U SVETLU SUKOBA U SIRIJI: Kratka istorija hemijskog naoružanja (FOTO)

Zapadne sile sumnjaju da bi sirijski režim Bašara el Asada mogao da upotrebi hemijsko naoružanje, a SAD su i zapretile da će biti posledica po Siriju ako do toga dođe.

Hemijsko naoružanje je kroz istoriju zabranjeno brojnim sporazumima, deklaracijama i konvencijama.

Kako je agencija AP u svom kratkom osvrtu na istoriju hemijskog naoružanja navela, prvi put je 1675. godine usvojen strazburški sporazum o zabrani korišćenja otrovnih metaka u konfiktima.

Ujedinjene nacije inicirale su potpisivanje Konvencije o hemijskom naoružanju 1993. godine, koju su do sada potpisale 182 zemlje.

Prema toj konvenciji zabranjen je razvoj, proizvodnja, skladištenje i upotreba hemijskog naoružanja.

Sirija nije među potpisnicima Konvencije, te tako nije pravno vezana tom zabranom.

Hemijsko oružje je upotrebljeno u vojne svrhe u novijoj istoriji.

U Prvom svetskom ratu upotrebljeni su bojni otrovi hlorin i fosgen na bojnom polju, a prvi veći napad sa hlorinom desio se u Ipru, u Belgiji 22. aprila 1915. godine. Tada je 90.000 ljudi ubijeno, a više od milion ranjeno kao rezultat upotrebe hemijskog oružja u Prvom svetskom ratu.

Osamdesetih godina prošlog veka, Irak je upotrebio hemijsko oružje protiv Irana tokom njihovog osmogodišnjeg rata.

Irak je koristio hemijsko oružje i protiv iračkih Kurda u Halabdži, 1988. godine.

Američka vojska je 2004. godine upotrebila hemijsko oružje - beli fosfor prilikom bombardovanja iračkog grada Faludže.

Američki predsednik Barak Obama upozorio je sirijskog lidera Bašara el Asada da je upotreba hemijskog oružja u sukobu s pobunjenicima u Siriji apsolutno neprihvatljiva i da će biti posledica po njega ako se odluči na taj korak.

Obama je reagovao nakon što su američke obaveštajne službe saopštile da je primećeno da sirijska vojska priprema upotrebu hemijskog oružja.

Prethodno je portparol Bele kuće, Džej Kerni, rekao da bi korišćenje hemijskog oružja bila "crvena linija" za SAD, dok je sličan stav iznela i državna sekretarka Hilari Klinton, koja je u Pragu.

Damask je prvi put krajem jula obavestio da poseduje hemijsko oružje i zapretio da će ga upotrebiti u slučaju napada spolja, ali nikada protiv svog naroda.

Prema stručnjacima, uskladišteno hemijsko oružje, kojeg ima nekoliko stotina tona, datira iz 70-ih godina prošlog veka i reč je o najvećoj količini na Bliskom istoku.

(M. B.)