KRUŠKA NADE: Drvo koje je preživelo 11. septembar 2001. (FOTO)

Oko tri hiljade poginulih ljudi, u najvećem delu nedužnih civila, i senka straha koja se nadvila nad zapadnim svetom, uzrokujući nove bezumne ratove i nedužne civilne žrtve, najpoznatiji su simboli terorističkog napada na Sjedinjene Američke Države 11. septembra 2001. godine, kada su srušene zgrade Svetskog trgovinskog centra u Njujorku. Međutim, među manje poznatim simbolima, koji su pokazali da "ima nade" je i jedna - kruška.

Rušenje "kula bliznakinja", nakon što su se u njih zakucali putnički avioni, koje su prethodno oteli pripadnici Al Kaide, čitav svet je ostavilo bez daha. S jedne strane, pokazalo je rastuću pretnju terorizma, koja u bilo kom trenutku može biti usmerena na bilo koju tačku na svetu. S druge - postavilo je pitanje da li je urušavanjem zgrada u centru Njujorka urušena moć neprikosnovenih Sjedinjenih Američkih Država.

Tri nedelje kasnije, otkopavanje ruševina i čiščenje terena i dalje traje. Radnici su već izgubili nadu da će pod gomilom betona, gvožđa i prašine naći još nešto živo. Međutim, ispod jedne od ruševina pronalaze stablo visoko oko 2,5 metra, sa svega nekoliko jedva živih grana.

Reč je o kruški posađenoj u blizini kula Svetskog trgovinskog centra sedamdesetih godina.

Mesec dana kasnije, drvo presađuju u Van Kortland park u Bronksu, gde o njemu brinu ljudi i Artur Ros uzgajališta. Ričard Kabo, zadužen za ovo stablo, ne veruje da će biljka preživeti.

Međutim, s proleća 2002. godine, drvo ponovo cveta i nastavlja da raste. Kao simbol novog života i nade, kruška dobija naziv "Preživelo drvo".

Planovi za izgradnju spomen-centra, u znak sećanja na žrtve kako ovog, tako i napada na zgrade STC 1993. godine, počinju odmah po napadu. Formirana je neprofitna organizacija, sa ciljem da sakuplja novac za ovaj projekat.

Godine 2003. raspisano je međunarodno takmičenje za dizajn memorijalnog parka, na kome mogu da se takmiče pojedinci i timovi iz celog sveta. Komisija od 13 članova, među kojima je bila i Maja Lin, dizajnerka spomenika vijetnamskim veteranima, odluku o osmoro finalista donosi 19. novembra. Konačno, pobeda koncepta "Refleksija odsustva" proglašena je 6. januara 2004. godine.

Trinaestog marta 2006. godine počinju radovi na izgradnji.

Memorijalni kompleks sastoji se od dva bazena sa najvećim vodopadima ikada napravljenim u SAD, koji se nalaze na mestu nekadašnjih kula. Bazeni zajedno simbolišu gubitak života i fizičku prazninu ostalu posle napada. Zvuk vode koja pada trebalo bi da nadglasa zvuke grada i ovo mesto učini jednom vrstom svetilišta.

Imena 2.983 žrtve su upisana na 76 bronzanih ploča na zidovima koji okružuju memorijalne bazene.

Osim bazena, memorijalni kompleks čini i muzej, čije opremanje počinje jula 2008. godine.

Dve godine kasnije, Njujork pogađa strašna oluja. Vetar nosi lišće i kišobrane, ali i čupa tende i drveće. U parku u Bronksu uspeva da iščupa i "Preživelo drvo", ali brzom intervencijom zaposlenih je izbegnuta veća šteta.

Decembra iste godine, naraslo do visine od devet metara, velelepno stablo vraćeno je u Memorijalni centar, gde je iznova zasađeno, na svečanosti kojoj je prisustvovala čitava gradska uprava.

Nacionalni memorijalni centar svečano je otvoren 12. septembra 2011. godine, dan nakon desete godišnjice napada.

Inače, iako posebno istaknuto u memorijalnom centru, ovo stablo nije jedino "Preživelo drvo" iz napada od 11. septembra 2001. godine. Ovakvih stabala je ukupno sedam, a ostala su zasađena u blizini Gradske skupštine Njujorka i Bruklinskog mosta, na Menhetnu. Tri stabla su takođe kruške, dok su preostala tri - lipe.

Ovaj napad bio je povod da SAD oktobra iste godine napadne Avganistan. Dvanaest godina kasnije, nakon ovog rata, rata u Iraku i vojne intervencije u Libiji, SAD se spremaju za napad i na Siriju. Srećom, volja ostatka sveta da ovakve akcije podržava sa godinama je sve slabija. To daje nadu da će prakse "diplomatije oružjem" biti sve manje i da će svet, možda, postati bolje mesto za život.

Ovo vam zvuči idealistično? Tako je zvučao i početak priče o "Preživeloj kruški" :)

(M. S.)