Srpsko nebo brane samo četiri aviona!

Sto godina je prošlo od kako je formirana srpska avijacija, a ona kao da je na samom početku. Počela je sa četiri francuska aviona tipa "blerio XI", a danas je njena lovačka komponenta koja je, uz raketne jedinice, zadužena za čuvanje srpskog neba praktično svedena na četiri ruska lovca "mig-29".

Fabrički resursi u lovcima "mig-29", od kojih su najnoviji nabavljeni pre ravno 30 godina, nedavno su istekli, zbog čega su oni, kako tvrde sagovornici lista "Blic", prizemljeni. Bez velikog remonta, koji bi garantovao da su letelice bezbedne za letenje, svaki pilot na ovim avionima u kokpit bi praktično ulazio na svoju odgovornost.

Remontom tokom 2008. i 2009. godine resursi u avionima tipa "mig-29", nabavljenim 1987.godine, a koji su preživeli NATO bombardovanje, produženi su do 2018. godine.

Stanje u kojem se srpska avijacija danas nalazi posledica je toga što u vazduhoplovstvo nije ozbiljnije ulagano još od početka 90-ih godina prošlog veka i izbijanja rata u bivšoj SFRJ. Na opasnost da Srbija ostane bez dela avijacije prošle godine upozoravao je komandant Vazduhoplovstva general-major Ranko Živak, ali očigledno bez efekta, jer se stanje od tada nije popravilo.

Budućnost avijacije, prema rečima Bojana Dimitrijevića, istoričara i nekadašnjeg pomoćnika ministra odbrane, u rukama je, pre svega, političara, a manje vojnika.

- Država mora da definiše svoj stav prema pitanju zaštite neba iznad Srbije. Mora da izabere strateškog partnera, a to je već politička odluka - kaže Dimitrijević.

Kada je 24. decembra 1912. godine u Nišu formirana Vazduhoplovna komanda, Srbija je bila među prvih 10 zemalja koje su avione koristile u ratnim dejstvima.

- Pre sto godina vazduhoplovstvo je bila novost, a avioni su bili mnogo pristupačniji državama veličine Srbije, nego što je to danas. A s druge strane Srbija nije deo NATO ili nekog drugog vojnog saveza, pa da ima određene pogodnosti pri nabavci ovih letelica, kao što su to imale Poljska, Češka i Mađarska, pa donekle i Hrvatska, koja je nabavila helikoptere i avione za obuku - kaže Dimitrijević.

Prethodnih godina rađene su studije za nabavku novog višenamenskog borbenog aviona, ali se dalje od toga nije išlo, pre svega zbog nedostatka novca. U komandi Vazduhoplovstva analizirano je i koliko uslove zadate u zvaničnom zahtevu Ministarstva odbrane za nabavku novog višenamenskog aviona ispunjavaju evropski "eurofajter", francuski "rafal", ruski Su-30 i "mig- 29" M2, američki F-16 i kineski JF-17.

U budžetu za 2013. godinu, međutim, u razdelu koji se odnosi na kapitalne investicije u Ministarstvu odbrane, predviđeno je 314, 9 miliona dinara za modernizaciju aviona G-4, a još 104 miliona za modernizaciju raketnih sistema KUB-M2

Dimitrijević, međutim, ističe da bi Srbija, umesto samo na lovačke avione, više trebalo da se fokusira i na nabavku novih transportnih helikoptera, koji su mnogo potrebniji u mirnodopskim uslovima. Oni bi, pored ostalog, bili upotrebljavani za evakuaciju i transport u vanrednim situacijama i služili bi za brzi transport trupa u slučaju izbijanja krize na jugu Srbije.

HRVATSKA MODERNIZUJE FLOTU

Hrvatsko ministarstvo odbrane uputilo je krajem marta poziv dvema kompanijama iz Rumunije i Ukrajine da pošalju ponude za remont i nabavku ukupno 12 borbenih aviona tipa "mig-21", koji su u sastavu Hrvatskog ratnog vazduhoplovstva. U budžetu za ovu godinu za to je već izdvojeno oko 10,5 miliona evra.

(Telegraf.rs / Izvor: Blic)