Sačuvati nazive po ex-YU toponimima važnim za srpsku istoriju
Najava mogućeg preimenovanja ulica u Beogradu, poput Sarajevske, Mostarske ili Zagrebačke i drugih ulica koje decenijama nose nazive po toponima sa prostora bivše Jugoslavije, izazvala je polemiku u javnosti i na društvenim mrežama, a istoričar Momčilo Pavlović kaže da promena naziva ulica ne menja istoriju, ali da menja naš odnos prema njoj, te da tome treba pristupiti pažljivo, pravično i odgovorno.
Preporučujemo
Porodica Blagoja Jovovića zahvaljuje na imenovanju ulice po njemu
Beograđani, ovo je spisak prekršaja koji će vas skupo koštati, neki i do 25.000: Oko sokolovo motri
Pavlović primećuje da najavu o promeni naziva ulica u srpskoj prestonici, u koje nose ime po gradu ili državi iz regiona, a u kojima nema ulice nazvane po srpskoj prestonici ili nekom drugom srpskom toponimu, mnogi pogrešno tumače kao želju Srbije i Beograda da izbrišu sve što asocira na jugoslovenstvo i određen istorijski period.
Važno je, kaže, da se nazivi ulica stave u kontekst vremena i meri ondašnjim političkim i geografskim težnjama ili aršinima.
- U Beogradu je, na primer, u 19.veku postojala Dubrovačka ulica kada je snažan pokret dubrovačkih, katoličkih Srba imao određene težnje prema Srbiji i po tim aršinima je odlučeno da se tako nazove ulica, a ne po današnjim kada su politika i događaji preokrenuli pogled na svet kod obeju strana - kaže
On smatra da bi svaka ulica trebalo da ima ''dosije'' sa podacima o tome kada, pod kojim okolnostima i sa kakvim obrazloženjem je dobila ime, a da istoričari, antropolozi, urbanisti i predstavnici drugih struka treba zajednički da preispituju i da se dogovaraju oko preimenovanja ulica.
Pavlović ističe da je godinama ukazivao na nelogičnost da je jedna ulica u Beogradu nosila ime Alije Alijagića, koji je 1921. godine izvršio atentat na ministra unutrašnjih dela Kraljevine SHS Milorada Draškovića
- Terorista, koji je pred decom pucao u Draškovića, imao je ulicu u Beogradu, a ubijeni ministar, koji je zadužio srpsku privredu i politiku, nije imao. Drašković je na kraju dobio ulicu, ali mislim i da je jedan deo ulice Alije Alijagića zadržao to ime - priča Pavlović.
Nazivi ulica u Beogradu su, od 1872. godine kada je prvi put označeno pedesetak ulica, menjani više puta, a brisali su ih, kaže Pavlović, svi - vladari dinastija Obrenovića i Karađorđevića, osvajači i okupatori, vlast Kraljevine Jugoslavije...
- Milan Nedić i njegova uprava su, recimo, kompletno promenili naziv ulica, izbrišivši hrvatske i jugoslovenske toponime. Komunisti su, takođe, dobrano promenili čitavu toponimiju grada, čak su ulice nazivali po živim revolucionarima - priča Pavlović.
Tako je, dodaje, jedan od najistaknutijih jugoslovenskih rukovodilaca, Evdard Kardelj, jedno vreme, neposredno posle rata, imao ulicu u Beogradu - današnju Dečansku, dok su ime Josipa Broza Tita nosile nosile glavne ulice u gradovima širom Jugoslavije, a i svaka republika je imala grad nazvan po doživotnom predsedniku SFRJ.
Pavlović ukazuje da su nestankom Titove Jugoslavije sve bivše republike, osim Srbije, ne samo izbrisale srpske toponime iz naziva ulica, nego i promenile nazive mesta, oblasti ispisujući, kaže, nove geografije i atlase.
Međutim, to što drugi brišu ulice za Srbiju, smatra Pavlović, ne treba da bude merilo ni parametar i dodaje da Beograd, kao nekadašnja prestonica Jugoslavije treba da sačuva i taj deo jugoslovenskog nasleđa, ali ne u starom jezgru grada.
- To treba da budu delovi grada koji su izgrađeni u vreme Jugoslavije, poput Novog Beograda - kaže istoričar.
Mišljenja je da princip reciprociteta i argument da , koji se spominje kao argument za moguće promene naziva ulica, treba primeniti gde god je moguće, ali ''''uravnoteženo''''.
- Treba primeniti taj princip, a on može da ''sudi'' i protiv nas. U Beogradu, na primer, postoji Lješka ulica, a Lješ je srpska ambicija, težnja, srpska istorijska akcija u jednom trenutku - objašnjava Pavlović poreklo imena ulice na Banovom Brdu nazvane po gradu u Albaniji koji je srpska vojska zauzela u Prvom balkanskom ratu.
Pavlović smatra da Beograd kao metropola treba da se drži principa reciprociteta u odnosu na prestone gradoce, a ne i na male sredine.
- Reciprocitet da, ali uravnoteženo i da se svaki pojedinačni slučaj ispita sa svih strana i čuju argumente za i protiv. Kada jednom promenite ulicu, niste promenili istoriju, ali ste promenili odnos prema istoriji, a to je suština promene naziva ulica - navodi Pavlović.
Naglašava da sve što je vezano za srpski narod, državu i istoriju treba pažljivo čuvati i negovati, posebno toponime koji su mesta sećanja, stradanja, stvaranja, življenja sa istorijsko-geografskog prostora južne i stare Srbije kao što su Kumanovo, Skoplje, Bitolj, Prilep, Bregalnica, Kajmakčalan...
- To su toponimi koji su trajno ugrađeni u svest i istoriju srpskog naroda, bez obzira što je to sada druga država, Severna Makedonija, koja je dobrano poništila sve što podseća na srpsku istoriju - kaže istoričar.
(Telegraf.rs/Tanjug)
Povezane vesti
Detalji saobraćajne nesreće na Čukarici: Žena (77) povređena na pešačkom prelazu
Teška saobraćajna nesreća na Čukaričkoj padini: Ženu udario automobil
Čupavi Pufnoslav Flafomir traži topli dom, poželjno u Beogradu, Pančevu i okolini
<% post.title %>
Neviđena scena razbojništva u Beogradu! Tri osobe demolirale auto: Šutirali i skakali po kolima, pa pobegli!
Video: Željka Bojić je jedna od njih, ona čeka na transplantaciju jetre i ima samo jednu poruku
Telegraf.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
Komentari
Priče sa Weba
LASER KAO IZ "RATOVA ZVEZDA" Putuje brzinom svetlosti i pogađa metu za DESET SEKUNDI: Otkriveno novo oružje koje može da PROMENI SVET
UBIO DEVETORO DECE, A SAD TVRDI DA ŽELI DA VIŠE NIJE ŽIV Sramne reči masovnog ubice, na poslednjem suđenju pred presudu sa ocem pravio DRAME!
"TREĆI SVETSKI RAT JE VEĆ POČEO!" Bivši ukrajinski predsednik otkrio kakav pakao se sprema: Putin je UZNEMIREN, i Nemačka je njegova "zona interesa"
Psihopata
Treba menjati te nazive ulica, ne treba Srbiji takvi nazivi ulica. Ima Srbija Srpski junaka mnogo po kojem imenu bi dobila ulica naziv.
Podelite komentar
AcaBg
Jedno je ono što je bilo nekad, a sasvim drugo ono što je sada. Većinu tih ulica su imenovali komunisti. Naši su davali živote da bi Dalmacija bila u sastavu Jugoslavije iliti tada SR Hrvatske. Da li mislite da bi Hrvati ikada neku ulicu nazvali po našim borcima? Naravno da ne, iako su svesni da bi ta regija danas najverovatnije bila deo Italije da nije bilo Srba. Znate li vi koji ne podržavate ovo koliko krvi su Srbi prolili i koliko su se borili da se određene teritorije nađu u sastavu Jugoslavije. Znate kako su nam zahvalili? Najpre komunisti koji su jedino nama stvorili dve autonomne pokrajine, a kasnije su nam narodi Jugoslavije zahvalili etničkim čišćenjima, optužbama za genocide i priznavanjem takozvane države Kosovo. Mi koji smo jedini pokušali da sačuvamo bratstvo i jedinstvo i verovali da je isto moguće smo najskuplje platili cenu Jugoslavije. A i dalje je ovde mnogo ljudi koji su za bratstvo i jedinstvo i pored svega što su nam napravili i prave nam i dalje. Shvatite da nas svi narodi bivše Jugoslavije nikada nisu podnosili, ni pre 90-ih, a kamoli posle. Ja podržavam da te ulice nose imena značajnih ljudi za Srbiju koji su se rodili u Zagrebu, Splitu, Zadru itd. Ništa nam ne bi bilo i da imamo ulicu "žrtava oluje". Malo sam skrenuo sa teme, ali moraju se ljudi podsetiti nekih stvari. Beograd je bio glavni grad SFRJ, a sada je glavni grad Srbije i Srba.
Podelite komentar
mama
U zemljiu kojoj zivim, svakigrad ima ulice po imenu istocna zapadna sjeverna juzna i te ulice vode ka tim djelovima grada. Onda imamo suncanu, jako rjetko se daje ime ulice ponekom covjeku, samo ako dobro plate za zivota ili familija ali samo u gradu iz kojeg dolaze. Recimo u mom gradu jedna ulica nosi naziv covjeka osnivaca ovog grada.Kraljevi imaju ulice opet u vecim gradovima.
Podelite komentar