet od antike do današnjih dana.
Preporučujemo
Sava se povukla i za sobom ostavila haos: Da je samo priroda, ne bi bilo tako stašno
Uzbudljiva trka kroz šumu Stepinog gaja, preko potoka i kamenjara, na samo pola sata od centra Beograda
Za Beograd se posebno vezuje čudotvorna ikona presvete Bogorodice, kojoj su se klanjali kraljevi i kraljice, koja je bila okićena srebrom i zlatom, i od koje se Srbi nisu odvajali ni kada je bilo najteže. Prema predanju, ova ikona delo je svetog Luke. Narod koji je prognan iz Beograda u Carigrad prilikom turskih osvajanja poneo je čudotvornu ikonu, mošti svete Petke i carice Teofane.
U Carigradu je podignuta Crkva uspenja presvete Bogorodice, u kojoj su se relikvije čuvale. Crkva je opstala do danas i zove se Beogradska crkva.
Mošti svete Petke prenete su 1641. godine u Jaši, u Rumuniju. Dobro je da je bilo tako... Da nije, one sada možda ne bi postojale. Naime, godine 1955. u pogromu usmerenom na Grke Beogradska crkva je spaljena, a sa njom i relikvije. Čudotvorna ikona Beogradska Bogorodica u trenutku požara verovatno nije bila u ovoj crkvici, iako ju je krajem 19. veka navodno video Stojan Novaković. Sudbina ove ikone ostala je pod velom tajne.
Što se tiče beogradske episkopije, u istorijskim izvorima veoma je važna 878. godina, kada se spominje ime beogradskog episkopa Sergija, čoveka slovenskog porekla. To je bilo pre uspostavljanja vizantijske vlasti 1018. godine, trenutka kada je episkopija u Beogradu bila potčinjena grčkom ohridskom arhiepiskopu.
Sudbina naroda i vernika zavisila je od daljeg turbulentnog toka istorije. Crkve su se podelile, a dolaskom Ugara posle povlačenja vizantijske vlasti beogradska episkopija postaje katolička.
Grad je potom pripao kralju Stefanu Dragutinu kada je u Beogradu ponovo bio pravoslavni episkop, sudeći po jednom od pisama pape. Podaci iz ovog perioda hrošćanstva u Beogradu, dugog 1.000 godina često su šturi i potrebno je pažljivo spajati slagalice.
Da je mitropolija postojala 1315. godine svedoči Žitije kraljice Jelene u kome se opisuje beogradska poseta kraljice Simonide. Tu se jasno govori o sabornoj crkvi i čudotvornoj ikoni Bogorodice.
Ponovo dolaze Ugari, a sa njima i rimska crkva. Četrnaesti vek je obeležen razaranjima i preseljenima stanovništva.
Međutim, Srbi još jednom u srednjem veku dobijaju Beograd, pod vlašču despota Stefana Lazarevića, koji Beograd određuje za srpsku prestonicu. Od 1404. do 1427. tu je i sedište mitropolita. Obnovljena je stara saobrna crkva, Uspenja presvete Bogorodice, a sagrađene su još tri bogomolje izvan gradskih zidina.
Paralelno sa srpskom episkopijom, koja je dobila značajna imanja, pa čak i rudnik, postojala je i katolička crkva.
Zna se i da je u Beogradu u 15. veku postojao i franjevački samostan posvećen Bogorodici.
Kada je despot Stefan umro, Beograd se vraća u ugarske ruke, a pravoslavna crkva postaje osiromašena, pa ipak, prisutna sve do dolaska Turaka 1521. godine.
Sultan naređuje da se Srbi presele u Carigrad, a nekadašnja Saborna ili Velika crkva postaje Velika džamija.
Tačno mesto na kome se nalazila ova crkva nije precizno utvrđeno, ali verovatno je da se nalazila u Donjem grdu, pod dunavskom padinom.
Ipak, nije sve uništeno - danas mogu da se vide ostaci mitropolitskog dvora iz vremena despota Stefana, otkriveni 1977. godine.
Da je Beograd i njegova zaštitnica Bogorodica od izuzetnog značaja i za rimokatoličke vernike, svedoči i jedna barokna ikona Bogorodice beogradske koja se čuva u crkvi Svetog Petra.
Nju su na poklon dobili beogrdski isusovci u 18. veku i jedina je ikona koju su prilikom bega pred Turcima 1939. poneli iz Beograda u Petrovaradin. Ikona je vraćena u Beograd 1938. godine.
(Telegraf.rs)
Povezane vesti
Sudar na Zrenjanincu: Dva automobila od siline udara sletela s puta u travu
Danas slavimo svetog mučenika Nikona: Bio je rimski oficir, ali je život dao za Hrista
Više javno tužilaštvo: Saslušan mladić koji je oborio staricu motorom, žena preminula
<% post.title %>
U Beogradu na Dan studenata protestna šetnja studenata u blokadi
Video: Kako je pronađena nestala Dunja iz Uba
Telegraf.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
Komentari
Priče sa Weba
HAOS NA NOVOM BEOGRADU Obijeno 50 automobila, prozori polupani, srča svuda: Kamere SVE SNIMILE
TELO NAJBOGATIJE BEOGRAĐANKE NAĐENO U PODRUMU NJENE VILE Misteriozno nestala, za njom se tragalo 14 DANA: Ono što su zatekli u kući uliva JEZU (FOTO)
"PANIKA, UŽAS I STRAH" Roditelji ubijene Adriane nemoćni posle masakra, veštak opisao sve do detalja u sudu
