MISTERIOZNI ORAO NA SRPSKOJ ZASTAVI: Zapanjiće vas istina o našem grbu (FOTO)

Današnji izgled zvaničnog grba Republike Srbije usvojen je 2009. godine.  Grb čine crveni štit na kome je, između dva zlatna krina u podnožju, dvoglavi srebrni orao, zlatno oružan i istih takvih jezika i nogu, sa crvenim štitom na grudima na kome je srebrni krst između četiri ista takva ocila bridovima okrenutih ka vertikalnoj gredi krsta. Međutim, orao na grbu ne može da se svrsta ni pod jednu poznatu vrstu.

Preporučujemo

DRŽAVNE TAJNE SKRIVENE NA ZASTAVAMA: Šta ZAISTA predstavljaju ljiljani na srpskom grbu?! (FOTO)

Važeći grb je onaj koji je utvrđen Zakonom o grbu Kraljevine Srbije od 16. juna 1882. godine i koristi se kao Veliki grb i Mali grb.

Pokušali smo da dođemo do saznanja koje je vrste orao koji je na grbu Srbije, međutim, ornitolog Dragan Simić je mišljenja da je se to više ne može razaznati.

– Orao je toliko stilizovan, da mi ne liči ni na jednog – rekao je ornitolog.

Heraldičar Dragomir Acović je objasnio da se u heraldici vrsta ne određuje.

FRANCUSKA IMA FAŠISTIČKI GRB? Branko Kockica će vam objasniti suštinu simbola i zašto je OK (VIDEO)

– U pitanju je heraldički orao, zato su mu i boje ili metali određeni kao zlatni, srebrni, crveni, plavi, zeleni ili crni. Kada neko želi posebno da naglasi da je u pitanju određena vrsta, onda se kaže "prirodni orao takav-i-takav", što je, na primer, slučaj sa američkim ćelavim orlom na pečatu SAD (jer oni nemaju grb!) – kazao je stručnjak.

Međutim, prema izvesnim podacima, na velikom broju prikaza orao oko vrata ima neku vrstu ogrlice (kolira), što prema nekim autorima ukazuje da je kao uzor za heraldički prikaz srpskog srednjevekovnog orla možda poslužio beloglavi sup.

Foto: Wikipedia/ User:Rokerismoravee

SIMBOL ORLA POSTOJAO JOŠ OD 10. VEKA

Prema rečima heraldičara, dvoglavi orao je prema dosta raširenom verovanju naučnika drevni solarni simbol, koji vremenski značajno prethodi pojavi hrišćanstva. Kod nas se, međutim, on javlja pod uticajem vizantijske amblematike, kao deo privilegovanog simbola vaseljenskog carstva koji se povezuje sa periodom vladavine dinastije Komnina.

TURSKA GLAVA NABIJENA NA KOLAC: Ovako izgleda grb jednog grada u Srbiji! (FOTO)

– Najstariji primer upotrebe ovog simbola utvrđen je na jednoj parapetnoj ploči templona iz Stare Zagore koja se datira iz 10. veka. Kao simbol u Vizantiji dvoglavi orao označava simfoniju svega postojećeg, neba i zemlje, istoka i zapada, levog i desnog, nebeskog i zemaljskog, duhovnog i materijalnog, što je, u izvesnom smislu, paradigma univerzalnog carstva koje može biti samo jedno. Kod nas se motiv dvoglavog orla pojavljuje za vremena Stefana Prvovenčanog, koji je kao carski sevastokrator, imao privilegovano pravo da koristi crvenog dvoglavog orla. Otuda se takva predstava nalazi, između ostalih, u Žiči ili Bogorodici Ljeviškoj. Vremenom se pojavljuje i predstava zlatnog dvoglavog orla, pretežno kao ukras na vladarskoj odeći, jer u 14. veku postoji već dobro utvrđeni i formalno propisani kodeks označavanja za sve nosioca carskih dostojanstava – naglasio je Acović.

Varijanta sa belim dvoglavim orlom nastala je takođe iz vizantijske prakse da se dostojanstvo despota ilustruje dvoglavim orlovima vezenim biserom na crvenoj podlozi.

– Usled nedostatka drugih podataka, mi o bojama iz tog vremena uglavnom znamo preko fresaka, jer su svi drugi arheološki nalazi plastični, bez boje. U periodu posle propasti srpske srednjovekovne države, motiv belog dvoglavog orla se uglavnom povezuje sa ličnošću Srpskog despota, a protokom vremena počinje da se tumači i doživljava kao grb Nemanjića i, prenosom idejnog konteksta, kao znak "Carstva od Nemanje osnovanog" ili "ostavljenog". Otuda konačno razumevanje da je dvoglavi beli orao znak srpske države i državnosti srpske nacije. Kada je proglašena obnova Srpskog Kraljevstva 1882. godine, izvršeno je heraldičko spajanje dvoglavog orla kao oznake srpske države, i krsta sa ocilima kao specifičnog znaka srpske nacije – objasnio je Dragomir.

ŠTA DEFINIŠE JEDAN GRB

– Svaki grb definišu tri elementa: sadržaj kompozicije na štitu, uzajamni odnos figura i boja. Kada se utvrde ta tri elementa, grb može da nacrta svako, prema svom daru, sposobnosti i veštini. Crtež ne menja grb ako tačno izražava navedena tri elementa. Kada je sadašnji grb usvajan kao državni, usvojen je njegov opis (blazon). Crtež propisuje Vlada, i taj crtež se kao podzakonski akt može menjati odlukom vlade, a da se pritom ništa ne menja u grbu kao amblemu – zaključio je Dragomir Acović.

(Jasmina P.)