UPOZNAJTE BEOGRAD: Od mosta viteškog kralja do dileme o dva Branka (FOTO)

"Od svega što čovek u životnom nagonu podiže i gradi, ništa nije u mojim očima bolje i vrednije od mostova... Svačiji i prema svakom jednaki, korisni, podignuti uvek smisleno, na mestu na kome se ukrštava najveći broj ljudskih potreba, istrajniji su od drugih građevina i ne služe ničem što je tajno i zlo...", zapisao je nobelovac Ivo Andrić.

Jedan od mostova koji su za Beograđane najvredniji svakako je Brankov most, koji je, osim neobične priče o imenu, poznat i po čestim pokušajima samoubistava.

Drumski most preko Save gradi se od jula 1930. godine. Do tada, u Beogradu postoji samo železnički most, sagrađen još 1884. godine.

Položaj novog mosta definisan je u zoni pristaništa, reka Sava mora se premostiti jednim otvorom od 250 metara kako bi brodovi mogli nesmetano da se okreću. Glavna mostovska konstrukcija izrađuje se po ugledu na viseći most preko reke Rajne u Kelnu.

Decembra 1934. godine most se svečano pušta u rad i dobija ime srpskog kralja Aleksandra I Krađorđevića. Nažalost, viteški kralj Aleksandar Ujedinitelj ubijen je dva meseca ranije u Marseju, tako da nikada nije prešao preko ovog mosta.

Nemački avioni bude Beograđane u zoru 6. aprila. Nekoliko dana kasnije vojska se povlači iz prestonice i, kako bi onemogućila neprijatelja da napreduje, ruši kraljev most. Slična sudbina zadesila je i most drugog srpskog kralja Petra II.

BRATSVO I JEDINSTVO UMESTO KRALJA

Rat je uveliko završen, a u sklopu obnove Beograda red je došao i na kraljev most. Ipak, novi most neće nositi ni kraljevo ime, ali i ni stubove po kojima je bio poznat.

Gradnja mosta počinje 1953. godine, ali zbog argumenta "da bi lančani most, koji inače sa stubovima nosačima ide u visinu, zaklonio pogled na grad", novi most gradi se bez ikakvih delova koji idu u visinu. Konstrukcija mosta radi se u saradnji srpskih preduzeća sa firmom "MAN" iz SR Nemačke. Most se otvara za saobraćaj 1956. godine, i zvanično se zove Most bratstva i jedinstva.

Petnaest godina nakon puštanja u saobraćaj, kapacitet mosta procenjuje se kao nedovoljan usled naglog razvoja Beograda na levoj obali Save, pa gradske vlasti donose odluku o njegovom proširenju. Razrađuje se koncepcija rekonstrukcije, koja bi najmanje ometala saobraćaj tokom izvođenja radova.

Postojeći  most sa kolovozom širine 12 m i sa dve pešačke staze širine po 3 m, po demontaži nizvodne pešačke staze, rekonstruiše se za kolovoz sa tri istosmerne trake ukupne širine 10,5 m.

MOST KOG BRANKA? 

"Bratstvojedinsveni" naziv mosta nikada neće ući u široku upotrebu među Beograđanima. Ono što će se zadržati i do danas, međutim, jeste pogrešno uverenje po kojem Brankov most nosi ime.

Naime, preko mosta prelazi ulica Branka Radičevića, srpskog pesnika i po njemu most nosi ime.

"Pogrešni" Branko je književnik, autor dela "Orlovi rano lete", "Bašta sljezove boje" i drugih. Branko Ćopić izvršio je samoubistvo skokom sa ovog mosta 26. marta 1984. godine u svojoj 69. godini.

Međutim, možda asocijacija na Ćopića, kada je u pitanju Brankov most, proizilazi iz toga što je most poznat po velikom broju pokušaja samoubistava - godišnje skoro 40.

(M. Stojanović)