Sve beogradske ulice kriju tajne, a Generala Pavla Jurišića Šturma na Dedinju nosi jedinstven znak

Foto: tanjug/Andrija Vukelić

Nije nepoznanica da je Beograd najčešće rušen grad u Evropi. Tri puta u nekoliko navrata prestonica Srbije je rušena i dizana iz pepela toko 20. veka. Sve njegove ulice kriju tajne i kada bi progovorile mnogo toga o glavnom gradu i njegovim stanovcima bi otkrile.

Preporučujemo

Jedna od njih je i Ulica Generala Pavla Jurišića Šturma na Dedinju koja u sebi nosi jedinstven znak: uska traka kaldrme koja ide po sredini gornjeg dela ove ulice nije ostatak asfaltom nepokrivenog dela, kako često misle vozači koji ovuda prolaze, već - spomen obeležje posvećeno stradalnicima nacističkog logora Banjica, podeljeno je na stranici Kaldrma BGD na Fejsbuku.

Traka kaldrme evocira uspomenu na put kojim su skoro svakog dana grupe zatvorenih rodoljuba tačno tuda bile sprovođene od kapije logora do kamiona kojim su ih nacistički okupatori pune tri godine, od 1941. do 1944, odvodili da ih ubijaju u Jajincima.

Obeležje je postavljeno nedugo nakon rata, krajem pedesetih, i od tada o njegovom stanju i održavanju se brine nadležna služba Grada Beograda.

Kroz Banjički logor prošlo je oko 30.000 zatvorenika

Logor na Banjici je bio najveći koncentracioni logor na području okupirane Srbije i jedno od centralnih mesta u sistemu represije na Balkanu tokom Drugog svetskog rata. Osnovali su ga nemački okupatori na samom početku ustanka u Srbiji, jula 1941. i bio je namenjen srpskim ustanicima i svima koji su na bilo koji način pružali otpor nemačkoj okupaciji Srbiji.

Banjički logor je proglašen za spomenik kulture 1984. godine - Foto: Wikipedia/Mladifilozof

Kroz logor je tokom četiri ratne godine, do zatvaranja u oktobru 1944 godine, prošlo oko 30.000 zatočenika. Većina su bili pripadnici i simpatizeri Narodnooslobodilačkog pokreta. Pored toga, u banjički logor su masovno odvođeni Jevreji i Romi. U logorskim knjigama su sačuvani poimenični podaci o 23.637 logoraša. Kako logorska administracija nije precizno vođena i mnogi zatočenici i zatočenice nikada nisu registrovani, tačan broj ljudi koji su prošli kroz Banjicu do danas nije utvrđen.

Banjica je bio sabirni i egzekucijski logor. Logor je imao dvije sekcije u kojoj je jedna bila u nadležnosti Srpske policije, dok je drugi dio bio u nadležnosti Gestapoa. Mnogi zatvorenici iz Banjice su prebačeni u druge koncentracijske i radne logore koje su Nemci držali pod svojom kontrolom u okupiranoj Europi. Mnogi drugi su ubijeni u Banjici, Jajincima i drugim stratištima. Glavno stratište je bilo strelište u Jajincima.

Banjički logor je proglašen za spomenik kulture 1984. godine.

(Telegraf.rs)