TAJNE SRPSKIH FRESAKA: Psoglavi svetac, ćelavi Isus i Bogorodica s krilima! (FOTO)

Manastiri na teritoriji Srbije poznati su po različitim stilovima gradnje i lepoti, ali posebnu pažnju privlače neobični prikazi svetaca na pojedinim freskama. Mnogi se pitaju otkud vanzemaljci na freskama u Visokim Dečanima, ali to nije jedini manastir sa tajnovitim prikazima svetitelja.

Zvuči neverovatno, ali u Sukovu se nalazi freska sveca koji je prikazan sa životinjskom glavom i Bogorodice sa krilima. Zašto je Isus Hristos naslikan ćelav u Crkvi Svetog Petra i Pavla ostaće večita misterija.

"Psoglavi svetac", kako ga mnogi zovu, je zapravo Sveti Hristofor, a o tome odakle mu, kako neki misle pseća glava, postoje razne legende.

Jedna od njih kaže da je on poticao iz plemena ljudoždera, takozvanih „psoglavih". U jednom ratnom pohodu, rimska vojska je naišla na ove neobične ljude, uhvatila jednog mladića i poslala ga u Rim. Tamo se mladić upoznao sa hrišćanstvom i pri krštenju dobio novo ime – Hristofor. Svojim životom i mučeničkom smrću zaslužio je status sveca.

Činjenica da je jednom u svom životu bio ljudožder verovatno je zaslužna za to što je u Sukovu prikazan sa životinjskom glavom.

U istom manastiru krije se još jedna misterija, a to je naslikana Bogorodica sa krilima.

Pravila o tome ko u hrišćanskoj ikonografiji može da se prikaže sa krilima su veoma striktna. To su arhanđeli i Sveti Jovan Krstitelj kao onaj koji je najavio dolazak Isusa Hrista. Zbog toga je veoma čudnovato što u ovom manastiru Bogorodica ima krila.

Iznad freske, međutim, postoji bledi natpis koji ovu misteriju možda malo rasvetljava. Piše: „Da nas Bogorodica svojim krilima čuva i štiti od svih napada zloga koji pokušava da nas pokoleba u našoj veri".

Sadašnja crkva u Sukovu zidana je na temeljima starijeg hrama, između 1857. i 1859, a oslikana deceniju kasnije, 1869. godine, tako da su obe freske, i Bogorodica sa krilima i Sveti Hristofor sa životinjskom glavom, nastale praktično u isto vreme. Naslikao ih je izvesni Vasil pop Hristov iz Samokova, bugarskog grada.

Ništa manje zanimljiva po tajnovitim freskama nije  ni Crkva Svetog Petra i Pavla, koju su, kako se veruje, izgradili gosti sa Sinaja, koji su u ovom kraju boravili u 13. veku. Crkva je ukopana u stenu u selu Rsovci i poznata je kao pećinska crkva. U njoj se nalazi pravi biser freskoslikarstva, jedinstveni prikaz "ćelavog Isusa".

Zato što je nastala u isposnici, freska nije bila podložna cenzuri. Ipak, zašto su gosti iz Sinaja Isusa predstavili ćelavog, ostaće večna misterija.

- Ovde je u pitanju pogrešno tumačenje freske nazvane Ćelavi Isus iz 13. veka, koja je oslikana u Pećinskoj crkvi u selu Rsovcima. Od toga je napravljena prava lakrdija, a na fresci nije prikazan ćelavi Hristos već klasična kompozicija vizije Svetog Petra Aleksandrijskog od koje je sačuvan detalj - kaže za Telegraf Svetlana Pejić iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

Da li je u pitanju pogrešno tumačenje ili ne, freska je zaista čudna i jedinstvena u svetu, a srpski manastiri kriju još mnogo tajni koje čekaju da budu otkrivene javnosti.

Podsetimo, Telegraf je pisao o čudnoj pojavi grčkih filosofa Platona i Aristotela na freskama srspkih manastira.

(M.B.)