DAN MATERNJEG JEZIKA: Svakog dana nestane po jedan jezik u svetu

Članice Organizacije UN za obrazovanje, nauku i kulturu UNESKO obeležavaju Međunarodni dan maternjeg jezika, 21. februar, u cilju promovisanja jezičke kulture i raznovrsnosti, kao i višejezičnosti.

Generalna skupština UNESKO proklamovala je 1999. godine Dan maternjeg jezika, kao sećanje na studente koji su 21. februara 1952. godine ubijeni u Daki u Istočnom Pakistanu, danas Bangladešu, jer su protestovali zbog toga što njihov maternji jezik nije proglašen za zvanični.

Prema procenama, gotovo svakodnevno u svetu nestane po jedan jezik, a lingvisti prognoziraju da će od oko 6.000 jezika, do kraja 21. veka odumreti više od polovine, čak i do 90 odsto. Najviše su ugroženi jezici sa malim brojem govornika od nekoliko stotina ili desetina, i jezici koji pripadaju malim zajednicama koje nisu civilizovane sa stanovišta zapadnih standarda i nemaju institucije.

Srbija je 2006. godine ratifikovala Evropsku povelju o regionalnim i manjinskim jezicima, a prema procenama državnih zvaničnika, manjinskim jezicima u Srbiji ne preti opasnost od izumiranja, kao što je to slučaj u nekim drugim delovima Evrope i sveta.

U Srbiji ima više od 30 nacionalnih manjina, a zakoni u oblasti obrazovanja poseban akcenat pridaju obezbeđivanju kvaliteta obrazovanja dece pripadnika manjinskih grupa. Domaći lingvisti smatraju da bi trebalo više da se brinemo o srpskom jeziku, o razvijanju jezičke kulture, očuvanju tradicije, kao i da su nam potrebna novija izdanja pravopisa, rečnika i ostalih normativnih priručnika.

Oni  upozoravaju da je pred sve većom navalom engleskog jezika, srpski ugrožen u meri u kojoj su to i drugi jezici, i da opasnost preti čak i jezicima sa velikom tradicijom - francuskom, italijanskom, nemačkom. Ipak, prema oceni stručnjaka, nije verovatno da ćemo doći do jednojezične civilizacije, ali treba više da radimo na podizanju jezičke kulture i pismenosti, u čemu bi, kako smatraju, škola morala da ima značajniju ulogu.

U nekoliko škola na jugu Srbije u Novom Pazaru, Sjenici, Tutinu i Prijepolju će na Dan maternjeg jezika biti uvedena pripremna nastava na bosanskom jeziku, za oko 500 đaka bošnjačke nacionalnosti.

(M. S. / Tanjug)