BOŠKO BUHA: Dečak od čijih su bombi strepeli Nemci i pionir kome se klanjao Tito!

Rođen je 1926. godine u slavonskom selu Gradini kod Virovitice. Kao dete siromašnih seljaka, koji su posle Prvog svetskog rata kolonizovani u Podravini, Boško je posle osnovne škole ostao na selu i bavio se zemljoradnjom.

Godine 1941. nakon okupacije Kraljevine Jugoslavije i uspostavljanja Nezavisne Države Hrvatske, njegova se porodica, kao i mnoge druge srpske porodice, našla na meti ustaškog režima, zbog čega je spas morala potražiti u Srbiji.

Kao izbeglica, Boško je došao u Mačvu, gde je u toku leta 1941. godine, sa svega 15 godina, stupio u Mačvanski partizanski odred. Pošto se razboleo, kratko vreme je bio na lečenju u partizanskoj bolnici u oslobođenom Užicu. Prilikom povlačenja Glavnine partizanskih snaga iz zapadne i centralne Srbije u Sandžak, Boško se povlačio zajedno sa borcima Užičkog partizanskog odreda.

Prilikom formiranja Druge proleterske udarne brigade, 1. marta 1942. godine u Čajniču, Boško je kao borac ušao u sastav njenog Četvrtog užičkog bataljona.

Istakao se prilikom odbrane Užica, krajem novembra 1941. godine, kao i u borbama s četnicima na Trešnjici i Karanu. Uskoro je razvio talenat za prikradanje do neprijateljskih bunkera i za njihovo uništavanje pomoću ručnih granata. Njegov talenat i hrabrost su trenutno postali legendarni, a njegova jedinica, u kojoj je bilo mnogo mladih ljudi i dece, je dobila nadimak "Partizanska artiljerija".

Druga proleterska udarna brigada, u kojoj je Boško bio vođa bombaškog odeljenja, uputila ga kao svog delegata, na Prvi kongres Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Jugoslavije (USAOJ), održanog decembra 1942. godine, u oslobođenom Bihaću. Imao je tada tek šesnaest godina, bio je malog rasta, ali odlučan u nastupu.

Kada se popeo na govornicu, jedva se video, ali je svojim govorom izazvao oduševljenje među delegatima: "Ja ću da vam pričam, drugovi, kako mi idemo na bunkere..." i pričao je kako se on i njegovi drugovi bombaši veru i po vrhovima kuća i kroz dimnjake bacaju bombe na ustaše.

Vrhovni komandant NOV i PO Jugoslavije Josip Broz Tito, koji je prisustvovao Kongresu, digao se sa svog mesta i čestitao mu.

I u kasnijim borbama tokom Četvrte i Pete neprijateljske ofanzive, Boško je ispoljio veliku hrabrost zbog čega je u dva maha nagrađivan poklonima od Vrhovnog komandanta.

Poginuo je 28. novembra 1943. godine u blizini sela Jabuke, kod Prijepolja. Boško je tada, zajedno sa doktorkom Sašom Božović i političkim komesarom bolnice Bogdanom Radanom, išao za Prijepolje, ali je njihov kamion upao u četniku zasedu. Komesar Bogdan je poginuo na licu mesta, a Boško je ubijen prilikom pružanja otpora četnicima. Doktorka Saša Božović je u ovoj borbi bila ranjena i zarobljena, ali je ubrzo bila oslobođena.

Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 20. decembra 1952. godine, proglašen je za narodnog heroja, kao jedan od najmlađih boraca NOV i PO Jugoslavije.

Njegovi posmrtni ostaci sahranjeni su u Prijepolju, a 1964. godine u selu Jabuci otpočela je gradnja memorijalnog kompleksa "Boško Buha", koji sačinjavaju: kameni beleg sa natpisom: "Ovde je 1943. godine poginuo pionir, borac i narodni heroj Boško Buha" i posađenih sedamnaest borova na mestu njegove pogibije

Mnoge osnovne škole nose naziv po njemu, kao i dečje pozorište u Beogradu. Reditelj Branko Bauer je 1979. godine snimio film o njegovom životu.

(Telegraf.rs)