U čemu je razlika između Aleje velikana i Aleje zaslužnih građana i gde su sahranjeni Zoran Đinđić, Oliver Ivanović i uticajne ličnosti

Ivo Andrić, Zoran Đinđić, Velimir Bata Živojinović, Dragan Nikolić, Milorad Mandić Manda, Oliver Ivanović samo su neka od imena koja su u javnosti sahranjena u Aleji velikana, a ne u Aleji zaslužnih građana gde, inače, počivaju. Razlog je što se ove dve aleje mešaju ili poistovećeuju, te mnogi i ne znaju da na Novom groblju u Beogradu postoje dve aleje.

Srbi masovno u poslednje vreme jednu bizarnu stvar rade na sahranama bližnjih

Preporučujemo

I veoma se razlikuju... Po kriterijumima za sahranjivanje u njima, a u prilog razlici, govori broj onih koji je sahranjen u Aleji velikana u odnosu na Aleju zaslužnih građana, kao i to koliko su imena sahranjena u prvoj poznata javnosti u odnosu na one koji počivaju u drugoj.

Aleja velikana, u kojoj su sahranjene mnoge znamenite ličnosti 19. i 20. veka, predstavlja skup 23 porodične grobnice i ona ne može da se širi. Za razliku od nje Aleja zaslužnih građana predstavlja parkovski uređenu površinu.

Aleja zaslužnih građana Foto: Telegraf

U beogradskom Javnom komunalnom preduzeću "Pogrebne usluge" objašnjavaju za Telegraf.rs da je Aleja velikana prva prostorna celina na Novom groblju predviđena za sahranjivanje istaknutih ličnosti, koja je koncipirana po principu porodičnih grobnica.

Sa druge strane, u Aleja zaslužnih građana mogu da budu sahranjeni nosioci najviših odlikovanja Srbije, akademici SANU i počasni građani Beograda, kao i druge ličnosti koje su dale određeni doprinos iz svoje oblasti ukoliko gradonačelnik Beograda odluči da im se dodeli mesto.

-  Aleja velikana je prva prostorna celina na Novom groblju predviđena za sahranjivanje istaknutih ličnosti. Prostire se od Arkada na severnoj strani do Aleje streljanih rodoljuba na južnoj strani Novog groblja. Njena izgradnja je počela 1926, a završena je 1927. godine. U grobnice u okviru ove Aleje su planski prenošeni posmrtni ostaci nacionalnih velikana sa drugih parcela na Novom groblju, sa starog Tašmajdanskog groblja iz inostranstva. Prostor Aleje velikana upotpunjuju tri kapele - kapela koju je država podigla dobrotvoru Mihalu Velimiru Teodoroviću i dve privatne kapele - porodice kompozitora Jovana Hristića i akademika Vladimira i Ivana Spužića. Aleja velikana je koncipirana po principu porodičnih grobnica - objašnjavaju u JKP "Pogrebne usluge" za Telegraf.rs i dodaju da je sahranjivanje u Aleji velikana moguće samo u postojeće porodične grobnice:

Foto: Wikipedia

- Sa izuzetkom grobnica Milunke Savić i Dimitrija Tucovića, čiji su posmrtni ostaci preneti 2013, odnosno 2016. godine.

Aleja zaslužnih građana, gde su mesto našli svi umetnici, glumci, političari koji su sahranjeni u poslednjih nekoliko godina izgrađena je mnogo kasnije.

- Ona je izgrađena u periodu 1963. do 1965. godine po projektu arhitekte Svetilslava Ličine, kao specifična memorijalno-arhitektonska celina namenjena za sahranjivanje istaknutih ličnosti. Po arhitektonskoj koncepciji, Aleja zaslužnih građana predstavlja parkovski uređenu površnu okruženu niskim betonskim konhama, unutar koje su formirane zajedničke i pojedinačne grobnice, dok se u prostoru ispred grobnica nalaze kružni rozarijumi na zemlji, kao i prostor za smeštaj urni. Od 1965. godine kada je osnovana, Aleja zaslužnih građana je nekoliko puta proširivana - 1984, 2005. i 2011. godine. Nakon osnivanja prvog krematorijuma u Srbiji 1965. godine, Aleja zaslužnih građana je prva dobila prostor za smeštaj urni - kažu u JKP "Pogrebne usluge".

Foto: Tanjug/Oksana Toskić

Odmah nakon formiranja u Aleju zaslužnih građana su preneti posmrtni ostaci studenta prava i člana Komunističke partije Žarka Marinovića, koji je ubijen 4. aprila 1936. godine za vreme studentskog štrajka, dok je prva osoba sahranjena u grobnicama Aleje zaslužnih građana bio Branko Jevremović, sudija Ustavnog suda Jugoslavije.

- Sahranjivanje u Aleji zaslužnih građana regulisano je gradskom Odlukom o uređenju i održavanju groblja i sahranjivanju. Na osnovu pomenute Odluke, u Aleji zaslužnih građana mogu da budu sahranjeni nosioci najviših odlikovanja Srbije, akademici SANU i počasni građani Beograda. Gradonačelnik Beograda ima pravo da u izuzetnim situacijama odluči o dodeli mesta za sahranjivanje ličnosti za koju se proceni da je dala značajan doprinos kulturi i javnom životu grada i republike u oblasti u kojoj je delovala, a ne pripada navedenim kategorijama. Predlog da se posmrtni ostaci zaslužnog lica sahrane u Aleji zaslužnih građana, daje institucija čije je preminulo lice bilo član, uz prethodnu saglasnost supružnika, ili članova uže porodice preminlog lica.

Foto: Tanjug/Oksana Toskić

U Aleji velikana, kako navode u "Pogrebnim uslugama", trenutno je 128 osoba, a u Aleji zaslužnih građana 718 lica.

Printskrin: Telegraf NOW, Wikipedia

U Aleji velikana, između ostalih, sahranjeni su:

- Miloš Vasić, general, ministar Vojske i Mornarice, autor čina „Vojvoda“,

- Petar Kočić, književnik i narodni tribun,

- Milan Kujundžić-Aberdar, filozof i dobrotvor ,

- Jovan Cvijić, naučnik

- Ilija Milosavljević-Kolarac, dobrotvor

- Velimir Mihailo Teodorović, dobrotvor, sin kneza Mihaila Obrenovića

- Jovan Popović, književnik

- Branislav Kojić,  arhitekta, autor paviljona Cvijeta Zuzorić,

- Kornelije Stanković, kompozitor

- Milan Pribićević, političar

- Milunka Savić, srpska heroina

Foto: Telegraf

U Aleji zaslužnih građana, između ostalih, sahranjeni su: 

- Zoran Đinđić,

- Oliver Ivanović,

- Slobodan Jovanović,

- Danilo Kiš,

- Miloš Crnjanski,

- Ivo Andrić,

- Mira Alečković,

- Borislav Pekić,

- Branko Ćopić,

- Brana Crnčević,

- Momo Kapor,

- Stevo Žigon,

- Rahela Ferari,

- Bata Živojinović,

- Dragan Nikolić,

- Ružica Sokić,

- Zoran Radmilović,

- Mija Aleksić,

- Bora Todorović,

- Petar Kralj,

- Olivera Marković,

- Radmila Savićević,

- Milić od Mačve,

- Olja Ivanjicki,

- Paja Jovanović,

- Petar Lubarda,

- Artur Takač,

- Radivoje Korać,

- Rajko Žižić

(Lj. Račić / lj.racic@telegraf.rs)