PROPADAJU: Vajfertove zgrade potpuno ruinirane i pune pacova (FOTO)

U Kostolcu se sutra proslavlja Dan rudara, 6. avgust, u znak sećanja na rudare poginule 21. jula 1903. godine u Senjskom rudniku.

Od te godine, 21. jul slavio se kao Dan rudara, ali je za vreme komunizma pomeren na 6. avgust, kako se ne bi poklapao sa verskim praznikom Svetim Prokopijem. Proslava ovog praznika prilika je da se Kostolčani sete svog čuvenog dobrotvora Đorđa Vajferta (1850-1937), jer je zahvaljujući njemu otpočelo moderno rudarstvo u njihovom kraju.

Nakon kupovine kostolačkog rudnika mrkog uglja, 1870. godine, jedan od najvećih industrijalaca pre Drugog svetskog rata i prvi guverner Narodne banke Srbije, u Starom Kostolcu podigao je poslovne i stambene zgrade, za potrebe uprave i za stanovanje rudarskih inženjera.

Nekada velelepne građevine, koje su bile predviđene da traju bar dva veka, uz redovno održavanje, danas predstavljaju pravo ruglo za turiste koji pored njih prolaze na putu ka antičkom Viminacijumu. U ove zgrade u Kobalovoj ulici, uselile su se romske porodice, kojima su se 1999. godine pridružile i one izbegle sa Kosova.

- Nismo imali gde, pa smo se uselili u ove zgrade, koje su toliko ruinirane da svaki čas mogu da se sruše. U sobama padaju plafoni, prokišnjava i duva na sve strane. Osim toga, nemamo ni vodu za piće i higijenu, pa je dovlačimo iz komšiluka - kaže Ramadan Aljeti.

Veliki problem ovim porodicama, kojih danas ima preko 50, predstavljaju miševi i pacovi, zbog kojih noću ne smeju da spavaju, niti da pogase svetla. U ovom naselju nekad je bila cela kolonija Vajfertovih zgrada, ali je većina od njih do danas potpuno propala i uništena.

Osim što je o svom trošku podigao ove zgrade, Vajfert je novac davao i u dobrotvorne svrhe. Između ostalog, poklonio je i liveno zvono za Crkvu Svetog Đorđa u Starom Kostolcu, koju je podigao beogradski brodski kapetan Dragutin Todić, čiji je kum, Aleksandar Prvi Karađorđević, tada priložio Sveto jevanđelje i zlatni krst.

I pored svih svojih zasluga i dobročinstava, Vajfertu do danas, u znak zahvalnosti, u Kostolcu nije podignut nijedan spomenik, ili barem bista.

(D. K.)