Ko su Srbi koji su dobili Pulicerovu nagradu?

Možda svi znaju da je prvi dobitnik Pulicerove nagrade među Srbima bio veliki naučnik i pronalazač Mihajlo Pupin, no daleko je manje poznato da su se istim odlikovanjem okitila još dvojica Srba - jedan od najvećih modernih američkih pesnika srpskog porekla Dušan Čarls Simić i novinar "Njujork Tajmsa", Volter Bogdanić.

Kuriozitet, međutim, predstavlja činjenica da je Bogdanić nagrađen sa čak tri Pulicerove nagrade.

Mihajlo Pupin je 1924. godine osvojio Pulicera za autobiografski roman „Od pašnjaka do naučnika“. Godine 1990, isto priznanje je dobio Simić, a najmlađi među dobitnicima, prvog Pulicera uzeo je - 1988, drugog 2005, a trećeg 2008 godine.

Bogdanić je prvu prestižnu nagradu dobio kao reporter "Vol strit džornala" za istraživanja i seriju napisa o ilegalnim medicinskim laboratorijama u Americi, na osnovu kojih je napisao knjigu "Velika bela laž".

Drugog Pulicera osvojio je za istraživanje nesrećnih slučajeva u američkoj železnici, pod nazivom "Smrt pod vagonima", a trećeg za istraživački tekst o otrovnim kineskim proizvodima na američkom tržištu.

Foto: mihajlopupin.info

Volter (1950) inače potiče iz stare srpske kolonije u Čikagu. Otac mu je kao emigrant radio u čeličani, a deda mu je bio ugledni beogradski trgovac i vlasnik hotela "Palas". Novinarstvo i politiku je studirao na Univerzitetu Viskonsin, a kao profesionalni novinar, počeo je da radi 1973. godine.

Dušan Čarls Simić (1938) jedan od najautentičnijih avangardnih pesnika, slavu je stekao genijalnim stihovima  "o Odiseju koji pravi grčku baklavu", i "Ofeliji koja žvaće žvaku"... Veliku nagradu dobio je 1990. za zbirku "The World Doesn't End", pošto mu je za dlaku izmakla četiri godine ranije za zbirku Izabranih pesama od 1963-1983.

Iz rodnog Beograda, Simić je sa porodicom otišao u Ameriku 1954. godine. Bilo mu je svega 16 godina. Odrastao je u Čikagu, a diplomirao na Njujorškom Univerzitetu. Prve zapažene poetske uspehe napravio je ranih 70-ih.

Malo ko ne zna, ali podsećanja radi, Mihajlo Idvorski Pupin (4. oktobar 1854 - 12. mart 1935) bio je profesor na Univerzitetu Kolumbija, nosilac jugoslovenskog odlikovanja Beli orao Prvog reda i počasni konzul Srbije u SAD.

Tokom naučnog i eksperimetalnog rada dao je značajne zaključke važne za polja višestruke telegrafije, bežične telegrafije i telefonije, potom rentgenologije, a ima i velikih zasluga za razvoj elektrotehnike.

Njegovo najvažnije otkriće bili su Pupinovi kalemovi. Korišćenje pomenutih kalemova u telefonskim razgovorima na velikim razdaljinama, u njegovu čast nazvano je - pupinizacija.

Pulicerova nagrada se od 1917. dodeljuje za najveće doprinose u novinarstvu, književnosti i komponovanju. Nagradu je ustanovio američki novinar i izdavač mađarskog porekla, Džozef Pulicer, koji je, nakon smrti 1911, ostavio svoj novac Univerzitetu Kolumbija, koji danas krasi upravo bista Mihajla Pupina.

(K. V.)