KO SE BIJE TAJ SE VOLI: Kako su srpske i hrvatske dinastije gužvale bračne postelje (FOTO)

Kada se prisetimo Prvog svetskog rata i stravičnih zločina u Mačvi i u zapadnoj Srbiji, kada se prisetimo ustaških jama i Jasenovca, četničkih zločina nad Hrvatima u Lici i Hercegovini, kada se prisetimo proterivanja Hrvata iz Krajine 1992. godine pa etničkog čišćenja Srba 1995, i kada pogledamo fizički obračun sa ćirilicom koji se trenutno odigrava u Republici Hrvatskoj, teško da možemo da poverujemo da su se Srbi i Hrvati ikada voleli. A kamoli da su, na najvišem mogućem političkom nivou, delili istu postelju.

Preporučujemo

A ipak, upravo je tako nekada bilo. Istorija nas kasnije možda jeste odvela na krivi put pa smo umesto ljubavi počeli da širimo mržnju, a umesto postelje počeli da delimo nož i bojno polje, ali u srednjem veku vladala su neka potpuno drugačija pravila.

S obzirom da smo sa našim dinastijama koji će biti glavni akteri ovog teksta već upoznati, hajde da pogledamo koje su to hrvatske porodice dominirale svojom banovinom, tada delom Ugarskog kraljevstva: prvi su Bribirski kneževi iz porodice Šubića, kasnije zvani Zrinjski, a drugi čuveni Krčki kneževi, koji se od 1430. godine pa do svog uništenja nakon pobune protiv austrijske vlasti zovu Frankopani.

Obe su se orođavale sa našim dinastijama. Prvo, rodonačelnik Bribirskih kneževa je župan Bogdanec koji se prvi put pominje kao predstavnik znamenitog hrvatskog bana Beloša, inače srpskog župana i brata ugarske kraljice Jelene Srpske (koja je kao miraz ugarskom kralju donela Bosnu).

Knez Pavle I Šubić oženio se oko 1300. godine sa jednom ćerkom kralja Dragutina Nemanjića, koja se možda zvala Urošica ili Ursa. Ćerka kralja Stefana Dečanskog i sestra cara Dušana Silnog, Jelena, 1347. godine udala se za Mladena III, koji je tada bio starešina Bribirskih kneževa. Muž joj je umro godinu dana kasnije u epidemiji kuge, a njen brat Dušan poslao je vojvode Palmana i Đuraša Ilijića da pokore Bosnu i dođu do Knina, kako bi odbranio njeno i pravo njenog sina Mladena IV.

Sestra kneza Mladena III, takođe Jelena, bila je u braku sa bosanskim knezom Vladislavom Kotromanićem. Njihov sin je bio kralj Tvrtko I, koji se 1377. godine krunisao za kralja Srbljem i Bosne.

Grof Nikola V Šubić Zrinjski, prozvan "prvi strah turski", koji je sa tri hiljade ljudi više od mesec dana herojski branio Siget od 100.000 nadirućih Otomana, zbog čega je dobio naziv Sigetski, u prvom je braku bio oženjen sa Katarinom Frankopan, ćerkom srpske kneginje Marije Branković.

Znameniti srpski titularni despot Vuk Branković, upamćen i kao Zmaj Ognjeni Vuk, bio je oženjen Barbarom Frankopan. Vredi pomenuti i to da se Jelena Jakšić, udovica Jovana Brankovića, preudala za hrvatskog velikaša Ivaniša Berislavića, koji je po tom osnovu nosio i titulu srpskog titularnog despota i pomagao srpske crkve.

Posle smrti njihovog sina Stefana, ugarski kralj je za titularnog despota Srbije odredio Pavla Bakića. I njegova porodica je potom uspostavila bračne veze sa Frankopanima: Klara, ćerka Nikole Frankopana, udala se za Mihaila Bakića.

Pametnom dosta.

(V. V.)