NAJVEĆI BALKANSKI SKANDAL U 2013: Hrvatsko proterivanje ćirilice! (FOTO)

Uvođenje dvojezičnosti u Vukovaru i postavljanje ćiriličnih tabli na zgradama državne i lokalne samouprave u tom gradu jedan je od najvažnijih događaja koji su obeležili hrvatsku političku scenu, ali i region u godini za nama. 

Preporučujemo

Pre ćirilice trebalo bi istaći najvažniji događaj za Hrvate, a to je, naravno, ulazak Hrvatske u Evropsku uniju, zatim sprovođenje referenduma o braku i neuspeli pokušaj vlasti da donese ustavne promene u planiranom roku. Očekivalo se, naime, da će usvajanjem ustavnih promena pitanje raspisivanja antićiriličnog referendum biti rešena.

Vukovarčani, pre svega veterani i njihove porodice, usprotivili su se uvođenju dvojezičnosti zahtevajući da se Vukovar na određeno vreme izuzme iz primene aktuelnog zakona koji propisuje da jedna nacionalna manjina stiče pravo na upotrebu svog jezika kada ona u ukupnom broju stanovništva učestvuje sa više od jedne trećine. Protivnici ćirilice su pokrenuli inicijativu za potpisivanje peticije i sakupili više od 680 hiljada potpisa kojima se zahteva održavanje referenduma protiv ćirilice. Potpisi su predate Saboru, a premijer Zoran Milanović tvrdi da antićirilični referendum neće biti održan u Hrvatskoj dok je on na čelu vlade.

Vukovarska Samostalna demokratska srpska stranka imala je u planu da zatraži izmene ustavnog zakona o pravima nacionalnih manjina i ravnopravnoj upotrebi latiničnog i ćiriličnog pisma. Odluka je doneta nakon najnovijeg popisa stanovništva, koji je pokazao da Srbi čine 34, 8 odsto stanovništva u Vukovaru. Ideja ove stranke izazvala je veliku pometnju među ostalim strankama koje su tražile odlaganje odluke o uvođenju dvojezičnosti.

Hrvatska je, inače, trebalo u ovoj godini da uvede ćirilicu u službenu upotrebu u Vukovaru, ali i na području još najmanje 20 opština gde Srbi, prema najnovijem popisu, čine preko 30 odsto stanovnika, s obzirom na to da je to pitanje regulisano Ustavom i zakonom o pravima nacionalnih manjina. Nekoliko stotina građana protestom je tražilo da se odloži službena upotreba srpskog jezika i ćirilice zbog genocida, koji su Srbi izvršili u Vukovaru. Uvođenje ćirlice bi značilo "izdaju i poniženja" svih vukovarskih Hrvata i žrtava rata u Hrvatskoj, rekao je predsednik Udruženja Petar Janjić u januaru ove godine.

Nakon što su bile najave da će u Vukovaru biti uvedeni dvojezični i dvopismeni natpisi, članovi Štaba za odbranu hrvatskog Vukovara izjavili su da su spremni da, po cenu prekršajne ili krivične odgovornosti, dobrovoljno skidaju najavljene ćirilične natpise i table. Hrvati iz Vukovara koji se protive uvođenju ćirilice u službenu upotrebu rasporedili su se na ulazima u grad u februaru, s namerom da dežuraju i skidaju table ako one budu postavljene.

Predstavnici Evropske komisije saopštili su, povodom protestnog skupa protiv uvođenja ćirilice u Vukovaru, da su prava manjina osnova EU i da moraju da važe i u Vukovaru. Libor Rouček, izveštač Evropskog parlamenta za Hrvatsku, podsetio je da se na popisu iz 2011. godine 35 odsto stanovnika Vukovara izjasnilo kao Srbi, i naglasio da se njihova prava, kao i prava ostalih manjina u svakoj drugoj evropskoj zemlji, moraju poštovati.

U Evropskom parlamentu ističu da se pravo dvojezičnosti u nekim zemljama koristi čak i u slučajevima sa pet ili sedam procenata zastupljenosti manjinskog stanovništva na nekom području. Inače, u Srbiji je zakonom propisano da ako postoji 15 odsto neke manjine, imaju pravo na dvojezičnost.

Nakon što su se strasti stišale, na javnim ustanovama u Vukovaru 2. septembra počelo je postavljanje dvojezičnih tabli na latiničnom i ćiriličnom pismu, da bi nešto kasnije došlo do odlaganja, jer su postavljanje ometali građani i predstavnici Štaba za odbranu hrvatskog Vukovara. Oni su prvo ispred zgrade Poreske uprave čekićem razbili i skinuli ploču, a potom je odstranili i sa zgrade vukovarske policije.

Protesti su počeli na centralnom gradskom trgu okupljanjem nezadovoljnih građana i predstavnika Štaba, koji su trajali nedeljama. Uprkos obezbeđenju, table su gotovo svakodnevno skidane ili uništavane, ne samo u Vukovaru, nego i u ostalim gradovima Hrvatske.

Odbornici Gradskog veća Vukovara početkom novembra usvojili su izmenjeni Statut grada kojim se to područje proglašava mestom posebnog pijeteta za žrtvu Domovinskog rata, da je službeni jezik hrvatski, a pismo latinično. Što je trebalo da znači da u ovom gradu neće moći da budu postavljene dvojezične table. Međutim, ministarstvo uprave Hrvatske 21. novembra obustavilo je primenu nedavno izmenjene odredbe vukovarskog statuta po kojoj se Grad Vukovar u celosti izuzima od primene dvojezičnosti, odnosno sprskog jezika i pisma (ćirilice).

Bečki dnevnik "Standard" ocenio je da se hrvatsko društvo i dalje mentalno nalazi u ratu, povodom incidenata u vezi sa ćirilićnim natpisima. Bura oko ćiriličnih natpisa, prema "Standardu", zapravo je unutrašnjo-politički fijasko dalekosežnih posledica. Problem nije što pripadnici žrtava ratnih zločina ili ratni veterani imaju poteškoće sa sećanjima, već što ne postoji konsenzus svih elita da sećanja moraju biti razdvojena od ljudskih prava i da politika identiteta hrvatskih državljana ne sme više da se vodi preko razgraničenja protiv Srba, dodao je list.

Podele koje su obeležile godišnjicu pada Vukovara bile su tema hrvatskih medija, a zagrebački "Jutarnji list" konstatovao je da je nesporna činjenica da je na dan "tužne godišnjice" funkconisala samo jedna vlast – vlast "stožera", nefomalne grupe veterana koja se pre nekoliko meseci okupila na antićiriličnoj platformi. U autorskom komentaru Jelene Lovrić pod naslovom "Vukovar je bio trening stožera za državni udar u Hrvatskoj", ona ističe da cilj te grupice veterana nije ćirilica već rušenje legalno izabrane vlasti.

Srbija je uputila stranim zemljama non-paper – neslužbeni diplomatski dokument, u kojem nabraja incidente, od skidanja dvojezičnih tabli u Vukovaru, do napada na srpski konzulat u Rijeci i ustaškog pozdrava "Za dom spremni", koji je na fudbalskoj utakmici uzvikivao hrvatski reprezentativac Džo Šimunić.

Grupa poslanika u Evropskom parlamentu uputila je Hrvatskoj otvoreno pismo u vezi s najavom referenduma o upotrebi manjinskog jezika i pisma koji bi, kako ističu, predstavljao kršenje prava nacionalnih manjina. Evropski poslanici ukazuju da se "društva cene po tome kako se ponašaju prema malim i slabim", navodeći i da je Hrvatska sve do sada bila dobar primer zemlje koja štiti manjine, kao i da je, između ostalog, i zbog toga postala članica EU.

(Telegraf.rs)