VOJNO MOĆNA, EKONOMSKI NA KOLENIMA: Severna Koreja pod lupom (FOTO)

Kriza na Korejskom poluostrvu, nastala nakon nuklearne probe u februaru, ponovo je skrenula pažnju svetskih medija na nasledni komunistički režim u Severnoj Koreji i mogućnosti te zemlje u oblasti raketne i nuklearne tehnologije. Ovi događaji pokrenuli su lavinu oprečnih izveštaja u kojima se sa jedne strane naglašava vojna moć, a sa druge - potcenjivački ističe ekonomsko siromaštvo i tehnološka zaostalost te zemlje.

Kako piše RTS, u mnoštvu kontradiktornih i polovičnih izveštaja ovih dana izostala je opšta i sveobuhvatna slika o severnokorejskoj armiji, odnosno, o njenim mogućnostima.

Severna Koreja, čija ukupna populacija iznosi oko 23 miliona, poseduje stajaću vojsku od čak 1,1 miliona ljudi, što predstavlja jednu od najvećih svetskih oružanih formacija. Ono što omogućava držanje ove po broju američkoj ili ruskoj vojsci ravne armije su dugi vojni rok, koji traje od tri do pet godina, i činjenica da se skromna novčana sredstva i zalihe hrane koje zemlja poseduje usmeravaju prevashodno za potrebe armije.

Smatra se da više od četvrtine državnog budžeta u toj zemlji odlazi na finansiranje vojske. U prošlosti, sedamdesetih i osamdesetih godina, postojale su procene koje su govorile da Sever odvaja blizu 40% ukupnog budžeta za vojne potrebe.

Sa rezervom i paramilitarnim organizacijama kao što su "Mladi crveni gardisti" i "Radničko-seljačka crvena garda" (vrsta teritorijalne odbrane), Severna Koreja može da okupi, smatra se, oko 9,5 miliona boraca. Ovo je, prema tvrdnjama pojedinih istočnoazijskih komentatora, ukupno gledano najveća vojna organizacija na svetu.

I kada je tehnika u pitanju severnokorejska Narodna armija ima impresivnu silu od 4,200 tenkova i 820 vojnih aviona, ali je problem što su oni prilično zastareli i što država zbog izolacije ne može da dođe u posed dovoljnih količina goriva i delova da izvrši potrebnu obuku i sve ih izvede na bojište u slučaju da to zatreba.

Severna Koreja tehnološki zaostaje i kada je protivvazdušna odbrana u pitanju: ne poseduje najsavremenije borbene sisteme velike efikasnosti i dometa, ali južnokorejski stručnjaci upozoravaju da uprkos tome, zbog velikog broja oruđa i temeljne pokrivenosti vazdušnog prostora tim oruđem, komunistička zemlja može da pruži vrlo žilav otpor eventualnom agresoru.

Ova zemlja je do kraja osamdesetih godina imala osetnu kvalitativnu vojnu prednost u odnosu na Južnu Koreju, naročito kada su u pitanju oklopna vozila i artiljerijska oruđa, a ravnotežu u odnosu snaga održavalo je prisustvo ko 40.000 američkih vojnika na jugu Korejskog poluostrva.

Međutim, od pada Berlinskog zida i raspada Istočnog bloka Sever je zapao u međunarodnu izolaciju i velike ekonomske teškoće, dok je Južna Koreja u poslednje dve decenije stala u red najrazvijenijih svetskih ekonomija i tehnološki najnaprednijih zemalja, prvenstveno zahvaljujući snažnoj automobilskoj i elektronskoj industriji, te inovacijama u oblasti telekomunikacija i informativne tehnologije.

U poslednjoj deceniji Južna Koreja se osetila i dovoljno samouverenom da, usled rastućeg nezadovoljstva domaćeg stanovništva prema stranim trupama i politike zbližavanja sa Severom, koja je trajala nekoliko godina, isprati oko 11.500 američkih vojnika sa svoje teritorije.

Severna Koreja je tokom osamdesetih godina u svom posedu imala balističke projektile sovjetske proizvodnje "Skad" B i C, dometa 300, odnosno 500 kilometara. Početkom devedesetih, međutim, ova zemlja je na osnovu sovjetskog dizajna najpre razvila raketu "Nodong 1" dometa oko 900 kilometara, a potom izvršila i prvo lansiranje domaće rakete srednjeg dometa "Nodong 2" (1.300 km). Krajem iste decenije Severna Koreja je razvila i novu pouzdaniju raketu sličnog dometa "Tepodong 1" (1.500 km).

Konstruisanjem balističkog projektila "Tepodong 2", čiji je domet između četiri i šest hiljada kilometara, koji je uspešno lansiran u decembru prošle godine u svojoj civilnoj verziji pod imenom "Unha" kao raketa nosač satelita, Severna Koreja je ušla u red država koje u svom arsenalu poseduju interkontinentalne projektile i imaju ozbiljan svemirski program.

Paralelno sa razvojem balističkih projektila, Pjongjang je radio i na konstruisanju nuklearne bombe. Severnokorejski nuklearni program, mada često potcenjivan zbog ukupnog niskog tehnološkoh razvoja države i njene male ekonomske moći, uz tajnu ekspertsku pomoć iz Pakistana, rezultirao je u tri nuklearne probe: 2006, 2009 i 2013. godine.

Poslednji test, izvršen februara ove godine, smatra se da je imao za cilj da ispita razornu moć i pouzdnost nove nuklearne bombe manjih dimenzija koja može da bude smeštena na severnokorejske balističke projektile i isporučena na velike razdaljine.

Suočena sa velikom vazdušnom i pomorskom nadmoći Južne Koreje, SAD i Japana, te velikom tehnološkom i ekonomskom moći južnog suseda koji ima i dvostruko veću populaciju, Severna Koreja poslednjih decenija insistira na primeni "asimetrične strategije". Ona znači nastojanje da se, uprkos ukupnom ekonomskom i tehnološkom zaostajanju, u izvesnim vojnim sferama ostvari nadmoć nad južnim susedom.

Tako je, pored nuklearnog i raketnog naoružanja, Severna Koreja veliki napor posvetila i razvoju hemijskog i biološkog oružja, stvaranju vrhunskih diverzantskih jedinica, ali i brojne podmorničke flote.

Južnokorejski analitičari smatraju da Sever poseduje između dve i pet hiljada tona bojnih otrova, što je treći najveći arsenal te vrste na svetu. Severna Koreja poseduje i oko 70 podmornica, uključujući tu i dvadesetak aparata nosivosti 1.830 tona, ali i mnoštvo diverzantskih mini-podmornica..

Na drugoj strani, Južna Koreja poseduje savremene borbene avione F-15 i F-16 američke prozvodnje, te modernije brodove i napredne sisteme komandovanja, ali ima ukupno samo deset podmornica nosivosti od 1.200, odnosno 1.800 tona.

Mada su južnokorejske podmornice kvalitetnije od starih severnokorejskih aparata koji prave veliku buku i lakše se otkrivaju, a Južnokoreanci i Amerikanci poseduju napredne izviđačke avione i brodove koji ih mogu detektovati, vojni analitičari u istočnoj Aziji upozoravaju da bar pola severnokorejskih podmornica ostane neprimećeno, te da je južnokorejska mornarica u tom smislu ranjiva.

Stoga su, polovinom ovog meseca, vlasti u Seulu objavile planove o izgradnji i kupovini čak 18 novih podmornica, među kojima i onih nosivosti od 3.000 tona, i formiranje čitave dve nove pomorske borbene grupe sa "Idžis" razaračima kao nosiocima. Ovo sve trebalo je da se ostvari u narednih sedam godina i da košta više od 40 milijardi dolara.

Takođe, poslednjih dana u Južnoj Koreji, koja poseduje veliki broj nuklearnih centrala, tehnologiju za izgradnju reaktora, te svoj sopstveni svemirski program u okviru kojeg je razvila rakete velikog dometa, intezivira se debata o tome da bi i ova zemlja trebala da proizvede nuklearnu bombu kako bi uspostavila ravnotežu snaga sa Severom gde stanovništvo gladuje, ali vojska poseduje adute na kojoj joj zavidi mnoštvo armija širom sveta.

U izvesnom smislu Severna Koreja uspeva i da iskorsiti sopstveno tehnološko zaostajanje za južnim susedom. Ona poseduje hakerske jedinice koje, procenjuje se, broje oko 1.000 ljudi i već duži niz godina provociraju južnokorejsku vojsku i kompanije.

Mada stanovništvo u Severnoj Koreji, osim državnog i vojnog vrha, ne poseduje internet, kompjutere i mobilne telefone, ova zemlja već godinama koristi činjenicu da je južni sused država sa najvećom stopom raširenosti interneta u svetu, te hakerskim napadima podriva tamošnji biznis i medije. Istovremeno, upravo stoga što nema sopstvenu razvijenu internet mrežu, Severna Koreja trpi minimalne posledice pri uzvratnim hakerskim napadima sa Juga.

Tako, uprkos višedecenijskom siromaštvu i međunarodnoj izolaciji, Severna Koreja uspeva da ostane ozbiljna pretnja po bezbednost Juga i čitave istočne Azije, te da drži od sebe neuporedivo ekonomski moćnije i tehnološki naprednije države poput Južne Koreje i Japana u nekoj vrsti vojno-političke pat pozicije.

(M. S. / Izvor: RTS)